Politechnika łÓdzka

Rysunek 12.6 Wzajemne przekształcenie źródeł rzeczywistych.
W teorii obwodów elektrycznych dogodniej jest się posługiwać rzeczywistym źródłem napięcia, a niekiedy rzeczywistym źródłem prądu.


Z przytoczonych rozważań wynika że:

1. 
   idealne źródło napięcia nie ma sobie równoważnego idealne źródła prądu i odwrotnie – idealne źródło prądu nie ma sobie równoważnego idealne źródła napięcia.
   
2. 
   źródła idealne (źródła teoretyczne) stosowane są jedynie w schematach obwodów, stanowią przybliżenie źródeł rzeczywistych i są jedynie wykorzystywane jako modele w obliczeniach.
   

Elementy aktywne i pasywne źródeł.

W obwodach elektrycznych rozróżnia zasadniczo dwa rodzaje elementów – są to elementy aktywne, oraz elementy pasywne. Elementy aktywne są źródłami energii, zaś elementy pasywne są odbiornikami energii.

Na rys. 12.7 przedstawiono zasadę oznaczania strzałkami elementów aktywnych oraz pasywnych, wchodzących w skład źródeł rzeczywistych.

Przez element aktywny źródła rzeczywistego napięciowego (tj. źródło idealne wchodzące w skład źródła rzeczywistego napięciowego E) – przepływ prądu płynącego przez to źródło idealne może mieć kierunek zgodny lub przeciwny do kierunku jego napięciowej strzałki źródłowej (rys. 12.7.a).

Przez element aktywny źródła rzeczywistego prądowego (tj. źródło idealne wchodzące w skład źródła rzeczywistego napięciowego J) – napięcie występujące na tym źródle idealnym może mieć kierunek zgodny lub przeciwny do kierunku jego prądowej strzałki źródłowej (rys. 12.7.b).

Na elementach pasywnych źródeł rzeczywistych tj, elementach dyssypasywnych (rozpraszających energię) – rezystancje wewnętrzne Rw lub konduktancje wewnętrzne Gw oraz na pozostałych odbiornikach w obwodzie – przepływ prądu powoduje wystąpienie spadku napięcia o zwrocie zawsze przeciwnym do kierunku płynącego prądu (rys. 12.7.c).

Rysunek 12.7 Zasada stosowania strzałek w źródłach rzeczywistych w odniesieniu do elementów aktywnych (źródeł), oraz pasywnych (odbiorników).
Zasada oznaczania strzałkami ma zastosowanie w obliczeniowej analizie obwodów elektrycznych i zostanie przedstawiona szczegółowo i wyjaśniona osobnym rozdziale tej pracy.
Łączenie źródeł energii prądu stałego o takiej samej wartości napięcia.

Rozpatrzmy dwa identyczne napięciowe źródła rzeczywiste (baterie bądź akumulatory) o tych samych wartościach napięć: BAT1 = 12V, BAT2 = 12V i tej samej rezystancji wewnętrznej Rw. Na rys. 12.8 przedstawiono równoważny model analizowanego źródła rzeczywistego BAT.