“Psixologiya” fakulteti


Hujjatlarni o`rganish sotsiologik tadqiqot usuli sifatida



Download 463,78 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/8
Sana04.06.2022
Hajmi463,78 Kb.
#636412
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Ijtimoiy psixologiyada anketa usulI

Hujjatlarni o`rganish sotsiologik tadqiqot usuli sifatida. 
Hujjat-moddiy 
material hisoblanib, voqea va faktlar xususidagi ma`lumotlarni ifodalaydi. 
Hujjatlarni taxminan shunday xarakterlash mumkin: 1.Hujjatlarda muhr, shtamp, 
bosmaxona blanka belgilari bo`lib, ular muayyan muassasa, tashkilotga tegishli 
ekanligidan dalolat berib turadi. 2.Hujjat ma`lum mansaabdor shaxs tomonidan 
imzolangan bo`lib, uning ismi-sharifi va unvoni aks etadi. 3.Hujjatda, u tuzilgan 
joy vaqt,qabul qili shva muayyan adresga jo`natish belgilari qayd etilgan bo`ladi.
Umuman olganda, sotsiolog u yoki bu hujjatni o`rganar ekan, uning 
quyidagi tomonlariga ahamiyat berishi lozim:
1.Hujjatning ko`rinishi, shakli, hajmi. 


2.Hujjat qanday tuzilgan.
3.Hujjat mualliflari.
4.Hujjatni tuzishdan maqsad. 
5.Hujjatning haqqoniyligi darajasi. 
6.Qayd etilgan ma`lumotlarning ishonchga arzish-arzimasligi.
7.Hujjatning ijtimoiy ahamiyati. 
8.Hujjatning faktik mazmuni. 
9.Hujjatning baholovchi mazmuni.
10.Hujjat muallifiga nisbatan qanday xulosalar qilish lozimligi.
Hujjatlarni o`rganish va tahlil etish usulini shartli ravishda ikkiga bo`lib 
o`rganish maqsadga muvofiqdir: 
1.An`anaviy, klassik, mazmuniy tahlil. 
2.Sifat miqdoriy yoki kontent tahlil. 
Agar hujjatlarni 
an`anaviy yoki mazmuniy tahlil usulida 
muayyan 
tadqiqot ob`ektining tshqi ko`rinishi, hajmi, nima haqidaligi, muallifi, ishonchlilik 
me`yori, foydalilik darajasi, kimga mo`ljallanganligi, qaysi tildaligi va hokazolar 
atroflicha o`rganilib, xulosa qilinsa, 
kontent tahlilda 
o`rganish ko`lami jiddiy 
teranlashadi vat adqiqotchi o`zi o`rganayotgan manbaning mohiyat asoslariga 
nazar sola boshlaydi. Odamda, hujjat hajmi va mazmun ko`lamiga ko`ra, kontent 
tahlil usuli ikki yo`nalishda, ya`ni deduktiv va induktiv usullarda amalga oshiriladi. 
Ilmiy bilishning 
deduktiv usuli
qo`llanilganda, hujjatning muayyan bir jihati 
mufassal va atroflicha tadqiq etilib, hujjat xususida umumiy ilmiy xulosaga 
kelinadi.
 Induktiv usulda
hujjat mohiyati har tomonlama o`rganilib, uning umumiy 
mazmuni va tarkibiy qismlari xususida ham to`laqonli yaxlit fikr yuzaga keladi. 
Sotsiolog tadqiqotning ishonchli va har tomonlamaasosli chiqishi uchun, avvalo, 
induktiv usulga murojaat etishi va muayyan til doirasidagi hujjatlarni atroflicha 
o`rganib, mavzu xususida umumiy bilimlarga ega bo`lishi va muayyan tasavvur 
hosil qilishi maqsadga muvofiqdir. Tadqiqotning ikkinchi bosqichida esa, ana shu 
tasavvurga mustahkam tayangan holda, sotsiolog deduktiv usulni qo`llab, konkret 
tanlab olingan hujjat tahlilini amalga oshirishi va ilmiy asoslangan yaxlit umumiy 
xulosaga erishishi mumkin.
Xullas, hujjatlarni o`rganish va tahlil etish jarayonida an`anaviy, mazmuniy 
tahlil usuli kontent tahlil usuli bilan birgalikda qo`llanilgan hollarda tadqiq 
ob`ektini o`rganish birmuncha qulaylashib, ijtimoiy axborot manbalariga 
chuqurroq kirib borish imkoniyatlari yuzaga keladi.

Download 463,78 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish