"pensiya ishi" kafedrasi qosimov toxir shakirovich

(Supparannuation)
investitsiyalar orqali
shakllangan bo‘lsa, AQSH ijtimoiy himoyasi AQSH g‘azna obligatsiyalariga 
kiritilgan investitsiyalar hisobiga shakllanadi . To‘liq fondlashtirilgan tizimda 
fuqaro o‘zi uchun kelajakdagi pensiya manbalariga ega bo‘ladi. Fuqaroning har 
bir ajratmasi aniq bir bank yoki shu bilan shug‘ullanuvchi tashkilot
hisobraqamiga kelib tushadi.

O‘zbekiston Respublikasi Prezedenti I. Karimov ta’kidlaganlaridek, 
keksalarimizga ko‘rsatilayotgan maxsus yordamlar, ularning moddiy, ijtimoiy, 
maishiy ta’minotini yaxshilashga qaratilgan ishlarimiz bilan birga, ular 
yashayotgan xonadonlar, mahallalar, qishloq va shaharlarimizni obod va farovon 
qilish borasidagi faoliyatimiz va ularning amaliy samarasi, hech shubhasiz, 
keksalarimizning hayotini yanada mazmunli va fayzli qilishga qaratilgani bilan 
alohida e’tiborlidir. «Bu borada birinchi navbatda yolg‘iz qariyalar, pensioner va 
nogironlarni ijtimoiy muhofaza qilish tizimini yanada mustahkamlash va 
rivojlantirishning davlat dasturi qabul qilingani va bu yo‘nalishda 5-6 yilga 
mo‘ljallab rejalashtirilgan ishlarimiz ayniqsa e’tiborga sazovor, deb 
hisoblayman»
1
. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimov ijtimoiy
jamg‘armalar xususida aholining ijtimoiy himoyalashning amaldagi mexanizmini 
tanqidiy baholash va mustahkamlash, uning aniq toifadagi kishilarga
qaratilishini kuchaytirish lozim bo‘ladi, bu ishlarning hammasiga davlatning 
maqsadli jamg‘armalari mablag‘larini keng jalb etish lozim, deb alohida
ta’kidlab o‘tganlar. Shunday ekan davlatning maqsadli jamg‘armalari mablag‘lari 
fuqarolarining ijtimoiy hayotini yanada yaxshilashga qaratilganligi dolzarb 
masala ekanligini qayd qilish lozim. Fuqarolarning pensiyalar bilan ta’minlashga 
oid munosabatlar qonunlar vositasida tartibga solinishi yanada takomillashtirilishi 
1
Karimov I. Asosiy vazifamiz – jamiyatimizni isloh etish va demokratlashtirish, mamlakatimizni modernizatsiya 
qilish jarayonlarini yangi bosqichga ko‘tarishdan iborat. O‘zbekiston Respublikasi Prezedenti I. Karimovning 
O‘zbekiston Respublikasi Konstituttsiyasining 23 yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi ma’ruzasi. \\ Xalq 
so‘zi. 2015 yil. 5 dekabr.

---

54 
lozim. “Fuqarolarga pensiya tayinlashning amaldagi tizimini takomillashtirishni, 
mavjud ijtimoiy himoya tizimining samaradorligini oshirishni davrning o‘zi
taqozo qilmoqda. Pensiya ta’minotining xususiylashtirish dasturi iqtisodiyotga 
investitsiyalarning ichki imkoniyatlarini taqdim etadi. Aynan, moliya sohasida 
pensiya islohotlariga ehtiyoj va iqtisodiy islohotlarning kengaytirilgan sohasi 
kesishadi. Kapital bozori rivojlanishi, pensiya fondlari pullarini investitsiya 
qiladigan moliyaviy dastaklarini taqdim etish uchun juda muhim. Shu tarzda 
iqtisodiyotga investitsiyalarni yo‘naltirish jarayonida davlat, jamg‘arilgan va 
xususiy pensiya ta’minotini moliyalashtirish maqsadga muvofiq bo‘ladi. 
Jamg‘arib boriladigan pensiya fondining investitsion faolligini oshirish 
uchun quyidagi tadbirlarni amalga oshirish lozim: 
–
Jamg‘arma mablag‘larining ishonchli moliyaviy instrumentlarga 
joylashtirilayotganligi ustidan nazoratni olib borish va maslahatlarni berish 
yuqori bilimga ega moliya bozori professional ishtirokchilariga yuklatilishi lozim. 
–
Aholi jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi to‘g‘risida etarli bilimga ega 
bo‘lishi uchun ommaviy axborot vositalarida, korxona, tashkilotlar va mahalla 
fuqarolar yig‘inlarida tushuntirish va targ‘ibot ishlarini kuchaytirish lozim. 
–
Jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimi mablag‘lari fuqarolarni 
ixtiyoriy pensiya badallari hisobiga ham shakllanishini inobatga olib, ixtiyoriy
pensiya badallarini rag‘batlantirish maqsadida, jamg‘arib boriladigan pensiya 
hisob varaqalariga to‘langan badal summalari respublikada ish haqi miqdori
oshirilgan holatlarda mutanosib ravishda oshirib borilishi lozim. 

---

55