PEDAGOGIKA
2016, 4-son
29
G‘ayratlilik
1
0,746** 0,236
Ziyraklik
1
0,617**
Sobitqadamlik
1
*r<0,05, ***r<0,001
Ta’limning ushbu bosqichida о‘spirinlarda mas’uliyatlilik tashabbuskorlik
(r=0,323, p≤0,05), qat’iyatlilik (r=0,594, p≤0,01), tirishqoqlik (r=0,717, p≤0,01),
g‘ayratlilik (r=0,640, p≤0,01), ziyraklik (r=0,681, p≤0,01), sobitqadamlik (r=0,663,
p≤0,01) bilan ichki bog‘liqlikka ega bo‘ladi. Ilk о‘spirinlarda mas’uliyatlilikni
shakllanib borishi barobarida yuklatilgan vazifalarga nisbatan dadillik, xatti-
harakatlarni ishonchli bajarish, g‘ayratlilik, faoliyatni rejalashtirish va uni
tashkillashtirish, shijoatlilik, chidamlilik, faol, hushyorlik, ixchamlik kabi irodaviy
sifatlarni shakllantirishlariga asos bо‘lib xizmat qiladi.
Ularda tashabbuskorlikni shakllanganligi esa mustaqillik (r=0,354, p≤0,05),
sabr-toqatlilik (r=0,323, p≤0,05) va sobitqadamlilikni (r=0,349, p≤0,01),
qat’iyatlilikni yaqqol namoyon bо‘lishidan tirishqoqlik (r=0,556, p≤0,01), ziyraklik
(r=0,643, p≤0,01) va sobitqadamlikni (r=0,618, p≤0,01), mustaqillik esa
tirishqoqlikni (r=0,335, p≤0,05), sabr-toqatlilik orqali ziyraklik (r=0,458, p≤0,01)
va sabr-toqatlilikni (r=0,461, p≤0,01), g‘ayratlilikni kamol topishi ziyraklikka;
ziyraklik esa sobitqadamlikning (r=0,617, p≤0,01) kamol topishiga turtki
berishidan dalolat beradi. Ilk о‘spirinlarning irodaviy sifatlarini shakllanganligi
ta’lim bosqichi bilan bog‘liq kamol toptirishlari xosligi aniqlandi. Ular birinchi
bosqich о‘quvchilariga nisbatan irodaviy sifatlarni shakllantirishda hayotiy va
ijtimoiy voqelikka nisbatan munosabatlari, ta’lim muhitidagi turli xil vaziyatlarda
qaror qabul qilishlaridagi tajribalar sabab bо‘lishi mumkin.
Tajriba-sinov natijalaridan kelib chiqib, quyidagi xulosalarga kelindi:
- ilk о‘spirinlarning irodaviy sifatlaridan mas’uliyatlilik boshqa irodaviy
sifatlarni shakllanishida tayanch sifat tarzda xizmat qiladi;
- ta’lim jarayonida ilk о‘spirinlarning irodaviy sifatlarini shakllanishida ta’lim
bosqichlaridagi о‘quv mashg‘ulotlarda yetakchi sifatlar bilan ikkilamchi sifatlar
о‘rtasida bog‘liqliklarni ta’minlashga e’tibor qaratish muhim;
- ilk о‘spirinlarning о‘zaro ichki bog‘lanishga ega bо‘lmagan sifatlari
о‘rtasida bog‘liqlikni ta’minlashda irodaviy regulatsiyani ta’minlashga xizmat
qiluvchi trening mashg‘ulotlarini tashkil etish zarurati mavjud.
Do'stlaringiz bilan baham: