Pedagogika. Psixologiya

4. 4. Oliy o’quv yurtlarida o’qitishning tashkiliy shakllari. 

 

Oliy maktabdagi o’qitish jarayoni o’qitishning shakl va metodlarini tashkil etishning ko’p 

qirrali  yagona  tizimiga  asosan  amalga  oshiriladi.  Oliy  o’quv  yurtlaridagi  o’qitishning  shakl  va 

usullari tasnifi o’zaro bog’langan va o’zaro shartlangan ikki faoliyatga tayanadi: 

 

- o’quv jarayonini boshqarish va tashkil etish bo’yicha o’qituvchilarning faoliyati; 

 

- talabalarning o’quv va bilish faoliyati. 

 

O’zbekiston  Respublikasining  «Ta‘lim  to’g’risida»  gi  qonunida  «Oliy  ta‘lim  yuqori 

malakali mutaxassislar tayyorlashni ta‘minlaydi» deyilgan. Shu bilan birga oliy ta‘lim talabalarni 

ilmiy tadqiqot ishlariga ham o’rgatadi. Shu o’rinda yurtboshimiz ta‘kidlaganidek «Ayniqsa o’sib 

kelayotgan  avlod  taqdiriga  hech  kim  befarq  qaray  olmaydi.  Bunda  oliy  o’quv  yurtlarining 

ahamiyati kattadir. Yoshlarni qay usulda o’qitish, ularni tarbiyalash, mustaqil mamlakatning yetuk 

mutaxassislari  bo’lishiga  qayg’urish  har  birimizning  muqaddas  burchimizdir».  Shu  nuqtai 

nazardan oliy maktablarda bilimlarni hozirgi zamon darajasida berib borish alohida ahamiyatga 

ega.  Hozirda  oliy  ta‘lim  ikki  bosqichdan  iborat,  ya‘ni  bakalavriat  va  magistratura.  Mana  shu 

bosqichlarni  amalga  oshirishda,  aniqrog’i,  oliy  ma‘lumotli  yetuk  mutaxassis  tayyorlashda 

o’qitishning bir qancha tashkiliy shakllari qo’llaniladi. 

Oliy  o’quv  yurtlarida  o’quv  ishlari  va  bilim  berishning  tashkiliy  shakllari  «Ta‘lim 

to’g’risida» gi qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» ga asosan olib boriladi. 

Oliy  maktabdagi  o’quv  jarayoni  shakllariga  ma‘ruza,  seminar  va  amaliy  mashg’ulotlar, 

laboratoriya mashg’ulotlari, o’quv anjumanlar, maslahatlar, ekskursiya, ekspeditsiya, o’quv ishlab 

chiqarish pedagogik amaliyoti, kurs va diplom ishlari, talabalarning mustaqil ta‘limi kabilar kiradi.