Перспективы вхождения узбекистана в


ZIYORAT TURIZMI, UNING XUSUSIYATLARI VA FUNKSIYALARI



Download 7,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/195
Sana24.02.2022
Hajmi7,87 Mb.
#253520
TuriСборник
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   195
Bog'liq
халқаро анжуман 2020 БухДУ (2)

ZIYORAT TURIZMI, UNING XUSUSIYATLARI VA FUNKSIYALARI 
Abdullayev Suyun Ismatovich - g. f. n.dotsent 
Muqumova Husnora Irgashevna- geografiya kafedrasi o`qituvchisi, Qarshi davlat universiteti 
Muqaddas hisoblanadigan joylarni borib ko`rishga asoslangan diniy turizm, ikki asosiy turdan 
- ziyorat (piligrim tour) va ma’rifiy sayohatlarga yo`naltirilgan diniy turizmdan (religious tour) iborat. 
Ziyorat - muqaddas joylarga borib, muayyan rasm-rusumlarni bajarib kelish. Ziyoratning asosiy qismi 
ibodat qilish, sig`inish va muqaddas joylarga diniy sajda qilishdan iborat. Ziyorat insonning borliqqa 
muayyan munosabatini taqoza etadi. Ziyorat g`oyasi juda qiyin sharoitlardagi harakatni, bu 
sharoitlarda o`ziga olingan ixtiyoriy majburiyatni nazarda tutadi. 
Ziyorat – xudojuy kichilarning muqaddas joylarga sig`inishga intilish, muqaddaslik orqali 
Xudoga iltijo qilish, idroki va qalbini tinchlantirish, muqaddaslik haqiqatini tushunish, xoli bo`lish va 
poklanish yo`lini o`tish imkoniyati. Shuningdek, ruhiy va jismoniy xastaliklardan shifo topish istagi, 
qarindosh va yaqinlar uchun ibodat qilish, huzur-halovat topish, xayr-savobli ishlarni bajarish, 
gunohlarni forig` bo`lish, Xudo beryotgan faravonlik uchun shukronalik bildirish, e’tiqodga sadoqat 
namoyon qilish, e’tiqod uchun riyozat chekishga intilish, hayot mazmunini topish ziyorat qilish uchun 
asosiy sabablardir. 
Ziyorat turizmi turizmning chuqur tarixiy ildizlarga ega bo`lgan eng qadimiy 
va ayni paytda eng yangi turi bo`lib, muqaddas joylarga qilinadigan diniy ziyoratning barcha turlarini 


95 
o`z ichiga oladi. Amalda ziyorat turizmiga dinga, turli xildagi mistikaga va tushuntirib berishni imkoni 
yo`q hodisalar va an’analarga bog`liq bo`lgan turistik xizmatlarning barcha turlari kiritiladi. 
Ziyorat turizmi ziyorat maqsadlarida qilinadigan sayohatlar tarmog`idan iborat. U faqat sayohat 
bo`lib qolmasdan o`z o`rninii izlash, ruhiy xotirjamlikka umid, o`zining iltijo va ibodatlarini bildirish, 
e’tiqod manbaiga daxl qilish usuli, o`zining e’tiqodi va borlig`i mazmunini anglab yetish imkoniyati 
hamdir. Ziyorat turizmi xudojuy odamlarning diniy ehtiyojlariga asoslangan turizm bo`lib, 
dindorlarning muqaddas joylarga sig`inish va diniy obyektlarni ziyorat qilish uchun sayohatidir. 
Ziyorat turizmning o`rni bir qator holatlarga bog`liq bo`lib, ular tarixga va tabiatga, shuningdek inson 
omiliga bog`liq bo`lgan holda tasniflanishi mumkin. Jumladan diniy qadamjolarning, diniy madaniyat 
yodgorliklarining va muqaddas tabiatning mavjudligiga, aholining diniy - ma’naviy ahvoliga bog`liq.
Ziyorat turizmning ikki turi – asl ziyorat turi va ekskursiya-bilish turi farqlanadi. Ziyorat 
muqaddas hisoblanadigan qadamjolarga sig`inish maqsadida qilinadigan sayyohatdir. Ikkinchi 
maqsad – davolanish. Ammo kishilarning (nimadan ishonchdanmi yoki Yerdan tashqi kuchlarning 
ta‘siri tufaylimi) shifo topishi to`g`risida biror narsa deyish juda qiyin. Ammo chuloqlarning yurib 
ketishi, ko`zi ojizlar ko`zining ko`rishi, og`ir kasalliklardan foriq bo`lganliklarini inkor qilib 
bo`lmaydigan faktlardir.
Ichki va tashqi ziyorat (muqaddas joylarni ziyorat qilish) va bilib olish turuzmini rivojlantirish, 
aloqalarni mustahkamlash, salomatlikni va kishilarning ma’naviy hayotini yaxshilash, vatanparvarlik 
ruhida tarbiyalash ziyorat turizmining vazifalaridir. Bu hodisani turistik tarmoqning tizim hosil 
qiluvchi qismi deb hisoblansa, uning yoshlarni vatanparvarlik tarbiyasi va mamlakat xalqlarini 
jipslashtirsh bilan bog`liq bo`lgan muhim tarkibiy qismi ekanligiga e’tibor bermaslik mumkin emas.
Ziyorat turizmining region uchun asosiy sotsial-iqtisodiy afzalligi to`g`ridan - to`g`ri foyda 
olish emas, balki hududda yashaydigan aholi uchun sakral dasturlarning sotsial - psixologik va 
pedagogik sinergiyasidadir. Bu yerda fuqoraviy mas’uliyatni oshirishda, madaniyat va ma’naviyatni 
shakllantirish, yosh avlodga yo`naltirilgan tarbiyaviy ish to`g`risida bormoqda. Ziyorat turizmining 
asosiy maqsadi muqaddas joylarning tarixi, tarixiy voqealar yoki mashhur tarixiy va afsonaviy 
shaxslar, aziz-avliyolarning nomi bilan bog`liq joylarni borib ko`rish va aziz-avliyolarning hayoti, 
me‘morchilik yodgorliklari, diniy obidalar san‘ati bilan tanishishdan iborat. Ayrim hollarda tabiiy 
obyektlar (suv havzalari, g`orlar, tog`lar, daraxtzorlar va b.) ham ziyorat turizmining obyektlari 
bo`lishi mumkin. 
Ziyorat an’analarining rivojlanishi barcha asosiy dinlar uchun xos. Ziyorat turizmi dasturini 
ishlab chiqishda yil vaqtlari (ommaviy hordiq davriga, diniy bayramlarga va b), ishtirokchilarning 
soni va tarkibi (individual, oilaviy va guruhiy), borib ko`riladigan obyektlar (arxitektura - kult 
inshootlari), shuningdek tabiat obyektlari bo`yicha va geografik belgiga (mahalliy, regional, 
rayonlararo, millat, internatsional) hamda davomiyligiga ko`ra (uzoq va qisqa muddatli) 
ko`rsatkichlar hisobga olinadi. 
Islomda Makka va Madina shaharlari ziyorat turizmining (haj) bosh shaharlaridir. Bundan 
tashqari Quddus (Moria tog`idagi Xalifa Umar maschiti), Istambul (Moviy machit), Damashq 
(Ummaviylar machiti), Bag`dod (Oltin maschit), Qohira (Ibn Tulun va sulton Hasan maschiti) va 
Dehli (Qutb Minor minorasi va Quvvat ul Islom maschiti) ham musulmonlarning muhim muqaddas 
ziyoratgohlaridir. 
Fusunkorligi hamda salobati bilan millionlab kishilarni lol qoldirayotgan tarixiy obidalarimiz 
xorijiy sayohatchilarni yurtimiz sari chorlamoqda. Ajdodlarimiz bunyod etgan 36 mingdan ortiq 
tarixiy obidadan bugungi kungacha 7 mingtasigina saqlangan. Yurtimizda yuzlab tarixiy - madaniy 
obidalar ziyoratgohlar sifatida saqlanib kelinayotir. Bu ziyoratgohlar bugun nafaqat yurtimiz, balki 
butun dunyo musulmonlarining muqaddas qadamjolari hisoblanadi.


96 

Download 7,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   195




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish