Pensiya ishi

2. 
Jamg’arma daromadlarini shakllantirish manbalari va tartibi 
 
Jamg’arma daromadlari quyidagi manbalar hisobiga shakllantiriladi: 
xo’jalik  yurituvchi  sub’ektlar  tomonidan  Jamg’armaga  qonun  hujjatlarida  belgilangan 
tartibda majburiy ajratmalarni to’lashdan tushadigan mablag’lar; 
Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Vazirlar  Kengashi,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar 
hokimliklarining byudjetdan tashqari mablag’lari; 
xalqaro  moliya  institutlari  hamda  boshqa  xorijiy  donorlarning  grantlari  va  imtiyozli 
kreditlari (qarzlari); 
xayriya  qiluvchilar  —  yuridik  va  jismoniy  shaxslar,  shu  jumladan  O’zbekiston 
Respublikasi norezidentlarining mablag’lari; 
Jamg’armaning  vaqtincha  bo’sh  mablag’larini  joylashtirishdan  olinadigan  daromadlar  va 
qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa tushumlar. 
Xo’jalik  yurituvchi  sub’ektlar  (to’lovchilar)  tomonidan  Jamg’armaga  majburiy  ajratmalar 
summasi har yili O’zbekiston Respublikasi Prezidenti qaroriga ko’ra belgilanadigan to’lov ob’ekti 
va stavkasidan kelib chiqqan holda aniqlanadi.  
Xalqaro moliyaviy tashkilotlar va institutlarning grantlari va imtiyozli kreditlari (qarzlari), 
xayriya  qiluvchilar  mablag’lari,  shu  jumladan  O’zbekiston  Respublikasi  norezidentlarining 
mablag’lari Jamg’arma hisobiga qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tushadi.  
Jamg’armaning  ijro  etuvchi  direktsiyasi  Jamg’armaning  buxgalteriya  hisobi,  daromadlari 
va xarajatlari ijrosi to’g’risidagi hisobotlarning tuzilishi va taqdim etilishi uchun javob beradi. 
Jamg’armaning  ijro  etuvchi  direktsiyasi  har  oyda,  hisobot  oyidan  keyingi  oyning  10-
kunidan  kechikmay  O’zbekiston  Respublikasi  Moliya  vazirligi  tomonidan  ishlab  chiqilgan  shakl 
bo’yicha O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga Jamg’arma daromadlari va xarajatlari ijrosi 
to’g’risida hisobot taqdim etadi. 

---

O’zbekiston  Respublikasi  Davlat  soliq  qo’mitasi  va  davlat  soliq  xizmatining  hududiy 
organlari: 
Jamg’armaga majburiy ajratmalarning to’g’ri hisoblanishi, to’liq va o’z vaqtida to’lanishi 
yuzasidan nazoratni; 
to’lovchilar bo’yicha Jamg’armaga majburiy ajratmalar hisobi yuritilishini; 
xo’jalik  yurituvchi  sub’ektlar  tomonidan  Jamg’armaga  majburiy  ajratmalarning  to’g’ri 
hisoblanishi va to’lanishi bo’yicha tekshirishlarning amalga oshirilishini ta’minlaydilar. 
O’zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo’mitasi har oyda, hisobot oyidan keyingi oyning 
10-kunidan kechikmay Jamg’armaning ijro etuvchi direktsiyasiga hisobot davridan keyingi oyning 
1-kunidagi  holati  bo’yicha  Jamg’armaga  majburiy  ajratmalarning  hisoblangan  va  tushgan 
summalari, shuningdek Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri, shuningdek 
vazirliklar  va  idoralar  bo’yicha  mazkur  ajratmalar  yuzasidan  qarzlar  to’g’risida  tezkor  hisobot 
taqdim etadi. 
Jamg’armaning  ijro  etuvchi  direktsiyasi  O’zbekiston  Respublikasi  Davlat  soliq 
qo’mitasidan  Jamg’armaga  majburiy  ajratmalar  to’lovlaridan  mablag’lar  tushishiga  taalluqli 
qo’shimcha ma’lumotlarni so’rab olish huquqiga ega. 
Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Vazirlar  Kengashi,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar 
hokimliklari  huzuridagi  yagona  buyurtmachi  xizmatlari  tomonidan  har  oyda,  hisobot  davridan 
keyingi oyning 5-kunidan kechikmay Qoraqalpog’iston Respublikasi Moliya vazirligiga, viloyatlar 
va  Toshkent  shahar  moliya  boshqarmalariga  –  Ta’lim  muassasalarini  rekonstruktsiya  qilish  va 
mukammal  ta’mirlashga  ajratilgan  Jamg’arma  mablag’laridan  foydalanilishi  bo’yicha  hisobotlar 
taqdim etiladi. 
Qoraqalpog’iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar xalq 
ta’limi  boshqarmalari,  shuningdek  O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  va  o’rta  maxsus  ta’lim 
vazirligining  O’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  markazi  hududiy  boshqarmalari  tomonidan  har 
oyda,  hisobot  davridan  keyingi  oyning  5-kunidan  kechikmay  Qoraqalpog’iston  Respublikasi 
Moliya vazirligiga, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalariga — ta’lim muassasalarini 
jihozlashga  (to’liq  jihozlashga)  ajratilgan  Jamg’arma  mablag’laridan  foydalanilishi  bo’yicha 
hisobotlar taqdim etiladi. 
Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Moliya  vazirligi,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar  moliya 
boshqarmalari — amalga oshirilgan xarajatlar yuzasidan har oyda, hisobot oyidan keyingi oyning 
8-kunidan kechikmay Jamg’armaning ijro etuvchi direktsiyasiga O’zbekiston Respublikasi Moliya 
vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan shakl bo’yicha hisobot taqdim etadilar. 
O’zbekiston  Respublikasi  Moliya  vazirligi  Davlat  soliq  qo’mitasi  bilan  birgalikda 
respublika  mintaqalari  bo’yicha  Jamg’armaga  majburiy  ajratmalar  tushumlaridan  Jamg’arma 
daromadlar  prognozining  bajarilishi  holatini  tahlil  qiladi  hamda  daromadlarning  o’z  vaqtida  va 
to’liq  tushishiga  salbiy  ta’sir  ko’rsatgan  aniqlangan  omillar  asosida  ularni  bartaraf  etishga  doir 
qo’shma chora-tadbirlar ko’radi. 
Jamg’arma  mablag’laridan  maqsadli  foydalanilishi  yuzasidan  nazorat  O’zbekiston 
Respublikasi  Moliya  vazirligining  Nazorat-taftish  bosh  boshqarmasi  va  uning  hududiy 
bo’linmalari tomonidan amalga oshiriladi. 
Jamg’armaning ijro etuvchi direktsiyasi: 
Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Vazirlar  Kengashi,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar 
hokimliklari 
huzuridagi 
yagona 
buyurtmachi 
xizmatlarining 
—ta’lim  muassasalarini 
rekonstruktsiya  qilish  va  mukammal  ta’mirlash  bo’yicha  bajarilgan  ishlar  hamda  to’langan 
mablag’lar to’g’risidagi hisobot ma’lumotlari asosida; 
Qoraqalpog’iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar xalq 
ta’limi  boshqarmalarining,  shuningdek  O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  va  o’rta  maxsus  ta’lim 
vazirligi  O’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  markazi  hududiy  boshqarmalarining  —  ta’lim 
muassasalariga zamonaviy o’quv-laboratoriya asbob-uskunalari, kompyuter texnikasi, mebellar va 
boshqa  anjomlarning  amalda  etkazib  berilganligi  hamda  to’langan  mablag’lar,  shuningdek 

---

ularning boshlang’ich hujjatlarga (schyot-fakturalarga) va amalda bajarilgan ishlarga (xizmatlarga) 
muvofiqligi  to’g’risidagi  hisobot  ma’lumotlari  asosida  Jamg’arma  mablag’laridan  maqsadli  va 
oqilona foydalanilishi bo’yicha doimiy monitoring olib boradi. 
O’zbekiston  Respublikasi  Xalq  ta’limi  vazirligi  hamda  Oliy  va  o’rta  maxsus  ta’lim 
vazirligining  O’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  markazi  tuzilmalaridagi  Ta’lim  muassasalarini 
rekonstruktsiya  qilish,  mukammal  ta’mirlash  va  jihozlash  (to’liq  jihozlash)ning  aniq  manzilli 
ro’yxatlarini  shakllantirish  va  monitoring  guruhlari  hamda  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Xalq 
ta’limi  vazirligi,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar  xalq  ta’limi  boshqarmalaridagi,  shuningdek 
O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  va  o’rta  maxsus  ta’lim  vazirligining  O’rta  maxsus,  kasb-hunar 
ta’limi  markazi  hududiy  boshqarmalaridagi  tegishli  sho’’balar  ishlab  chiqiladigan  baholash 
mezonlari asosida, ta’lim standartlari talablarini hisobga olgan holda, o’quv jarayonida zamonaviy 
o’quv-laboratoriya  asbob-uskunalari,  kompyuter  texnikasi,  mebellar  va  anjomlardan  foydalanish 
samaradorligi monitoringi qat’iyan ta’minlanishi yuzasidan shaxsan javob beradilar.  
Jamg’arma mablag’laridan tasdiqlangan xarajatlar smetalariga muvofiq qat’iyan maqsadli 
va  samarali  foydalanilishi  yuzasidan  javobgarlik  Jamg’arma  mablag’larini  oluvchilar  — 
Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Vazirlar  Kengashi,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar  hokimliklari 
huzuridagi  tegishli  yagona  buyurtmachi  xizmatlari,  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Xalq  ta’limi 
vazirligi,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar  xalq  ta’limi  boshqarmalari,  shuningdek  O’zbekiston 
Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining O’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi 
hududiy boshqarmalari rahbarlari zimmasiga yuklanadi. 
O’zbekistonda  mustaqillikning  dastlabki  kunlaridan  boshlab  jamiyatni  isloh  qilish  va 
yangilash  jarayonining  eng  muhim  bo’g’ini,  jamiyatdagi  demokratik  o’zgarishlarning, 
iqtisodiyotni barqaror rivojlantirishning, respublikani jahon hamjamiyatiga integratsiyalashuvining 
zarur  va  majburiy  sharti  sifatida  ta’lim  sohasini  isloh  qilish  siyosati  izchillik  bilan  amalga 
oshirilmokda. 
Belgilangan  maqsadga  erishish  uchun  Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi  qabul  qilinib, 
muvaffaqiyatli amalga oshirilmoqda. Ushbu dastur 9-sinf bitiruvchilarini kasb-hunar ta’limi tizimi 
bilan  to’la  qamrab  olishni  ta’minlashga,  o’kuvchilarning  umumiy  o’rta  ta’lim  bilan  bir  qatorda 
anik  bir  kasbni  egallab  olishlariga  qaratilgan.  Dasturga  muvofiq  printsipial  yangi  tipdagi  o’rta 
hunar  o’kuv  muassasalari  tarmog’i  shakllandi.  Zamonaviy  o’kuv-laboratoriya  uskunalari  bilan 
jihozlangan 533 ta kasb-hunar kolleji va 54 ta akademik litsey barpo etildi. Kollejlar va litseylarni 
qurish hamda jihozlash bo’yicha mamlakatimiz industriyasi yaratildi. Yangi ta’lim standartlari va 
o’quv dasturlari ishlab chiqildi. 
Bugungi kunda Kadrlar tayyorlash milliy dasturi yosh avlodga uzluksiz ta’lim berish va uni 
tarbiyalash  jarayonini  yaxlit  qamrab  oladigan  yagona  ta’lim  majmui  hisoblanadi.  Bunda  ta’lim 
tizimining har bir bo’g’ini  alohida o’rin va mas’uliyatga egadir. Dasturni to’liq amalga oshirish, 
ko’yilgan  vazifalarga  erishish  ana  shu  bo’g’inlarning  holati  va  rivojlanish  darajasiga,  ularning 
o’zaro uyg’unligiga bog’likdir. 
Shu  bilan  birga,  tahlillar  shuni  ko’rsatadiki,  butun  tizimning  eng  muhim  boshlang’ich 
bosqichi  bo’lgan  maktab  ta’limining  ortda  qolayotgani  yaxlit  uzluksiz  ta’lim  zanjirida  eng  zaif 
bo’g’in bo’lib qolmoqda.