Pedagogs international research journal

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-8, Issue-4, April - 2022
 
172 
turmushi qoidalari va an’analariga hurmat munosabatini shakllantirishdan iborat”
1
Mahkum shaxslarni axloqiy tarbiyalash jazoni ijro etish tizimining murakkab 
jarayonlaridan biri hisoblanadi.
Mahkum shaxslarni axloqan tuzatish va tarbiyalash uning shaxsiy sifatlariga 
tayangan holda amalga oshiriladi. Mahkumlarning axloqiy tarbiyasi sohasida 
tadqiqotlar olib borgan olimlar axloqiy tarbiyaning o‘ziga xos yo‘nalishlarini 
belgilab berishgan.
Mahkumlar bilan tarbiyaviy ishlarni olib borish bo‘yicha mutaxassis 
V.G.Stukanov quyidagi yo‘nalishlarni axloqiy tarbiyaning asosiy yo‘nalishlari 
sifatida ko‘rsatgan: 
1.
Mahkumlarning o‘zidagi axloqsizlik odatlarini va mayllarini engish 
istagini shakllantirish maqsadida tarbiyaviy ta’sirni amalga oshirish. 
Birinchi navbatda –bu alkogolizm va narkomaniya. 
2.
Axloqiy qadriyatlarni shakllantirish. Strategik vazifa- mahkumlarda 
insonning jamiyatda erkin va qonunga itoatkor yashash qadriyatini 
shakllantirish. 
3.
Ijobiy hayotiy kelajakka ishonchni shakllantirish. 
4.
O‘z-o‘zini anglash va o‘zini nazorat qilishni rivojlantirish, boshqa 
odamlarning kechinmalarini va xatti-harakatlarini tushunish.
2
Yuqorida aytib o‘tilgan olimlarning fikrlarini umumlashtirib aytish mumkinki, 
mahkumlarni samarali axloqiy tarbiyasi bir necha tarkibiy qismdan iborat: ta’lim, 
axloqiy hislarni, axloqiy qadriyatlarni, kelajakka ishonchni shakllantirish va 
xulqning axloqiy usullarini mashq qilish. Bu quyidagi natijalarga olib keladi: 1) 
mahkum normalarni, ideallarni va h.k.ni biladi va tushunadi; 2) mahkum ularning 
o‘zi uchun ahamiyatli ekanligini tan oladi; 3) mahkum axloq normalariga muvofiq 
1
Жиноят-ижроия кодекси.- Тошкент, Адолат, 2015. Б-7
2
Стуканов В.Г. Исправительная педагогика. Минск. Академия МВД. 2013. стр 175-178

---