PEDAGOGIKA
2016, 4-son
65
1.
Mas’uliyatning dinamik komponenti tо‘rtinchi bosqich talabalarining
umumiy kо‘rsatkichlariga uyg‘un tarzda namoyon bo‘lmoqda, ya’ni dinamiklik va
motivatsion (r=0,416, p≤0,05), emotsionallik (r=0,746, p≤0,01) va regulyatorlik
(r=0,633, p≤0,01) komponentlari о‘rtasida ijobiy bog‘lanishlar kuzatiladi.
Tо‘rtinchi bosqich talaba yigitlarining bilish statuslariga kо‘ra mas’uliyatlilik
kо‘rsatkichlari talaba qizlarga nisbatan ustuvorlik qilmoqda. Ularda mas’uliyatlik
topshiriqlar yuklatilganda mustaqillik yetarlicha, о‘ziga ishonch yuqori,
faoliyatdagi muvaffaqiyatlardan ruhlanish, mas’uliyatli ishlarda javobgarlikni о‘z
zimmasiga olish istagini о‘sganligi sabablidir.
2.
Talaba yigitlar mas’uliyatining kognitiv komponentlari onglilik
parametridagi о‘sish subyektiv natijalilikni tartibga solishi (r=0,622, p≤0,01),
faoliyat va xulq-atvor natijalarining ijobiy jihatlariga tayanish (r=0,745, p≤0,01),
mustaqillik, о‘ziga nisbatan tanqidiy munosabatda bо‘lish va javobgarlikni о‘z
zimmasiga olishda (r=0,521, p≤0,01) shakllangan deyish mumkin.
3.
Tо‘rtinchi bosqich talaba yigitlari mas’uliyatga nisbatan umumiy
munosabatni shakllantirish mustaqillikning pasayishiga, javobgarlikni о‘z
zimmasiga ola bilmaslikka olib kelishi mumkinligini anglaganliklari kо‘rsatilmoqda
(r=0,469, p≤0,05).
4.
Kasbiy tayyorgarlikning yakuniy bosqichidagi о‘quv faoliyatining individual
vazifalarini bajarishga mas’uliyat erishilayotgan muvaffaqiyatlar oqibatida kо‘tarinki
ruh paydo bо‘lishi bilan bog‘liq (r=0,681, p≤0,01).
Tо‘rtinchi bosqich talaba yigitlarining mas’uliyatidagi о‘ziga xoslik talaba
qizlarnikidan tubdan farq qildi. Bu esa mas’uliyatning gender tafovutlari
shaxsning kasbiy kamolot bosqichlarida о‘zining farqli jihatlarini kо‘rsatishi
mumkinligini isbotlaydi .
Biz tadqiqotlarimiz asosida bо‘lajak mutaxassislar hayotida muhim sifat
bо‘lgan mas’uliyat muammosini о‘rganish natijasida quyidagi xulosalarga keldik:
1.
Talabalarning о‘quv faoliyatidagi mas’uliyatning gender xususiyatlar
talaba yigit va qizlarda о‘xshashlik hamda tafovutlarga ega bо‘ldi. О‘xshashlik
tomoni mas’uliyatning shakllanganlik pozitsiyalari bо‘yicha bir xil, ammo
darajaviy jihatidan yigitlarda biroz yuqori qiymatlarga ega.
2.
Mas’uliyatning ta’lim bosqichlari bо‘yicha bilish faoliyatida tafovutlar
birinchi va ikkinchi bosqich talabalarida mas’uliyatning kognitiv komponentlari
(onglilik – 18,67 va 27,53; ʈ=-5,731, r≤0,001); refleksiv baholovchi (predmetli
Do'stlaringiz bilan baham: |