Психогигиена масалалари ва унинг тара33ийот йоллари

kokain
qo`llanilgan. 20-asrda kokain o`rnini Yangi sintetik 
kimyoviy preparat - 
novokain
egalladi. Novokain xilma-xil xirurgik operatsiyalarda 
og`riqsizlantiradigan moda o`rnida keng ishlatiladigan bo`ldi. Narkotik moddalar, avvalo, opiy 
preparatlari (morfin, kodein, pantopon va boshqalar), xloralgidrat tinchlantiruvchi moddalar 
o`rnida, shuningdek, uyqusizlik singari juda ko`p uchraydigan kasallik holatlariga davo qilishda 
keng rasm bo`ldi. Keyinchallik xudi shu maqsadda barbiturat kislota unumlari (lyuminal, 
medinal, nembutal, amital-natriy va boshqalar), shuningdek, 
«barbituratmas» 
uxlatadigan 
dorilar- noksiron, dimerin ishlatiladigan bo`ldi.
Tibbiyot amaliyotida tinchlandiradigan, sedativ moddalar bilan bir qatorda nerv 
sistemasini rag`batlantiradigan moddalar keng qo`llaniladi. Avvallari choy bargalari va kofe 
donlaridan olingan, hozir esa sintetik yo`l bilan hosil qilinadigan kofein, shuningdek, jen`shen`, 
yosh bug`ularning shoxidan olinadigan pantokrin va xususan fenamin shular jumlasiga kiradi. 
I.P.Pavlov kofein ta`sirlanish jarayonini kuchaytirishini vash u tariqa tajriba hayvonining ish 
qobiliyatini yaxshilatishini ko`rsatib beradi. Odamda kofein aqliy ish qobiliyatini kuchayttiradi, 
hordiqni yozib, uyquga ehtiyojni kamayttiradi. 
So`nggi vaqtlarda 
trankvilizatorlar
(tinchlantiruvchilar) deb atalgan psixofarmakologik 
moddalar 
guruhi 
tobora 
keng 
qo`llanilmoqda. 
Bular 
markaziy 
nerv 
sistemasi 
qo`zg`otuvchanligin susaytirib, ruhiy qo`zg`alishni bartaraf etadi. Shu bilan birga ular engil 
mudroqqa sabab bo`ladi, shu munosabat bilan uxlatadigan boshqa dorilarning ta`sirini 
kuchayttiradi. Manna shu preparatlar oasida birinchi galda aminazin bilan rezerpinni ko`rsatib 
o`tsa bo`ladi. Kichik trankvilizatorlar, ya`ni meprobamit, librium va boshqalar jizzakilik, 
besaranjomlikni kamaytirish uchun, vahima va havotirlikni bartaraf etish uchun ko`p 
ishlatilmoqda. 

---

Psixofarmakologik moddalarning boshqa guruhi