Практикум по статистике. (2 издание). Тащкент изд. «Iqtisod-moliya»

1-misol. Mebel ishlab chiqarish firmasi to’g’risida quyidagi ma’lumotlari berilgan (joriy bahoda, mln so’m):

T/r	Ko’rsatkichlar	Miqdori
1.	Tayyor mahsulot realizatsiyasi (TM)	680
2.	Firma o’zining ehtiyoji uchun ishlab chiqargan mahsulot (Mi)	20
3.	Barter usulida natura holida almashtirilgan mahsulotlar (B)	30
4.	Firma o’z xizmatchilariga mehnat haqi evaziga natural holda bergan mahsuloti qiymati (Mh)	4
5.	Tugallanmagan ishlab chiqarish hajmlarining qoldig’i: -hisobot davri boshida (TICHb) -hisobot davri oxirida (TICH0)	44 54
6.	Tayyor mahsulotlar zaxirasining hajmi: -hisobot davrining boshida (TMb) -hisobot davrining oxirida (TM0)	104 120

Mebel firmasining hisobot davri uchun yalpi ishlab chiqarish hajmining qiymatini hisoblang.

Yechish:
YAICH = M_p+ M_i + B+ M_h + TICH + TM = M_p(680) + M_i( 20) + B(30) + M_h(4)+ + TICH (TICH₀(54) - TICH_b(44)) + TM TM₀(120) – TM_b(104)= 760 mln so’m

II. YAICH moliyaviy korxonalarda quyidagicha hisoblanadi:

Banklar uchun:

bu yerda:
F_{1 -_} foiz, bankning moliyalashtirishdan olgan mablag’i;
Fo — foiz, aholining erkin moliyaviy resurslarini jalb qilganligi (bankning erkin mablag’isiz) uchun bankning to’lagan mablag’i;
U – banklarning mijozlarga ko’rsatgan xizmatlari qiymati.

Sug’urta kompaniyalari uchun:

bu yerda:
SM -sug’urta mukofoti, sug’urta kompaniyalariga to’langan sug’urta badallari;
SQ- sug’urta qoplamasi, u sug’urta kompaniyasi tomonidan to’lanadi;
F - sug’urta kompaniyasining sug’urta rezervlarini investitsiya jarayonlariga jalb etib, olgan foizlari;
TR- sug’urta texnik rezervlarining o’zgarishi.


2-misol. Tijorat banklarining iqtisodiy faoliyatini ifodalovchi quyidagi shartli ma’lumotlar asosida bankning YAICHni hisoblang(mln so’m):
1. Banklarning kreditlashdan olgan foizlari………………………..650;
2. Aholi qo’ygan depozitlarga to’langan foizlar…………………..455;
3. Bankning mijozlarga ko’rsatgan xizmatlaridan tushum………...25;