Prizintatsiya

Download 3,38 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 13

Bog'liq
PRIZINTATSIYA (2)

PRIZINTATASIYA МАВЗУ: ФЕРМЕНТЛАРНИ ИММОБИЛИЗАЦИЯСИ

Охирги 25-30 йилда икки фан кимё ва биология орасида янги бир фан йўналиши бўлмиш
кимёвий энзимология ташкил топди. Фаннинг бу йўналишини ташкил топишини асосий
сабабчилари - бу ферментлар ва фермент ҳосил қилувчи микроорганизмларни ёки алоҳида ҳужайра
ва тўқималарини иммобилизация ҳолатида олиш бўлди.
Иммобилизация қилинган ферментларни саноат миқёсида олиш ва уларни ишлатиш муаммоси
жуда катта гуруҳ мутахассисларини ҳамкорликда ишлашларини тақазо этади. Бу муаммони ҳал
қилишни долзарблиги эса, олий таълим олдида бундай мутахассисларни тайёрлашдек ўта муҳим
муаммони қўяди. Бугунги кунга келиб бу муаммога бағишланган юзлаб монографиялар, илмий
мақолалар тўпланмалари ҳамда минглаб илмий - эксперимертал мақолалар чоп этилган.

Юқорида келтирилган манбалардан келтирилганидек, ферментлар тизими халқ хўжалигини ҳар
хил тармоқларда: озиқ-овқат, фармацевтика, тўқимачилик, чорвачилик ва бошқа бир қатор
соҳаларда кенг қўлланилиб келинмоқда.
Шундай бўлишига қарамасдан ферметларни қўллаш масаласи узоқ вақтлардан бери ривож
топмасдан келган. Бунга асосий сабаб ферментлар ва ферментлар тизимининг иқтисодий
қимматлиги эди. Ишлатилган ферментлар ташлаб юборилаверган, бунинг устига уларни ишлаб
чиқаришни ўзи ҳам жуда қиммат бўлган.
Албатта, микробиология саноатини ривожлантириш ҳисобидан керакли ферментларни, керакли
миқдорда ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш мумкин. Аммо бу ҳам унчалик арзонга тушадиган
маҳсулот эмас.

Бундан ташқари ферментларни ишлатишни тўхтатиб турадиган энг камида иккита сабаби бор:
⴬ ферментлар сақлашда, айниқса ташқи муҳит таъсирига (ҳароратга) ўта чидамсиз;
⴬ ферментларни қайта ишлатиш жуда мураккаб масала, чунки уларни реакция
шароитидан ажратиш имконияти йўқ.
Мана шу сабабларга кўра ферментлардан фойдаланиш ўзини оқламай қўйган эди. Аммо,
бугунги кунда бу муаммо бутунлай ҳал қилинган.
Иммобилизация қилинган ферментларни олиш технологиясининг яратилиши бу муаммога чек
қўйди.

Download 3,38 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 13