Pedagogika

Орф К.
 Музыка для детей: рус.версия: Т. 1 – Челябинск: MPI; Mainz: Schott, 2008. – C. 80. 
4
Qarang: 
Ливиев  А.  Х.
  Исполнительская  культура  народных  музыкальных  инструментов  в 
Республике Узбекистан. – Ташкент, 2010. – C. 15. 
5
Бодолан  Л.  В.
  Развитие  музыкально-творческих  способностей  у  детей  дошкольного 
возраста посредством элементарного музицирования. – Нарьян-Мар, 2015. – C. 15. 

---

PEDAGOGIKA
 
2016, 4-son
 
 
 
107 
diqqatni  jamlash  malakasi  takomillashadi.  Aynan  shuning  uchun  ham  kasbiy 
faoliyatimizda  ancha  vaqtdan  beri  о‘zbek  cholg‘u  asboblarini  chalishdan 
foydalanib kelamiz. 2003-yilda Toshkent shahri Uchtepa tumanidagi 369-MTM da 
“Asaloy” bolalar xalq cholg‘u ansambli tashkil qilindi. 
Bolalarning  jismoniy  va  ruhiy  salomatligini  muhofaza  qilish  va 
mustahkamlash, ularning yosh va individual xususiyatlari, moyilliklariga muvofiq 
rivojlanishi  uchun  qulay  sharoit  yaratish,  umumiy  madaniyati,  estetik, 
intellektual,  jismoniy  sifatlarini  rivojlantirish,  о‘quv  faoliyati  uchun  zamin 
tayyorlash,  musiqiy  qobiliyatini  rivojlantirish,  lad,  ritmik  va  melodik  eshitish 
qobiliyatini  rivojlantirish,  kuylash,  musiqiy-ritmik  harakatlar  sifatini  yaxshilash 
kabilar ansamblning asosiy vazifalari sifatida belgilandi. 
Ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi maqsad hamda vazifalarning birligi,  
bolalar  va  kattalarning  hamkorlikdagi  faoliyati,  bolalarning  bevosita  ta’lim 
faoliyati doirasida emas, balki kun tartibidagi tadbirlarni о‘tkazishdagi mustaqil 
faoliyati,  bolalar  yoshiga  adekvat  shakllarda  ishni  tashkil  qilish  kabilar 
ansamblning ish tamoyillari hisoblanadi. 
MTMda  ansambl  ishi  uyushqoqlik  va  izchillik  bilan,  turli  metod  va 
vositalardan  foydalangan  holda  olib  boriladi.  Musiqiy  cholg‘ular  tarkibi 
kengaytirib  boriladi.  Bolalarni  cholg‘u  asboblarini  chalishga  о‘rgatish 
texnologiyasi  bolalar  psixologiyasi  va  о‘quv-musiqiy  faoliyatni  rivojlantirish 
psixologiyasiga oid bilimlarni talab qiladi. Biz taklif qilgan texnologiya                      T. 
Borovikning  musiqaning  intonatsion  tabiati  nazariyasi  amaliyoti;  K.  Orfning 
elementar musiqa chalish g‘oyasiga asoslanadi. 
Axborot-kommunikatsiya va pedagogik texnologiyalardan faol foydalangan 
holda о‘zbek xalq musiqa asboblari bilan tanishtirish
 
ishning birinchi bosqichini 
tashkil qiladi. Bunda tembr eshitishini va umumiy musiqiy bilimlarni rivojlantirish, 
о‘zbek cholg‘ulari asosiy guruhlarini kо‘rib va eshitib farqlashga о‘rgatish, musiqa 
asboblarining asosiy xususiyatlari, tovush hosil qilishi va chalish usullari haqida 
tasavvur hosil qilish bu bosqichning asosiy vazifalari sanaladi. 
Navbatdagi bosqich – 
musiqiy asar, uning muallifi va yaratilish tarixi bilan 
tanishish
. Bunda multimedia vositalaridan keng foydalaniladi. 
Asarni chalishga о‘rgatish 
quyidagicha amalga oshiriladi: 
-  ma’lum  tovush  balandligisiz  zarbli  asboblarda  (quticha,  nog‘ora,  safoil, 
doira)da chalish; 
-  kuylarni  torli  asboblarda  (bolalarga  moslashtirilgan  qonun,  soz,  dutor, 
tambur, rubob) chalishga о‘rgatish; 
-  bolalarda  ansamblda  chalish  kо‘nikmalarini  shakllantirish  (о‘zini  va 
boshqalarni eshitishga о‘rgatish, dinamik belgilar bilan chalish); 
- musiqiy jо‘rlikni jonli ijroga tayyorlash; 

---