Пифагор теоремаси ва унинг турли хил исботлари” мавзусида тайёрлаган



Download 340,5 Kb.
bet3/4
Sana21.05.2022
Hajmi340,5 Kb.
#606145
1   2   3   4
Bog'liq
Пифагор теоремаси ва унинг турли хил исботлари” мавзусида тайёрл

3 – исбот (Бурбакича)

учбурчак томонлари бўйлаб векторлар йўналтирамиз. Шунда , демак,
(*)
бурчак тўғри бўлса, ва векторлар ортогонал ва скаляр кўпайтмаси; яъни бўлади.
Исботнинг афзаллиги: энг лўнда исбот; камчилиги: геометрик эмас, алгебраик. Бурбаки – геометрияни чизмаларсиз баён қилиш ва ўқитиш тарафдори бўлган франциялик математиклар гуруҳининг лақаби, XX аср.
4 – исбот (тригонометрик)

Таърифга кўра, , .
Бундан айниятга кўра, .
Исботнинг афзаллиги: қисқа; камчилиги: ғирромчоқ, чунки айният Пифагор теоремасига асосланади. Бу исботни мантиқан тўғрилаш мумкин, лекин унда соддалик хусусиятини ёқотади.
5 – исбот (a + b)2 = a2 + 2ab + b2 формуланинг геометрик ифодасига асосланади.

Қадимги Юнонистонда алгебра формулалари айнан геометрик кўринишда ишлатилган, Муҳаммад ибн Мусо ал-Хоразмий уларни шу кўринишда квадрат тенгламани ечимини асослашга қўллаган.
Томони га тенг квадратга ташқи томондан тўғри бурчакли учбурчаклар ёпиштирилган. Учбурчак бурчаклари йиғиндиси ёйиқ бурчакка тенг бўлгани учун, бир учбурчакнинг катта катети унга қўшни учбурчакнинг кичик катетининг давоми бўлади. Демак, натижада томони га тенг квадрат ҳосил бўлади. Уни юзини икки усулда ҳисоблаймиз.

дан
тенглик ҳосил бўлади. Бу Пифагор теоремасини ифодалайди.
Исботнинг афзаллиги: содда ва яққол; камчилиги: яна асосан алгебра.
6 – 8 – исботлар (қайчи билан)

Бу исботни XVIII асрда Энштейн исмли математик топган. Ҳозир бу тоифадаги исботларнинг юзга яқин намунаси маълум. Улардан иккита энг ихчамлари диққатга молик.
Исботнинг афзаллиги: яққол. Ан-Найризий исботининг қўшимча хоссаси: катта квадрат атиги 5 бўлакка бўлинган ва бўлакларини параллел кўчириб кичик квадратларни ёиғиш мумкин. Перигал исботининг қўшимча исботи: квадратлар бўлиниши симметрик; камчилиги: тўла эмас – мос шаклларнинг ўзаро тенглиги исботланиши лозим.

Download 340,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish