Pitkeriw qánigelik jumısı

5. Jıńǵıllıq tıshqanı. Jıńǵıllıq tıshqanı ósimliklerdiń hár túrli bólimleri menen awqatlanadı. Mıs: Japıraǵı, paqalı, tuqımı hám aǵashlardıń qabıǵı menen. İlimiy dereklerde 60 tan aslam ósimlik penen awqatlanadı dep kórsetilgen. Mısalı: (Rall 1941) jıńǵıllıq tıshqanınıń awqatınıń kopshilik bólimin ósimlik kabıǵı dep kórsetedi.
Pavlov(1981) tún tıshqanı awqatınıń 50-70% ósimlik tuqımı quraydı dep jazadı.
Taxtakópir rayonınıń qubla shıǵısındaǵı kanalizatsiya suwların shıǵarıp taslaytuǵın ornında jıńǵıllıq tıshqanınıń uyasın kazıp teksergenimizde 85 sm Ge shekem uyası tereńligin anıqladıq, hám uyası uyada awqatlıq zapası zatlar toplanatuǵın diametri 20-30 sm keletuǵın kamerasın taptıq.(S.Seytnazarov 2002) Bul kamerada seksewil shaqaları jıńǵıllıq burtikleri hám, basqa da qumda ósetuǵın ósimliklerdiń tuqımları hám shaqaları tabıldı. Awqatlıq zatlarınıń muǵdarı 3,5 kg dı kuraydı. Jıńǵıllıq tıshqanı da basqa kemiriwshilerge uqsap qıskı azıq zapasın jıynawǵa beyimlesken haywan.
6. Úy tıshqanınıń awqatlanıwı. Úy tıshqanı kóp waqıtlardan beri adamlarǵa jaqın sinantrop jasaǵanlıǵı ushın hár túrli awqatlar jewge beyimlesken. Adamlar jeytuǵsn barlıq azıq- awqatlardı jey aladı. Kóbinese dánli ósimlikler dánleri, salı, shigin, biyday, arap júweri hám mákke menen awqatlanadı. Al, tábiyiy jaǵdayda ósimliklerdiń tamırı japıraqları menen de awqatlanadı. Bizler bul kemiriwshi haywannıń teriden tigilgen etiklerdi, úydegi nanlardı, sarı maydı jegenin kórdik. Bunnan tısqarı Úy tıshqanı ayaq kiyimler, kiyimler, dánxanalardaǵı dánlerdi jep, dán salınǵan qaltalardı tesip, qaǵazdan tayarlanǵan kıtap, dápterlerdide kemirip zıyan jetkergenin baqladım.

10-súwret.
Nandı aq mayǵa basıp jemtik etip qoyǵanda kóbirek sol nandı jeytuǵınını bildik. Ádebiyatlarda bul haywan nasekomalar menen awqatlanatuǵının atap ótiledi.Mıs: R.Reymovtıń (1987) miynetinde nasekomalar ulıwma awqatınıń 13-14% quraydı dep kórsetilgen.Ulıwma kemiriwshilerdiń awqatların kestege salıp úyrengenimizde kópshiligi nasekoma menen awqatlanatuǵının bildik. Solay etip, bul territoriyadaǵı haywanlar awqalanıw rejimine qaray 3 ge bólinedi.

1. 
   kúndiz awqatlanıwshılar,úlken qum tıshqan, balpaq tıshkanlar
   
2. 
   Túnde awqatlanıwshılar. Tún tıshqanı, jıńǵıllıq tıshqanı hám tushkanchikler.
   
3. 
   Kúndiz hám túnde awqatlanıwshılarǵa úy tıshqanı kiredi.