Pedagogika

PEDAGOGIKA
 
2016, 4-son
 
 
 
26 
Test kasb-hunar kollej о‘quvchilarida tatbiq qilindi va test yuzasidan qator 
miqdoriy  kо‘rsatkichlar  olindi.  Tajribada  kasb-hunar  kolleji  о‘quvchilarining 
birinchi va uchinchi bosqich о‘quvchilari jalb etildi va ularning natijalari qiyosiy 
о‘rganildi.  Ilk  о‘spirinlarning  kundalik  turmushida  irodaviy  sifatlarning  tarkib 
topganlik holati bо‘yicha quyidagi empirik natijalar keltirib о‘tildi (1-jadval).  
1-jadval 
№ 
 
1-kurs (n=60) 
3-kurs (n=60) 
ｔ
 
X 
σ 
X 
σ 
1.
 
 
Mas’uliyatlilik 
5,13 
1,03 
6,21 
1,26 
5,324*** 
2.
 
 
Tashabbuskorlik 
4,61 
1,26 
4,71 
1,23 
0,480 
3.
 
 
Qat’iyatlilik 
5,32 
1,41 
5,96 
1,32 
2,351* 
4.
 
 
Mustaqillik 
3,89 
1,37 
3,76 
1,25 
-0,590 
5.
 
 
Sabr-toqatlilik 
5,61 
1,64 
6,03 
1,70 
1,425 
6.
 
 
Tirishqoqlik 
3,80 
1,13 
4,55 
1,03 
4,193*** 
7.
 
 
G‘ayratlilik 
7,17 
1,92 
8,41 
1,47 
3,856*** 
8.
 
 
Ziyraklik 
4,11 
0,76 
4,65 
1,07 
3,223*** 
9.
 
 
Sobitqadamlik 
7,10 
1,27 
8,06 
0,89 
5,436*** 
*r<0,05, ***r<0,001 
Kasb-hunar  kolleji  о‘quvchilari,  xususan,  ilk  о‘spirinlarda  irodaviy 
sifatlarning  namoyon  bо‘lishida  ta’lim  bosqichlariga  e’tibor  qaratildi.  Testning 
me’yoriy  kо‘rsatkichlariga  kо‘ra  ilk  о‘spirinlarda  irodaviy  sifatlarni  namoyon 
bо‘lishida bir xillik kuzatilmadi.  
Ilk  о‘spirinlarning  ta’lim  bosqichlariga  kо‘ra  irodaviy  sifatlarning  oltitasi 
bо‘yicha  statistik  tafovutlar  aniqlandi,  ya’ni  mas’uliyatlilik  5,31  va  6,21  ballar; 
qat’iyatlilik – 5,32 va 5,96 ballar; tirishqoqlik – 3,80 va 4, 55 ball; g‘ayratlilik – 7,17 
va 8,41 ballar; ziyraklik – 4,11 va 4,65 ballar; sobitqadamlik – 7,10 va 8,06 ballarga 
ega  bо‘ldi.  Yuqorida  qiymatlari  keltirib  о‘tilgan  sifatlar  bо‘yicha  birinchi  va 
uchinchi  bosqich  о‘quvchilarida  irodaviy  sifatlarning  namoyon  bо‘lishida 
ahamiyatli farq mavjud ekan. 
Natijalardan  kо‘rinadiki,  uchinchi  bosqich  о‘quvchilari  birinchi  bosqichga 
nisbatan mas’uliyatli ekanliklari ajralib turibdi. Ushbu sifatning xususiyatiga kо‘ra, 
ular  ta’lim-tarbiya  jarayoni  va  shaxsiy  turmush  masalalarida,  yuklatilgan 
topshiriqlarni  bajarishda  mas’uliyatli,  iltifotlilikni  namoyon  eta  olishga  о‘zlarini 
tayyorlab  bormoqda  deyish  mumkin.  Birinchi  bosqich  о‘quvchilarida  esa 

---