Polimer materiallar

sis 
– izomerga to‘g‘ri keladi va uning eritmasi 
lateks deyiladi.  
Lateks
 –oq rangli, yopishqoq, uzoq turib qiyomsimon massaga aylanadigan 
Lateks  —  tarkibida  kauchuk  bo‘lgan  usimlik  shirasi  —  kauchukning  suvdagi 
dispersiyasi odatda kauchukni mikdori 40% beradi. 
 

---

 
Tabiiy kauchuk sis 1,4 poliizopren 
Оlish usullаri, аsоsiy хоssаlаri, ishlаtilish sohaаri. 
Kauchukning  yuqori  elastikligi  uning  makromolekulalarining  uziga  xos 
tuzilishidan  kelib  chiqadi.  Oddiy  ugleroduglerod  bog‘lari  atrofida  to‘yingan 
uglerod  atomlarining  erkin  ailanishi  natijasida  zanjir  turlicha  formalarni 
(konformatsiyalarni)  egallashy  mumkin.  Kauchuk  molekulasidagi  1,5  holatda 
joylashgan  qo‘shbog‘lar  bunga  sezilarli  ta’sir  qilmaidi.  Shuning  uchun  h
a
m 
kauchukning  uzun  ipsimon  makromolekulalari  turli  xil  formalarda,  aypiqsa, 
ko‘proq  tartibsiz  Oukilgan,  hatto  yumalss  bo‘lib  olib,  o‘zlarining  uchlari  bilan 
birlagdishi  mumkin  bo‘lgan  formada  bo‘ladi.  Kauchukni  tortganda  bunday 
makromolekulalar  qisman  to‘g‘rilanadi  va  cho‘ziladi.  Tashqi  kuch  ta’siri 
yo‘qotilgandan  so‘ng  yana  o‘zining  dastlabki  energetik  jihatdan  qulay  holatiga 
qaytadi. 
 
Guttapercha,  Indoneziya,  Hindiston  va  Malayya  yarim  orolida  o‘sadigan 
ayrim  o‘simlyklarning  shirasidan  ajratib  olinadigan,  ko‘p  jixatdan  kauchukka 
o‘xshash bo‘lgan yuqori molekulyar moddadir. Guttapercha kauchukdan farq qilib, 
oddiy  sharoitda  qattiq,  isitilganda  esa  yumshaydi.  U  elektor  mabayl  ishlab 
chiqarishda  izolyasiya  material  sifatida,  yelimlar  tayyorlashda  va  boshqa 
maqsadlarda ishlatiladi.  
 
Tabiiy  poliizoprenning  trans