Prezentatsiya mavzu: hamza hakimzoda niyoziy

PREZENTATSIYA

MAVZU: HAMZA HAKIMZODA NIYOZIY

Hamza Hakimzoda Niyoziy (1889.06.03, Qoʻqon — 1929. 18.08, Fargʻona viloyati Shohimardon qishlogʻi)

 

XAMZA XAKIMZODA NIYOZIY

Hamza Hakimzoda —1889 yil 22 fevral kuni (6 mart) tabib oilasida tug‘ilgan.

O‘zbek shoiri, dramaturg, jamoat arbobi, O‘zbek SSR xalq shoiri (1926). U mumtoz she’riyat vaznini (Aruz) xalq she’riyati (Barmoq) vazni hisobiga to‘ldirgan. Hamza O‘zbekiston madaniyati tarixi rivojiga nafaqat shoir va dramaturg, balki teatr arbobi, bastakor va musiqachi sifatida ham sezilarli iz qoldirgan. Bugun O‘zbek davlat akademik va drama teatri uning sharafiga nomlangan.

(1889 — 1929)

Maktabda savod olgach, madrasa saboh oladi. Kambag‘allar uchun bepul maktab tashkil etadi va unda dars beradi. She’rlar yozishni 1899 yildan, o‘zbek ma’naviyatshunoslar Muqimiy va Furqatlar

• Maktabda savod olgach, madrasa saboh oladi. Kambag‘allar uchun bepul maktab tashkil etadi va unda dars beradi. She’rlar yozishni 1899 yildan, o‘zbek ma’naviyatshunoslar Muqimiy va Furqatlar

ijodidan ilhomlanib yoza boshlaydi.

Hamzaning inqilob yillaridan oldingi asosiy asari o‘zbek va tojik tillarida yozilgan she’riy “Devon” (1905 - 1914) asari vafot etganidan so‘ng nasho etilgan.

“Devon”ning ayrim g‘azallarida an’anaviy ayriliq sevgi timsoli bilan bir qatorda, ijtimoiy tengsizlik farqi mavjud. Hamzaning birinchi nashrdan chiqqan asarlari ham ushbu mavzularga to‘yingan: “Ramazon” (1914), “Yangi baxt” dostoni (1915), “Zaharlangan hayot” (1916). 1916 - 19 yillar Hamza yettita she’riy to‘plamini nashr etadi, ularda shoirning inqilobiy-demokratik ma’naviyatshunoslik yo‘lidan inqilob jangchisi tomon o‘tgani seziladi. “Xushbo‘y atirgul” to‘plamidan joy olgan she’rlari o‘zbek tilidagi proletarl she’riyatning ilk namunalariga aylandi. Oktyabr inqilobidan so‘ng, 1917 yil Hamza Qo‘qon va Farg‘onada ishtirok etib, Turkiston frontida Qizil Armiyaga xizmat ko‘rsatuvchi sayyor teatr tashkillashtiradi, Turkfront Siyosat bo‘limida ishchi bo‘lib xizmat ko‘rsatadi, keyinroq tuman siyosat ma’naviyat bo‘limida ishlaydi. 1918 yil u o‘zbek sovet dramaturgiyasidagi ilk asar bo‘lgan “Boy ila xizmatchi” sahna asarini yaratadi.

Ijodiy ishlari

“Devon” (1905-14)

“Ramazon” (1914)

“Yangi baxt” (1915)

“Zaharlangan hayot” (1916)

“Xushbo‘y atirgul” (1919)

“Boy ila xizmatchi” “Maysaraning ishi” (1926) “Paranjining sirlari” (1927)

“Farg‘ona, Buxoro va Xiva qo‘shiqlari” (1931)

Hamza haqida doston (Oybek asari, 1948), roman (K.Yashin asari, 1989), teatr spektakli (K.Yashin va A. Umariy asari, 1941), kinofilm (ssenariy mualliflari K.Yashin va S.Muhamedov, rejissyor Z.Sobitov, 1960), 16 seriyali badiiy film (ssenariy mualliflari K.Yashin, B.Privalov va Sh.Abbosov, rejissyor Sh.Abbosov, 1975-1984) va hujjatli film (ssenariy muallifi L.Qayumov, rejissyor N.Otaullayeva, 1960) lar yaratilgan. Toshkent va Qoʻqon shaharlari hamda Fargʻona vodiysidagi teatr, maktab, koʻcha va shirkat xoʻjaliklariga, Toshkent shahridagi metro stansiyasiga shoir nomi berilgan. Hamza ijodi bilan OʻzMU professori L. Qayumov koʻp yillardan beri shugʻullanib keladi. Bundan tashqari, M. Rahmonov, Yu. Sultonov kabi olimlar ham tadqiqotlar yaratganlar. Toshkent shahrining markaziy tumanlaridan biriga Hamza nomi berilgan.

E’tiboringiz uchun

RAXMAT