Personalni boshqarishning mohiyati, maqsad va vazifalari, tamoyillari hamda uning tashkiliy tuzilmasi

1.3-jadval
Xodimlarni boshqarish tamoyillari
Xodimlar bilan ishlashning umumiy 
tamoyillari
Xodimlar bilan ishlashning tashkiliy 
tamoyillari
Samaradorlik
Konsentratsiya
Ilg‘orlik
Ixtisoslashtirish
Istiqbollilik
Muvoziylik (paralelnost)
Komplekslilik
Ixchamlik (adaptivnost)
Tezkorlik
Izchillik (preyemstvennost)
Optimallilik
Uzluksizlik
Oddiylik
Bir me’yorlilik
Ilmiylik
Texnologik birlik
Ko‘p bo‘g‘inlilik
Badastirlik (komfortnost)
Avtonomlilik
Boshqarishda kollegiallik
Barqarorlik
Ko‘p qirralilik
Rejalilik
Rag‘batlantirish
Tanlash va joy-joyiga qo‘yish
Samarali bandlik

---

18
Har bir tamoyil xodimlarni boshqarishning u yoki bu jihatini 
takomillashtirishga xizmat qiladi, (1.3-jadval). Masalan, faollik 
tamoyili korxona doirasidagi boshqaruv tizimining chet el yoki 
mahalliy ilg‘or korxonalar boshqaruv tizimiga mos keladimi, 
zamon talabiga javob beradimi yoki yo‘qmi, degan savolga 
javob bersa, muvoziylik tamoyili esa xodimlar boshqaruvidagi 
tezkorlikni oshiradi va hokazo.
Korxonada band bo‘lgan barcha 
xodimlar ikki toifadan iborat:
— 
ishlab chiqaruvchilar yoki xizmat ko‘rsatuvchilar;
— 
boshqaruvchilar (rahbarlar, mutaxassis-menejerlar). 
Xodimlarni, ya’ni inson omilini boshqarish 
quyidagi jihatlarni
boshqarishni o‘z ichiga oladi, 
(1.1-chizma).
1.1-chizma.
 
Mehnat resurslarini boshqarish sxemasi

---

19
Ishlab chiqarishni boshqarish tizimida mehnat resurslarini 
boshqarish juda ham murakkabdir. Chunki, ishlab chiqarish 
va boshqarish masalalari markazida odamlar-ishchilar, 
mutaxassislar va rahbarlar turadi. Korxona maqsadiga erishish 
va rejalarning bajarilishi faqat shular ishtirokida amalga oshadi. 
Inson omilini hisobga olmaslik, insonga bepisandlik iqtisodda 
kamsamaralikka va ishlab chiqarish samaradorligini pasayishiga 
olib keladi.
Inson omiliga e’tibor, odamlarga nisbatan jiddiy, mas’uliyat 
bilan yondashish mehnat resurslarini boshqarishning bosh 
g‘oyasidir.
Xodimlar faoliyatini rejalashtirish 
— bu, inson omiliga, 
ya’ni malakali mutaxassislarga bo‘lgan ehtiyojlarni oldindan 
aniqlashdir. Bu jarayon uch bosqichdan iborat, (1.2-chizma).
Mavjud 
xodimlarni 
baholash