Talabalar uchun ko’rsatmalar: 1. Keys mohiyatini yetarlicha anglab oling.
2. Muammoning yechimini topishga xizmat qiluvchi omillarni aniqlang.
3. Aniqlangan omillar orasidan muammoga barchasidan ko’proq daxldor bo’lgan omil (yoki ikkita omil)ni ajrating.
4. Ana shu omillar orasidan muammoni yechishga asos bo’luvchini toping.
5. O’z fikringizni bayon eting.
Keysni yechish jarayoni: Tinglovchilar keys mohiyatini u bilan tanishish orqali kichik guruhda muhokama qiladilar.
Tinglovchi kichik guruh a’zolari bilan hamkorlikda muammoni hal etishga zamin tayyorlaydigan omillarni aniqlang. Muammoni hal etishga imkon beradigan omillardan eng muhimlari ajratib olinadi.
Guruhlar fikri yig’iladi va muammoga yechim topiladi.
O’qituvchining yechimi: 1-omil: Avvalo, o’qituvchi talabaga qilgan ishi xato ekanligini bosiqlik bilan tushuntirishi, agar ustozning o’rnida bo’lganida talabaning o’ziga ham bu holat yoqmasligini aytishi kerak. Olayotgan bilimlari o’zlari uchun kelajakda albatta kerak bo’lishi, shuning uchun ham darslarga e’tiborli bo’lib o’tirishlarini talab qilishi kerak.
2-omil: Talaba o’qituvchidan uzr so’rashi, har qanday holatda ham ustozga hurmat bilan muomalada bo’lishi va darslarga e’tiborli bo’lib o’tirishi kerak edi. Chunki o’qituvchisining bergan bilimlari o’zining kelajak hayotida muhim ahamiyatga ega bo’lishi mumkin.
4-KEYS. NamDU Lingvistika (o‘zbek tili) 2-kurs magistranti Xusnida amaliyot jarayonida 1-kurs bakalavrda tahsil olayotgan talabalarga Maxsus fanlarni o‘qitish metodikasidan ma’ruza darsiga kirdi. Xusnida ma’ruzani juda chiroyli olib bordi, nutqi ravon, mavzu bo’yicha ma’lumotlarni yetarli darajada berdi va unda 30 daqiqa vaqt ortib qoldi. 2 daqiqa talabalar orasidagi jimlikni 3-qatorning oxirgi partasida o’tiruvchi bir talabaning yonidagi kursdoshiga bergan savoli buzdi. Savol quyidagicha edi: ”Xusnida ismining ma’nosini bilasanmiiii, Doniyor?” Va boshqalar ham bu jimlikni buzish uchun o’z hissalarini qo’shishdi. Darrov xonani sovqin-suron qamrab oldi.
Xadicha esa ushbu vaziyatdan uddaburonlik bilan chiqishga harakat qildi. Soatga qarasa dars tugashiga 20 daqiqa bor. Xadicha:
– ”O’quvchilar, tinchlik saqlang!” – deya ovozini biroz balandlatdi.
O’quvchilarning shovqini tingach:
– Hozir hamma daftariga o’z ismini yozadi va ana shu ismining izohini keltiradi, so’ng shu ismining bosh harfiga 5 tadan ijobiy bo’yoqqa ega sifatni keltiradi. Birinchi bajarib bo’lgan 5 nafar o’quvchiga bajarib bo’lgan zahoti darsdan chiqishiga ruxsat beriladi. Marhamat 10 daqiqa vaqt...
Birdan hamma jim bo’lib qoldi va o’z ishlari bilan band bo’lib gaplashishni ham to’xtatishdi...
Savollar: 1.Dars rejasidan bunday chetga chiqishni siz qanday baholaysiz?
2.Sizningcha bu amaliyotchining yutug’imi? Yoki…
3.Talabadan kelajakda qanday pedagog yetishib chiqadi deb o’ylaysiz?
4.Sizning o’zingiz bunday vaziyatda qanday yo’l tutgan bo’lar edingiz?