Pedagogikalıq ilmiy izertlewdiń tipleri fundamental ámeliy,innovatsiyalıq konstruktorlıq

Ájiniyaz atindaģi Nókis mámleketlik pedagogika instituti
Magistratura bólimi “ Mektepke shekemgi tálim ”
1-kurs magistranti
Jaqsimuratova Dilbardin’

“Ilimiy izertlew metodologiyasi ” páni

Pedagogikalıq ilmiy izertlewdiń tipleri fundamental ámeliy,innovatsiyalıq konstruktorlıq

temasi boyinsha islengen.

ÓZBETINSHE JUMISI

Qabillag’an: Z.Esnazarova

Tapsirdi: D. Jaqsimuratova

Tema.Pedagogikalıq ilmiy izertlewdiń tipleri fundamental ámeliy,innovatsiyalıq konstruktorlıq.
Dóretiwshilik ilimiy izertlewdiń bas faktorı. Individual hám jámáátlik ilimiy dóretiwshilik iskerlik. Kósemliktiń ayriqsha qásiyetleri. Ilimiy izertlew kórinetuǵın bolıwdıń tiykarǵı tárepleri: erkinlik, jazba tekst jáne onıń awızsha tekstten ayırmashılıǵı, ilimiy izertlew nátiyjelerin ańlatiwshı tezis, maqala, monografiyalardı jazıw hám olardıń prezentaciyası. Ilimiy maqala hám monografiyalar mazmunına salıstırǵanda sın kózqarastan analizdiń áhmiyeti. Ilimiy jumısda ilimpazlardıń jumıslarına kóshirip alınǵan beriwdiń zárúrshiligi. Ilimiy izertlewdiń kórinetuǵın bolıw formaları : individual, ilimiy izertlewdiń formaları : bakalavr pitkeriw jumısı, magistrlıq hám doktorlıq dissesi, referat hám maqalalar, kurs jumısı, monografiya. Erkin hám buyırtpa tiykarında sheriklikti shólkemlestiriwdiń unamlı hám unamsız tárepleri. Texnikalıq hám kórkem dóretiwshilik menen baylanıslı ilimiy izertlew. Pedagogikalıq izertlew. Ilimiy izertlewdiń ózgeshelikleri hám ámel qılıw mexanizmleri. Ilimiy evristik xarakteri ilimpazlar talqinida. Búgingi kúnde, úshinshi tolqın civilizatsiyası, postindustrial, informaciya jámiyeti dáwirinde pán hám ilimiy-texnika rawajlanıwı jámiyet rawajlanıwın, sonday-aq onıń materiallıq, nqtisodiy negizi - social óndiristiń rawajlanıwın belgileytuǵın faktorlar esaplanadı.«Filosofiya pánleri entsiklopediyasi»de Gegel pán sistemalı ózgeshelikke iye ekenligin kórseter eken, sonday-aq : «Pán mánis itibarı menen sistema bolıp tabıladı, sebebi haqıyqıylıq konkretlik sıyaqlı óz ishinde háwij alıwshı birlik bolıp tabıladı, yaǵnıy bir pútinlikdir», dep belgilengenler etedi Gegel.
Ilimiy fakt, ideya, gipoteza, kontseptsiya, teoriya, ilimiy nızam ilimiy biliw sistemasınıń strukturalıq elementleri bolıp tabıladı. Ilimiy dóretiwshilik pán sistemasındaǵı barlıq strukturalıq elementlerdiń mazmunın rawajlantıradı hám boyitadi. Bul jerde dóretiwshilik sistema retinde qatnasadı hám pán sisteması osha nur taratib turadı. Ilimiy dóretiwshilik - bul alım, izertlewshi, jaratıwshınıń qábiletleri hám sheberliginiń, shıdamlılıǵı, ıqlaslılıǵı hám qatiyatining, juwmaqlawshı maqset - jańa shın ilimiy bilim alıwǵa umtılıwınıń ańlatpası bolıp tabıladı. Anıq alım barlig'ining mánisi dóretiwshilik umtılıwda, turaqlı ilimiy shóllewde óz hákisin tabadı. Pán tariyxında dóretiwshilik mashqalası. Pán - bul rawajlanıwshı, o'suvchi bilim sisteması, insannıń átirap álemdi sozılmalı ózlestiriwine, ózin qurshagan haqıyqatlıqtıń bar ekenligi haqqında anıq hám tereń informaciya alıwı, bunday informaciyanı saqlaw qayta islew hám odan paydalanıwına jóneltirilgen social sananıń bólek forması bolıp tabıladı. Insan ilimiy izertlewler járdeminde ózin qurshagan olamga epistemologik tárepten turaqlı túrde tereń hám keń kirip baradı. Ósip baratuǵın ilimiy biliwdiń epistemologik tárepten bunday aktivligi quramalı, kompleksli xodisa bolıp tabıladı. Bul hádiysediń bir mánisli talqinini beriw júdá qıyın. Pánniń epistemologik sebepleri arasında insaniyattıń óz turmıslıq iskerliginiń sırtqı sharayatlarına iykemlesiw boyınsha iskerligin tilge alıw orınlı boladı. Insaniyat tábiyaat qo'ynida payda bolǵan, jasaydı hám rawajlanadı. Átirap -ortalıq, bir tárepden, insaniyat bar ekenligin zárúr hám jetkilikli shárti bolsa, ekinshi tárepden, tábiyaattıń ózi eń maqul túsetuǵın jaǵdayda insanǵa bıyparq, eń qabıl etiwge bolmaytuǵın jaǵdayda bolsa oǵan salıstırǵanda dushpanona keypiyette bolıp tabıladı. Jasap qalıw ushın insaniyat quramalı, geyde ózine salıstırǵanda dushpanona keypiyettegi sırtqı sharayatlarǵa iykemlesiwi zárúr, sol sebepli de ol ilimiy bilimdi tábiyaatqa social qalqan, tábiyaattıń soqır hám ayawsız kúshlerinen ayriqsha qorǵaw quralı retinde qarsı qóyadı. Pán bul jerde pútkil adamlıq jámiyetiniń rawajlanıw, iykemlesiw hám jasap qalıw processinde qorǵaw quralı bolıp xızmet etedi.
Ilimiy biliw obiektine epistemologik tárepten tereń kirip barıw ushın pán social institut retinde ilimiy kadrlar menen úzliksiz toldırılıp barılıwı kerek. Sol sebepli xam ol jámiyette bilimlendiriw, oqıtıwshılıq funktsiyasın atqarada, zotan, ilimpazlardıń ósiw, qáliplesiwi áyne ilimiy jámáátlerde júz boladı. Bul jerde, sonıń menen birge, ilimiy xızmetkerlerdiń qábileti, bilimi hám kónlikpelerine qaray saralap, tańlap alıw da júz boladı. M. Polani belgilep ótkeni sıyaqlı : «Pánni uqıplı adamlar jaratadi