|
PISA hám PIRLS xalıq aralıq izertlewlerinde tabıslı qatnasıw ushın ne qılıw kerek?
Jaqsı nátiyjeler kórsetiw ushın hesh bolmaǵanda 2 maqsetke ıyelew kerek: birinshisi, oqıtıwshılar hám olar isleytuǵın, paydalanatuǵın materiallardı tayarlaw bolıp tabıladı. Хalıq aralıq izertlewlerde тiykarǵa mekteplerde tálim sapası oqıtıwshılardıń kásiplik dárejesine baylanıslı, dep búydewmeydi. Sonday eken, oqıtıwshılardı tayarlawǵa aqsha ajıratıw hám jańa oqıw materialların jaratıw kerek. Tiyisli ministrlikler bilimlerdi jetilistiriw sistemasına investitsiya kirgiziwi, finanslıq támiynlewi hám stilistik qollap-quwatlaw ushın shárt-shárayatlar jaratılıwması kerek.
Xalıq aralıq izertlewler degi nátiyjelerdi jaqsılaw ushın oqıtıwshılardı maqsetli tayarlaw hám tálim processinde oqıtıw metodikası hám ústin turatuǵın principlerdi ózgertiw zárúr. Onıń ushın biz oqıtıwshılardı tayarlawımız, rawajlantıratuǵın tálimdiń jáne de aktiv sistemasın qollanıw etiwimiz hám oqıtıwshılardı tálim processinde jáne de tabıslı paydalana alatuǵın materiallar menen támiyinlewimiz kerek. Bul eń áhmiyetlisi hám siz házir tuwrı joldasız, talay aldın PISA hám PIRLS izertlewleri tapsırmaları qásiyetlerin ashıp beretuǵın materiallar menen jıynaqlardı baspadan shıǵardingiz. Endi bolsa bul wazıypalardı basqıshpa-basqısh ámelge asırıp, payda bolıp atırǵan mashqalalardi sheshiw ústinde islew kerek.
PISÁ gа qatnasıw Ózbekstanǵa ne beredi?
PISA nátiyjeleri 2023 jıl aqırında daǵaza etiledi. Menimche, bul júdá zárúrli qarar. Mámleketler xalıq aralıq izertlewlerde qatnasıwları kerek, sebebi olar biziń ishki jaǵdayımızdan emes, bálki xalıq aralıq standartlar kózqarasınan sırtqı ataq beriwedi. Bul birinshisi.
Ekinshiden, dáslepki jıllardan qanday da áp-áneydey, unamlı nátiyjeler alıw haqqında sóylep bolmaydı. Rossiya 2000 jıldan beri xalıq aralıq izertlewlerde qatnasıp atır hám PISA boyınsha biziń nátiyjeler ortasha xalıq aralıq dárejeden tómen edi. Tek 18 jıl dawamında tálimge úlken qarjı kirgiziw arqalı PISA izertlewindegi nátiyjelerimiz Ekonomikalıq sheriklik hám rawajlanıw shólkemi (OECD) dıń ortasha kórsetkishlerine jaqınlasdı. Bunı qanday anıqlama beriw múmkin? Bul biziń orıs mektebimiz (qaysı bolıp tabıladı mániste sovet mektep) kóbirek pán nátiyjelerine, yaǵnıy jetkinshekke jaqsı, tereń hám uzaq múddetli bilimlerdi beriwge itibar qaratlıǵi menen anıqlama bernedi. Dóretiwshilikti
rawajlandırıwǵa bunaqa mútajlik joq edi, alınǵan bilimler barlıq oqıwshılar tárepinen túrli turmıslıq jaǵdaylarda isletiliwin támiyinlew ushın waqıt da bolmaǵan.
Siz qatnasatuǵın jónelis júdá zárúrli hám joqarı nátiyjeler beriwi dargumon. Lekin olardı tuwrı aqıl etiw ushın, álbette, izertlewge qosılǵan kásipleslerimiz postsovet mámleketlerinde bolıp atırǵan waqıyalardı jaqsı analiz etiwleri zárúr.
Tap sol maqsette vebinar dawamında Belarus' hám Kazaxstan Respublikasınıń nátiyjelerin kórsetip óttim. Bul sizge ilgeri ulıwma tálim sistemasına iye bolǵan qońsılas mámleketler qanday nátiyjelerge erisilgenligin kóriw imkaniyatın beredi. Eger mámleketińizde tálim sisteması qanday islengeni, basqa mámleketlerde qanday ózgerisler júz berip atırǵanı haqqında túsinikke iye bolsańız, hesh bolmaǵanda nátiyjeler qanday bolıwı hám eń áhmiyetlisi, adamlardı qanday tayarlaw haqqında birpara boljawlar etiwińiz múmkin. Bul nátiyjelerdi Rossiya menen salıstırıp bolmasa kerek. Tálim sistemasın ózgertirmesten júdá kóp islerdi ámelge asırǵan Belarus' hám Ukraina (ásirese Belarus') Rossiya menen salıstırıwlanatuǵın nátiyjelerge eristi. Lekin ele da ortasha xalıq aralıq nátiyjeleri talay tómen. Men ne ushın sondayligini túsintirip óttim: biziń tálim sistemasımız jaqsı hám bekkem bilimli injener kadrlar tayarlawǵa tiykarlanǵan basqa jóneliske iye edi. Bul júdá zárúrli, lekin biz basqa tárepti támiyinley almadıq.
Sol sebepli máslahátim maqsetke basqıshpa-basqısh erisiw, daǵaza etilgen ideya hám reformalardı engiziw. Basqa tárepden, nátiyjelerdi tolıq talqılaw ushın jámiyetshilik hám professional jámiyetshilikti tayarlawımız, biz bul nátiyjeler menen ne etiwimiz hám bul nátiyjelerdi rawajlanıw ushın platforma retinde qabıllaw boyınsha mámleketti tayarlaw kerek.
Xalıq aralıq ekspert retinde MDH mámleketleri tálim sisteması hám olardıń xalıq aralıq izertlewler boyınsha tájiriybesi menen tanıwsız. Sizdińshe, Ózbekstanlıq oqıwshılar PISAning qaysı tarawlarında jaqsı nátiyjeler kórsete aladı hám qaysılarında bolsa joq?
Mámleketińiz bul izertlewlerde dáslepki márte qatnasıw jetip atırǵanı ushın házirshe anıq nátiyjeler joq hám bir zat deyiw qıyın. Lekin bul boyınsha óz shamalarımdı aytiwim múmkin. Matematika hám tábiy pánler boyınsha nátiyjeler oqıw sawatlı adamlıǵı boyınsha kórsetkishlerden joqarı boladı dep oylayman.
Gáp sonda, PISÁke oqıw sawatlı adamlıǵın bahalaw quralları keskin ózgergen. Buǵan baylanıslı Rossiya nátiyjeleri de 2018 jılda bir az jamanlasqanın kórdik. Sonıń menen birge, oqıwshılardıń test sınaqların bahalaw ushın jańa bahalaw formatı (kompyuter platformasi) engizilibgina qalmay, bálki oqıwshılarǵa pútkilley basqa tekstler usınıs etildi: kóp ólshewli tekstler, qarama-qarsılıqlardı anıqlaw, kózqarastı yamasa derekler sapasın anıqlaw kerek bolǵan tekstler. Sol sebepli bul jóneliste Ózbekstanlıq mektep oqıwshılarınıń nátiyjelerinde onsha úlken jılısıw bolmawi múmkin, dep oylaymiz. Lekin úmit etemizki, matematika hám tábiy pánlerden, Kazaxstan, Azerbaydjan hám Gruziya sıyaqlı mámleketińiz de dáslepki basqıshlarda jaqsı nátiyjeler kórsetedi. Biz bunnan umidvormiz.
Начало формы
Конец формы
Yangiliklar
Ruknlar
Rasmiy
Xalq bilan muloqot
Yoshlarga oid davlat siyosati
Maktabgacha ta’lim
Umumiy o‘rta ta’lim
O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi
Oliy ta’lim
Ma’naviyat, maktabdan tashqari ta’lim
Fan
Madaniyat va sport
O‘qituvchiga yordam
Tahririyat
Biz haqimizda
Bo‘limlar
Tanlovlar
Obuna
Редакция
О нас
Отделы
Конкурсы
Подписка
Рубрики
Oфициално
Пять инициатив
Диалог с народом
Дошкольное образование
Общее среднее образование
Среднее специальное, профессиональное образование
Высшее образование
Внешкольное образование
Наука
Культура и спорт
Архив
В помощь учителю
Документы
Разработки
Спрашивайте, отвечаем
Ma’rifat
O‘qituvchiga yordam
Savol bering, javob beramiz
PISA haqida eng ko‘p beriladigan savollarga qisqa javoblar
Do'stlaringiz bilan baham: |
