Платёжные системы Узбекистана

1. Банк активлари таркиби ва уларни балансда жойлашиши

Банк активлари тушунчасига тўхаталадиган бўлсак, банкнинг актив операцияларига нисбатан кенг тушунилади.
Яъни, банк активлари деганда- банкка тегишли ҳамда моддий қийматга эга бўлган қийматликлар, нақд маблағлар, қарзга берилган маблағлар, бино ва асбоб-ускуналардан ташкил топади.
Булардан ташқари банкларда номоддий активлар ҳам мавжуд бўлиб, булар ўзларининг моддий маклига эга бўлмайдилар, аммо банкнинг асосий фаолиятида фаол иштирок этади.
Банк активлари таркибининг тўғри белгилаб олининши ва улардан мақсадли фойдаланиш банкларнинг самарали фаолият олиб боришига асос ҳисобланади.
Банк балансини олиб қарайдиган бўлсак, биринчи бўлим банк активлари, иккинчи бўлим эса банк пассивларидан иборат.

ТИЖОРАТ БАНКЛАРИНИНГ АКТИВЛАРИ ҚУЙИДАГИ АСОСИЙ ГУРУҲЛАРГА БЎЛИНАДИ:

1. Кассали активлар
5 Бошқа активлар
4 Бино ва воситалар
3 Кредитлар
2 Қимматли қоғозларга қилинган инвестициялар

КАССАЛИ АКТИВЛАРГА ҚУЙИДАГИЛАР КИРАДИ:

Касса;
Инкассация жараёнидаги пул маблағлари.
Банкнинг Марказий банкдаги «Ностро» вакиллик ҳисобварағи;
Банкнинг бошқа банклардаги «Ностро» вакиллик ҳисобварақларининг қолдиқлари;

Банк активларининг таркиби дейилганда банк балансининг актив қисмида жойлашган моддаларнинг сифат нуқтаи назаридан унинг умумий миқдоридаги улуши тушунилади.

• Банк активларининг таркиби дейилганда банк балансининг актив қисмида жойлашган моддаларнинг сифат нуқтаи назаридан унинг умумий миқдоридаги улуши тушунилади.
• Активларнинг сифат даражаси банкнинг мақсадга мувофиқ таркибий тузилиши, актив операцияларнинг диверсификацияси, рискли активларнинг ҳажми, рискли ва тўланмаган активларнинг салмоғи ва уларнинг ўзгарувчанлиги каби хусусиятлари билан баҳоланади.
• Тижорат банкларининг активлари уларнинг балансида ликвидлилик даражасига кўра акс эттирилади.