«pensiya ishi» kafedrasi umirqulova nilufar baxodir qizi fransiyada davlat byudjeti, byudjet tizimi va

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7-rasm. Natijaviylikka yo’naltirilgan byudjetlashtirish elementlari

25

.

 

 

  

Natijaviylikka  yo’naltirilgan  byudjetlashtirishni  amalga  joriy  etish  ayni 

vaqtda  byudjetni  kelajakka  rejalashtirishga  o’tishni  ham  nazarda  tutadi.  Lekin, 

                  

 

25

Azizova I. A. Natijaga yo’naltirilgan byudjetlashtirish. O’quv qo’llanma. - T.: info COM. UZ 

nashriyoti. 2010. –B.46. 

Taklif qilingan 

chora-tadbirlarni 

zarurligini 

asoslash 

 

Xarajatlarni 

natijalar bilan 

taqqoslash va 

baholash 

 

Muqobil 

imkoniyatlarni 

aniqlash 

Natijaviylikka yo’naltirilgan byudjetlashtirish elementlari 

 

---

59 

 

byudjetni rejalashtirish va ijro etishning xarajatlar usulidan natijaga yo’naltirilgan 

byudjetlashtirishga  samarali  o’tish  uchun  ancha  uzoq  vaqt  ajratish  talab  etiladi. 

Shuni  hisobga  olish  lozimki,  iqtisodiy  taraqqiy  etgan  mamlakatlarda  bu 

yondashuvni  joriy  etishga  bir  necha  o’n  yil  vaqt  ketgan.  Masalan,  Fransiyada  bu 

yo’lda  ilk  qadamlar  yarim  asr  oldin  tashlangan  va  hozirgi  vaqtda  natijaviylikka 

yo’naltirilgan  byudjetlashtirish  mexanizmini  takomillashtirish  davom  etmoqda

26

. 

Dastur doirasidagi har bir tadbirga xarajatlar alohida ko’rsatiladi. Bundan tashqari, 

bevosita  byudjetda  baholash  mezonlarining  mohiyati  ko’rsatiladi.  Ular  shu  dastur 

doirasida  moliyalashtirilayotgan  ob’ekt  yoki  xizmatning  holatini  va  dastur 

yakunlanganda  erishilishi  rejalashtirilayotgan  holatni  aks  ettiradi.  Natijaviylikka 

yo’naltirilgan byudjetlashtirish uslubi quyidagi vazifalarni echishga imkon beradi: 

–  aholi talablariga mos xizmatlarni taqdim etish; 

–  xarajatlarning nafaqat qiymatini, balki ijtimoiy samaradorligini aniqlash; 

–  byudjet xarajatlarining asosliligi va tiniqligini oshirish; 

–  byudjet tasnifi bo’yicha resurslarni xarajat turlari bo’yicha emas, strategik 

maqsadlar bo’yicha taqsimlash.