Pilta birlashtiruvchi mashinasining vazifasi, tuzipishi va ishlashi. Qayta tarash mashinasining vazifasi, tuzilishi va ishlashi

---

4-LABORATORIYA ISHI 
PILTA BIRLASHTIRUVCHI MASHINASINING VAZIFASI, TUZIPISHI 
VA ISHLASHI. QAYTA TARASH MASHINASINING VAZIFASI, 
TUZILISHI VA ISHLASHI 
Laboratoriya ishining maqsadi:
Pilta birlashtiruvchi mashinaning 
tuzilishi va ishlashini o’rganish. 
Laboratoriya darsi uchun kerak bo’ladigan anjomlar va materiallar: 
Piltabirlashtiruvchi mashinaning sxemalari, kompyuter, proektor. 
 
Topshiriq 
1.
UNIlap E 32 modelidagi xolstcha shakllantiruvchi mashinaning vazifasi, 
tuzilishi va ishlashini o’rganing. Texnologik sxemasini tasvirlang. 
2. OmegaLap 36 modelidagi xolstcha shakllantiruvchi mashinaning vazifasi, 
tuzilishi va ishlashini o’rganing. Texnologik sxemasini tasvirlang. 
3. Qayta tarash mashinasining vazifasi, tuzilishi va ishlashini o’rganing. 
Texnologik sxemasini tasvirlang. 
1.
Bir tsiklning turli davrlarida mashina ishchi organlarining o’zaro ishlashini 
o’rganing. To’rt davrning chizmasini tasvirlang. 
 
Uyda:
Laboratoriya ishi boyicha hisobot tayyorlang. 
 
Аsosiy ma`lumotlar 
 
O’qituvchi talabalarga pilta birlashtiruvchi mashinaning vazifasi va ishlashini 
tushuntiradi. Xolstcha tayyorlashga qoyilgan talablarni eslatib o’tadi. Qayta tarash 
jarayonida tolalar uchlarini to’g’rilash va paralellashtirishning ahamiyatini 
tushuntiradi. Talabalar pilta birlashtiruvchi mashinaning texnologik parametrlarini, 
ishchi organlarining tuzilishi va ishlashini o’rganishadi. 
UNILAP E 32 markali xolstcha shakllantiruvchi mashina 

---

1-taz; 2- datchik; 3-cho’zish asbobi; 4-ingichka qatlam; 5-valik; 6- stolcha; 7-valik; 
8- jipslovchi valiklar; 9-riflyali yumalatuvchi baraban; 10- silliq yumalatuvchi 
baraban; 11- g’altak; 12 - tutkich disklar; 13 - xolstcha; 14- nov; 15-bo’sh g’altak 
а 
b 
UNILAP E 32 mashinada xolstcha shakllantirish 
Jipslovchi vallarni yuklash mexanizmini o’rganishda talabalar, uning 
rostlanish imkoniyatlarini va tolalarning to’g’rilanganligiga yuk miqdorining 
ta`sirini tahlil qilishadi. 
Xolstchani zichlab o’rash mexanizmi ishini tahlil qilishda talabalar, 
xolstchaning o’ralish zichligini rostlash imkoniyatlarini va zichlikning xolstcha 
sifatiga ta`sirini o’rganishadi. 
Xolstchani almashtirish mexanizmini o’rganishda talabalar (gidravlik 
tsilindrlarda) siqilgan havo yordamida qisuvchi disklarning harakatlanishini 
(ko’tarilishi, tushishi, ochilishi va yopilishi), g’altak joylovchining ishini, 
g’altakning uzatilishini tahlil qilishadi. 
Zichlab o’rash mexanizmi printsipial 
sxemasi 
1-xolstcha; 2-yumalatuvchi vallar; 3-
qisuvchi disklar; 4,7-gidravlik 
tsilindrlar; 5-mashina ramasi; 6-
g’altak 
Xolstchani almashtirish mexanizmi 
1-tsilindr;2-porshen; 3- tishli reyka; 
4-tishli shesternya; 5-charx; 6-
yumalatuvchi baraban; 7-zanjir; 8-
g’altak joylagich; 9-g’altak. 

---

“RIETER” firmasining omegalap E 36 xolstcha shakllantiruvchi mashina 
1)
 
bo’sh g’altakni o’rnatish va ikki 
diskni aksial holatda pnevmatik 
joylashtirish
 
2) o’rash jarayonining boshlanishi, 
g’altakdagi birlashtirilgan piltalarni 
pnevmatik ushlash
 
3) xolstchaning to’liq diametrigacha
o’zgarmas tezlikda qatlamlarni hosil 
qilish 
4) mashinani to’xtatish, to’la xolstchani 
transporterga tushirish 
Omegalap E 36 xolstcha shakllantiruvchi mashinasining tasmali uzatma yordamida 
xolstcha shakllantirish tizimi 
Qayta tarash mashinasining tuzilishi va ishlashini o’rganishda talabalar 
mashinaning ta`minlanishi, tolali tutamning qisqichlarda qisilishi, tolalarning taroqli 
barabancha va ustki taroq yordamida taralishi, hamda ularning ajralishi bilan 
tanishishadi. 
Mashina ishchi organlarining o’zaro ishlashini o’rganish uchun qayta tarash 
mashinasining animasiyasi o’rganilib, tarash, ta`minlash, ulanish operatsiyalarining 
bajarilishida ularning joylashishi va harakatlanishiga e`tibor qaratiladi. 

---

“RIETER” firmasining E 66 markali qayta tarash mashinasi 
1-tortgich; 2-ustki taroq; 3-qisqich; 4-ta’minlovchi silindr; 5-taroqli segment; 6-
ajratuvchi silindr; 7-ajratuvchi valik; 8-koromislo 
Qayta tarash mashinasi asosiy organlarining ishlashini o’rganish uchun bir 
tsikl davrlarga bo’linishining zarurati aniqlanadi. Talabalar qayta tarash mashinasi 
ishining har bir davri vazifalari (ishchi organlarining o’zaro harakatlanishi ketma-
ketligi) bilan tanishishadi. 
1-davr. Tolalar tutami oldingi 
uchlarini taroqli barabancha bilan 
tarash 
2-davr. Tolalar tutamini ajratishga va 
orqa uchlarini tarashga tayyorlash 
3-davr. Tolalar tutami orqa uchlarini 
tarash, ajratish va portsiyalarni ulash 
4-davr. Tolalar tutami oldingi uchlarini 
tarashga tayyordash 
Qayta tarash mashinasining ishlash davrlari