План – конспект занятия по ознакомлению с окружающим

boshqaruvi akademiyasi mustaqil tadqiqotchi 
G‟ulomjonov Odiljon Raximjon o‟g‟li 
Andijon Davlat Universitrti
Navoiy Davlat stipendiyasi sohibi 
ISSUE 9. SENTABR 2021 

---

- 4 - 
Volume 1 Issue 05, May 2021
ISSN 218
ISSUE 9. SENTABR 
О„ZBEK TILINI O„QITISHDA YOZUV 
MALAKALARINI RIVOJLANTIRISH 
MUAMMOLARI 
 
Мухитдинова Хадича Сабировна,
педагогика фанлари доктори, 
профессор 
Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари 
университети 
 
Annotatsiya.
Har bir tilda ta‘limning 
dastlabki boshlang‗ich bosqichidan boshlab, 
shu tildagi yozuv shakli va to‗g‗ri yozish 
qoidalari bo‗yicha ko‗nikmalar shakllantirib 
boriladi. Yozuv nutqiy faoliyatning 
reproduktiv turi bo‗lib, u tinglab tushunish, 
gapirish va o‗qishni o‗rgatish vositasi 
hisoblanadi. o‗quvchilarda ushbu 
ko‗nikmalarni mustahkam shakllantirishga 
erishish boshlang‗ich sinflarning asosiy 
vazifalaridan biri hisoblanadi. Biroq a‘lim 
boshqa tillarda olib boriladigan maktablar 
o‗quvchilari 2-sinfda bir yo‗la 2 yozuv 
tizimini – lotin yozuviga asoslangan ingliz 
alifbosi va lotin yozuviga asoslangan o‗zbek 
alifbosi harflarini, ya‘ni bir sinfda lotin 
yozuvining 2 xil varianti o‗rgatilayotgani 
sabab o‗quvchilar ingliz va o‗zbek lotin
harflari tizimini va orfografik qoidalarni
aralashtirib qo‗llashga odatlanib 
qolishmoqda. Bu yozma savodxonlikning 
keskin pasayishiga, husnixatga mutlaqo 
e‘tibor qaratmaslikka olib kelmoqda.
Muallif fikricha, yozish ko‗nikmasini 
shakllantirish uzoq vaqtni va muntazamlikni 
talab qiladigan jarayon bo‗lgani uchun
avval bir yil davomida bitta yozuv tizimini 
egallash bilan bog‗liq ko‗nikmalarni 
mustahkam shakllantirib olish, keyingi yilda
ikkinchi tildagi yozuv ko‗nikmalarini 
shakllantirilishi kerak bo‗ladi. Buning
uchun o‗zbek tilini 1-sinfdan boshlab 
o‗qitilishini yo‗lga qo‗yish, 1-sinfning 
birinchi yarmida faqat og‗zaki nutq ustida 
ishlash, ya‘ni to‗g‗ri talaffuz me‘yorlarini 
shakllantirish va lug‗at boyligini o‗stirish; 1-
sinfning ikkinchi yarmidan boshlab yozuvni 
o‗rgatishni boshlash kerak bo‗ladi.
O‗quvchilarda yarim yil davomida o‗zbek 
lotin alifbosi tizimidagi nutq tovushlari 
talaffuzi hamda bosh va kichik yozma 
harflar shakllari shakllantirib olingach, 
keyingi yil ingliz tilidagi harflar va ularning 
yozish ko‗nikmalari ustida ishlash mumkin 
bo‗ladi.