Полиплоидиянинг селекцияда ишлатилиши



Download 20,74 Kb.
bet2/3
Sana19.10.2022
Hajmi20,74 Kb.
#854299
TuriЛекция
1   2   3
Bog'liq
ПОЛИПЛОИДИЯНИНГ СЕЛЕКЦИЯДА ИШЛАТИЛИШИ

1) усимликларда жинсий Хужайраларнинг булинишини;
2) усимликларнинг биринчи бугинида Хаётчанлик (гетерозис) нинг вужудга келишининг,яъни F1 дурагайининг ота-она организмларидан тез усиб ривожланиши ва серХосил булииши;
3) дурагай усимликларда бошлангич формаларни кайта тиклаш мумкинлигини;
4) дурагайлар авлодининг Хар хил булишини (яъни ажралиш Ходисасини);
5) реципрок (чатиштириладиган формалардан бирининг бир гал она, иккинчи гал ота сифатида иштирок этиши реципрок чатиштириш дейилади) чатиштиришдан олинган дурагайларнинг бир-биридан фарк килишини аниклади.
А.С.Серебровский узок турларни чатиштириш соХасида олиб борган жуда куп ишларни асосида биринчи бугин дурагайлар ота-она турлар фенотипининг оралик куринишида булишини аниклади. Бирок биринчи бугин дурагайларида белгилар буйича тафовутлар булади: баъзи дурагайларда она,бошкаларида эса ота сифатида олинган формаларнинг белги ва хусусиятлари ривожланади; дурагайларда бирор белги ота-она формадагига нисбатан кучлирок ривожланиши ёки янги белгилар вужудга келиши,бошкалари бутунлай йуколиб кетиши мумкин.
Тур ичидаги дурагайлар каби,турлараро дурагайларда Хам белгилар буйича ажралиш Ходисаси юз беради,бирок кейингисида ажралиш кулами жуда кенг булади,яъни ота-она турларга ухшаш усимликлардан ташкари,оралик куринишида булган ва янги формалар Хосил булиши кузатилади. Бу Ходиса генетик жиХатидан узок булган турлар ва авлодларни чатиштириш селекция учун накадар аХамиятли эканлигини курсатади.
4) Узок формаларни чатиштиришда олинган дурагайлар кисман ёки бутунлай насл бермаслиги билан характерланади. Чатиштириладиган турлар ва авлодлар систематик жиХатдан бир-биридан канча узок булса, дурагайларнинг наслсизлиги шунча кучли булади.
Узок формалар дурагайида факат генетик сабаблар туфайли эмас, балки ташки ва ички нокулай шароит таъсирида Хам мейоз процесси бузилади.
И.В.Мичурин ботаник жиХатдан узок булган формаларни чатиштиришдан олинган дурагайларнинг наслсизлигига барХам бериш учун бир канча усуллар ишлаб чикди. Булар: парвариш килиш, ментор ва дурагайни ота ёки она усимлик билан кайта чатиштириш (беккросс) усулларидир. Хозирги вактда узок формалар дурагайининг насл берадиган килишнинг бирдан-бир йули амфидиплоидия ёки аллополиплоидия Ходисасидан фойдаланишдир. Аллоплоиплоидия Хар хил турларни чатиштирганда уларнинг геномларининг кушилиши асосида вужудга келади,масалан, турлараро дурагайда А ва В геномлар кушилиб, амфигаплоид АВ, дурагайнинг геномлари иккига ортса, ААВВ-амфидиплоид (аллотетраплоид) Хосил булади.
Амфидиплоидия Ходисаси туфайли дурагайлаш ва дурагайларга хромосомалар сонини иккига купайтириш йули билан янги тургун формаларини чикариш имконияти тугилди.
Г.Д.Карпеченко 20-йил бошларида турп билан карамни узаро чатиштириб,насл берадиган дурагай олди.~алладошлар оиласининг Хар хил авлодларга мансуб булган бугдой билан бугдойикни чатиштириш буйича академик Н.В.Цицин томонидан олиб борилган куп йиллик ишлар селекция практикаси учун жуда Хам муХимдир. У бугдойикнинг баъзи кимматли белгиларига эга булган бугдой усимликларидан бир канча серХосил нав чикарди.
~узадан 52 хромосомали (nк26) саноат навларини 26 хромосомали (nк13) ёввоий формалар билан чатиштириш селекция учун катта истикболлар яратиб бермокда.Шуни Хам айтиш кераки, узок турларни дурагайлаш иши Хали Хам кенг куламда олиб борилаётгани йук. Селекция фаннинг кейинги тараккиётида узок формаларни дурагайлашдан ажойиб муваффакиятларга эришилиши аник.


Download 20,74 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish