Psixologik trening asoslari. N. Ismoilova

 
7.2. Trening jarayonida o‘yin usulining ahamiyati  
Trening mashg‘ulotlari jarayonida eng ko‘p qo'llaniladigan usullardan biri o 'y in usulidir. O 
‘yin  usuli  —  zarur  malaka  va  k  o  ‘nikmalami  hosil  qilish  hamda  ulami  mustahkamlash  uchun 
nazariy,  amaliy  bilimlami  ongli  ravishda,  ko'p  martalab  takrorlashdan  iborat  bo‘lgan  usuldir.  Bu 
usulning vazifasi olingan bilimlardan ko'nikma va malakalarga o‘tishdir. 
О
  ‘yinning  mazmuni.  O  ‘yinlar  bizning  hayotimizda  ju  d  a  muhim  ahamiyat  kasb  etadi. 
Kundalik  hayotda  "O'yin"  atamasi  ko'pchilik  tillarda  hazil,  kulgu,  yengillik,  huzur-halovat  kabi 
tushunchalarga mos keladi va ijobiy hissiyotlar bilan bog'liq munosabatlami anglatadi. 
Trening  jarayonida  o'tkazilgan  har  qanday  o'yin  o'zida  ikki  xil  mazmunni  aks  ettiradi: 
birinchisi,  ishtirokchilar  uchun  ma’lum  bo'lgan  -  dam  olish,  ko'ngil  ochish,  hordiq  chiqarish, 
kayfiyatni  ko'tarish  bo'lsa,  ikkinchi  ma’nosi,  treningni  olib  boruvchi  (trener)  uchungina  ma’lum 
bo'lib, bunda  guruh bilan ishlash jarayonida trener o'z oldiga qo'ygan muayyan vazifalarni amalga 

---

 
44
oshirishi  ko'zda  tutiladi.  Shu  tariqa  trening  mashg'ulotida  o'yin  -  faqat  ko'ngilxushlik  emas,  balki 
guruh yoki biror bir ishtirokchining xulq-atvorini boshqarish, o'zgartirish, shuningdek trener uchun 
zarur yo'nalishda harakatlanish vositasi sifatida namoyon bo'ladi. 
O'yinning belgilari  
O'yinning quyidagi belgilari mavjud: 
-Chegaralanganlik - har qanday o'yin ma’lum bir davrda va vaqtda o'ynaladi. 88 
Demak, trening jarayonida qo'llaniladigan o'yinlarda ham chegaralganlik holati mavjud bo'lib, 
har qanday o'yining boshlanish va tugash vaqti bo'ladi. 
-Estetiklik - o'yinga xos belgilardan yana biri shuki, u go'zallik uchun xizmat qiladi, demakki, 
madaniyat  uchun  xizmat  qiladi.  Buni  shunday  tushunish  mumkinki,  o'yin  o'ynash  jarayonida 
ishtirokchilarda ham jismoniy, ham aqliy, ham ma’naviy qadriyatlar rivojlantiriladi. 
-Ixtiyoriylik  -  o'y  inni  o'ynash  qonun  ham,  burch  ham  emas.  Unda  majburiylik  elementlari 
yo'q, demak o'yinda ixtiyoriylik mavjud. Hech kimni majburlab o'ynatib bo'lmaydi. O'yinda erkinlik 
mavjud bo'lib, mana shu narsa ishtirokchilami o'zigajalb etadi. 
- G'ayritabiiylik - trening jarayonidagi har bir o'yin o'zicha  g'ayritabiiydir. Ya’ni o'yin orqali 
ishtirokchilar  ma’lum  bir  muddat  qandaydir  hayvon,  o'simlik  yoki  kundalik  hayotda  o'zlari 
ishlatadigan  narsalarga  aylanib  qolishlari  va  ular  nomidan  gapirib,  ulaming  holatini  his  qilishlari 
mumkin bo'ladi.