Pensiya ( lotincha : pensio — toʻlov) — fuqarolarga davlat yoki boshqa subyektlar tomonidan qonunda belgilangan hollarda muntazam va, odatda, umr-bod toʻlanadigan toʻlovlar. Ijtimoiy taʼminot shakli hisoblanadi

…
…
…
…

---

Murakkab demografik holat (bir ishchi 3 nafar pensionerni oʻz ichiga oladi va 2011-yilda
oʻrtacha pensiya 500 evrodan pastga tushib ketgan) Italiyani pensiya islohotini oʻtkazishga
majbur qildi[27]. 2012-yil 1-yanvardan boshlab Italiyada 20 yillik majburiy tajriba, erkaklar
uchun bir xil pensiya muddati, shuningdek, 41 yil va 6 oylik ayollar va 42 yil va 6 oylik erkaklar
uchun 2014-2015-yillar uchun mehnat stajiga ega boʻlgan taqdirda erta pensiyaga chiqish
huquqi [28]
Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 39-moddasiga binoan, "har kim qariganda,
mehnat layoqatini yoʻqotganda, shuningdek, boquvchisidan mahrum boʻlganda va qonunda
nazarda tutilgan boshqa xollarda ijtimoiy taʼminot olish huquqiga ega"dir. P., nafaqalar,
ijtimoiy yordam boshqa turlarining miqdori rasman belgilab qoʻyilgan tirikchilik uchun zarur
eng kam miqdordan oz boʻlishi mumkin emas. Pensiya taʼminoti masalalari Oʻzbekiston
Respublikasining "Fuqarolarning davlat pensiya taʼminoti toʻgʻrisida" qonuni (1993-yil 3-
sentabr) bilan belgilangan. UzR da doimiy yashab turgan chet el fuqarolari va fuqaroligi
boʻlmagan shaxslar, basharti davlatlararo bitimlar (shartnomalar)da oʻzgacha qoidalar
nazarda tutilmagan boʻlsa, OʻzR fuqarolari bilan teng ravishda P. olish huquqiga egadirlar.
Harbiy xizmatchilar, shuningdek, ichki ishlar organlari boshliqlari va oddiy xodimlar tarkibidan
boʻlgan shaxslarni hamda ularning oila aʼzolarini P. bilan taʼminlash shartlari, normalari va tar-
tibi UzR qonun hujjatlari bilan belgilanadi. Ayni vaqtda ularga "Fuqarolarning davlat pensiya
taʼminoti toʻgʻrisida"gi qonun asosida pensiya olish huquqi ham beriladi. P.ning turli xillarini
olish huquqiga ega boʻlgan fuqarolarga ularning tanlashiga qarab bitta pensiya tayinlanadi.
Pensiyaning 3 xil turi mavjud:
Yoshga doir pensiya;
Nogironlik pensiyasi;
Boquvchisini yoʻqotganlik pensiyasi.