Pedagogika va ijtimoiy ish

5
 Rahimov S. Abu Ali Ibn Sino. Ta’lim va tarbiya haqida. – Toshkent, O’qituvchi, 1967. – 75 bet 

---

16 
tomonlama, jismoniy va estеtik kamolotga erishishlari, shuningdek, tillarni 
bilishlarini zarur deb hisoblaydilar. Aqliy ta'limni tashkil etuvchi fanlar sirasiga 
matematika, astronomiya, mexanika va tabiatshunoslik kabi tabiiy-ilmiy fanlarni 
kiritadilar. 
Mirzo Ulug’bek
ilm -fan ravnaqi uchun kurashgan, ta ’lim -tarbiya rivojiga h 
issa qo'shgan fuqarolarni doim o rag'batlantirib, o'qituvchi-ustoz, mudarrisga hurm 
at-ehtirom bilan qarashni targ'ib etgan. Uning mana shu say’i harakatlari tufayli 
ta’lim -tarbiya saviyasi yaxshilana bordi, madrasalarda o'qish-o'qitish ta’limni 
jonlantirishga katta ahamiyat berildi. Madrasadagi o'quv sistemasi isloh qilinib, 
unda falakiyot, matematika, geografiya kabi aniq fanlarni o'qitishni joriy etdi, ta ’lim 
mazmunining saviyasini oshirdi, madrasalarda o'qish muddatini 15— 20 yildan 8 
yilga tushirdi.M Ulug’bek o'z pedagogik qarashlarida bolalarning jismonan sog'lom, 
harbiy hunarni puxta egallagan, jasur, mard bo'lib yetishuviga alohida ahamiyat 
beradi.MirzoUlug’bekning fikricha, ta’lim -tarbiyada matematika, falakiyot fanla­ 
ri bolaning aqhy qudrati va qobiliyatini o'stirishda muhim vosita bo'lsa, tarix va 
adabiyot fanlari bolalarning vatanparvar bolib yetishishlariga xizmat qiladi. 
M. Ulug’bek ta’lim -tarbiyada mudarrislarning odil va halol bo'lishiga, o'z 
pedagogik mahoratlarini, bilimlarini oshirib borishga, har bir mashg'ulotni yuksak 
saviyada o'tkazishga da’vat qiladi, ana shu bilangina o'quvchilarda bilim ga qiziqish 
orttirish mumkinligini ta’kidlaydi.
6
Buyuk mutaffakkir,davlat arbobi
Alisher Navoiy
ham o’z davrining ayrim 
maktabdorlari o’quvchilarga ta’lim tarbiya berishda ega bo’lgan sifatlar, xususan, 
qattiqqo’llik, ta'magirlik va johilliklarni qoralar ekan, o’qituvchining ma'naviy 
qiyofasiga nisbatan jiddiy talablarni qo’yadi. Xususan, «mudarris kerakki, g’arazi 
mansab bo’lmasa va bilmas ilmni aytishga urinmasa, manmanlik uchun dars 
berishga havas ko’rgazmasa va olg’irlik uchun gap-so’z va qavqo yurgizmasa, 
nodonlikdan sallasi katta va pechi uzun bo’lmasa, gerdayish uchun madrasa ayvoni