Birinchi marta klonlash 1997 yilda, Dolli qo'yi sun'iy ravishda yaratilganida amalga oshirilgan. Va 20-asrning oxirida olimlar insonni klonlash imkoniyati haqida gapira boshladilar. Bundan tashqari, qisman klonlash kabi tushuncha o'rganildi. Ya'ni, butun organizmni emas, balki uning alohida qismlarini yoki to'qimalarini qayta tiklash mumkin. Agar siz ushbu usulni yaxshilasangiz, siz "ideal donor" ni olishingiz mumkin. Bundan tashqari, klonlash noyob hayvonlar turlarini saqlab qolish yoki yo'q bo'lib ketgan populyatsiyalarni tiklashga yordam beradi. - Birinchi marta klonlash 1997 yilda, Dolli qo'yi sun'iy ravishda yaratilganida amalga oshirilgan. Va 20-asrning oxirida olimlar insonni klonlash imkoniyati haqida gapira boshladilar. Bundan tashqari, qisman klonlash kabi tushuncha o'rganildi. Ya'ni, butun organizmni emas, balki uning alohida qismlarini yoki to'qimalarini qayta tiklash mumkin. Agar siz ushbu usulni yaxshilasangiz, siz "ideal donor" ni olishingiz mumkin. Bundan tashqari, klonlash noyob hayvonlar turlarini saqlab qolish yoki yo'q bo'lib ketgan populyatsiyalarni tiklashga yordam beradi.
MAVZU: O’SIMLIK XUJAYRA MUXANDISLIGI - O‘simliklar xujayrasiga genlarni tansformatsiyalash.Ikki pallali transgen o‘simliklar olishda eng keng tarqalgan usullardan biri agrobakteriyalar bilan kokultivatsiya qilish usuli hisoblanadi. U o‘simlik eksplantlarini T-DNK hududiga begona gen joylashtirilgan vektor konstruksiyaga ega agrobakteriyalar bilan transformatsiya qilishga asoslangan. Uning keng tarqalganligining sababi, transformatsiyani amalga oshirishning birmuncha soddaligi transgen o‘simliklarni ajratib olishda yuqori (o‘simlik turiga qarab, 10-60 %) samaradorligi bilan izohlanadi.
- Dastlabki material uchun vektor (binar, koingegrativ yoki muayyan transformatsiya turi uchun yaroqli boshqa biror) konstruksiyaga ega bo‘lgan agrobakteriya shtammi bo‘lishi lozim.
Vektor o‘simlik genomiga kiritilishi lozim bo‘lgan gen ketma-ketligiga ega bo‘lishi kerak. Genning kelib chiqishi (prokariot yoki eukariot) transformatsiya uchun ahamiyatsizdir, lekin u o‘simlik hujayrasiga ekspressiya bo‘la oladigan promotor nazorati ostida bo‘lishi lozim. Fuksional gendan tashqari, vektor, albatta, transformatsiyaning selektiv nishon belgisini saqlashi shart. Bunday nishon belgi sifatida antibiotiklar: kanamitsin (npt-geni), gigromitsin (npt-geni) va yoki gerbitsidlar xlorsulforon (ALS-geni), fosfinotritsin (bar- geni) (BASTA) ga chidamlilik belgisini yuzaga chiqaradigan genlar ishlatiladi. Bundan tashqari, retsipient – o‘simlik navlarini tanlab olish lozim. Transformatsiya uchun eksplant sifatida steril o‘simlik barg plastinkalari olinadi. Biroq buning uchun yosh ildizlar (arabidopsisda), gipokotil (pomidorda), urug‘palla (pomidor, baqlajonda), bo‘g‘im oralig‘i (kartoshkada) ham ishlatilishi mumkin. - Vektor o‘simlik genomiga kiritilishi lozim bo‘lgan gen ketma-ketligiga ega bo‘lishi kerak. Genning kelib chiqishi (prokariot yoki eukariot) transformatsiya uchun ahamiyatsizdir, lekin u o‘simlik hujayrasiga ekspressiya bo‘la oladigan promotor nazorati ostida bo‘lishi lozim. Fuksional gendan tashqari, vektor, albatta, transformatsiyaning selektiv nishon belgisini saqlashi shart. Bunday nishon belgi sifatida antibiotiklar: kanamitsin (npt-geni), gigromitsin (npt-geni) va yoki gerbitsidlar xlorsulforon (ALS-geni), fosfinotritsin (bar- geni) (BASTA) ga chidamlilik belgisini yuzaga chiqaradigan genlar ishlatiladi. Bundan tashqari, retsipient – o‘simlik navlarini tanlab olish lozim. Transformatsiya uchun eksplant sifatida steril o‘simlik barg plastinkalari olinadi. Biroq buning uchun yosh ildizlar (arabidopsisda), gipokotil (pomidorda), urug‘palla (pomidor, baqlajonda), bo‘g‘im oralig‘i (kartoshkada) ham ishlatilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |