Pedagogika nazariyasi

Savol va topshiriqlar:
1. Q achon egallangan biiim lar aham iyatli b o ‘ladi?
2. Birinchi sin f o ‘quvchisining m antiqiy fikrlashiga qanday baho 
berish m um kin?
3. 0 ‘qituvchi bolaga qanday tam oyillar asosida rahbarlik qilgan?
4. Darsdagi m uhit haqida nim a deyish m um kin?
5. 0 ‘quvchilar bilan o ‘qituvchining m unosabatlari qaysi tipga m an- 
sub? Javobingizni asoslab bering.
2-vaziyat
Bir kuni ham m a javob berishni xohlovchi o ‘quvchilar orasidan geog- 
rafiya o ‘qituvchisi Akmal aka Saidni tanladi. 0 ‘quvchi tirishqoq, lekin 
h a r b ir darsga to'laqonli tayyorlanishga ulgurm aydigan bola edi. Shunga 
yarasha u pala-partish edi.
0 ‘qituvchi unga ancha qiyin vazifa berdi: xaritadan Avstraliyani 
topish. Said o ‘qituvchi uni chaqirayotganini eshitib, dovdirab qoldi va 
parta d an z o ‘rg‘a turdi. U o ‘qituvchining oldiga shaxdam yurib kelib, 
unga aybdorlarcha qaradi va xaritaga o ‘girildi.
0 ‘qituvchi Saidning ahvolini ko ‘rib, unga yaqinlashdi, q o 'lin i yel-

---

kasiga qo'yib va m uloyim ohangda: — H ayajonlanm a, ham m asi yaxshi 
b o ‘ladi. M an a k o ‘rsatkich (ukazka), sen axir bilasanku, — ded i A km al 
aka o ‘sm irga q a t’iylikni uyg‘otishga harakat qildi. Said sekin xarita 
to m o n y o ‘naldi. Lekin Sharqiy yarim sharning o ‘rniga u G ‘arbiyda 
t o ‘xtab qoldi. Sinfda shovqin k o ‘tarila boshladi.
— Bir daqiqa, d o ‘stimizga xalaqit bermaymiz, — dedi o ‘qituvchi. — 
Saidning o ‘zi hozir hammasini hal qiladi. Faqat tinchlik saqlansin, iltimos.
L ekin Said h am o n aw algi joyida turardi. U bilan an iq n im ad ir 
sodir b o ‘layotgandi. Keyin u xaritada 2 ta em as, balki b itta yarim - 
sharni k o ‘rganini aytdi. Shu orada Akm al aka o ‘zini tu tib turdi. U n in g 
o ‘rnida boshqasi b o is a , bu ho latd a sinfdagi bolalarga b aqirib , Saidni 
joyiga o ‘tqazib q o ‘yardi. Lekin u xotiijam edi, sinfni tin ch lan tirib , 
Saidga dedi:
— B unday voqealar b o ‘lib turadi, Said. Inson biro r m avzu haq ida 
gapirishga yaxshi tayyorlangan b o ‘ladi, lekin unga n im ad ir xalaqit b e- 
radi, aniqrog ‘i hayajon. B unday hollar h atto taniqli artistlar b ilan h am
so d ir b o ‘ladi, o 'z in in g rolini yodd an biladi, leicin sahnaga chiqishi 
bilan nim agadir uni esdan chiqargandek b o ‘ladi, bunday ahvoldan ularni 
faqat suflyor (aytib turuvchi) qutqarib qoladi..
— Akmal aka Saidni xarita yoniga olib kelib dedi:
— A w al ayt-chi, nechta yarim shar bor? Ehtim ol, sen ularni bilarsan.
— Ikkita — G 'a rb iy va Sharqiy, — javob berdi Said.
— M ana ko ‘rdingmi! M en t o ‘g ‘ri javob berishingga sh u b h a qilm a- 
gandim . E n di esla, qaysi yarim sharda davlatlar k o ‘proq?
— Sharqiy yarim sharda, — dedi Said.
— T o ‘g ‘ri. Endi, o ‘ylab k o ‘r, Avstraliyani qayerdan qidirsak b o ‘ladi? 
S hundan keyin Said G ‘arbiy yarim shardan yashil rangli A vstraliyani 
behudaga izlaganiga iqror b o ‘ldi. E ndi Said q a t’iy, shaxdam gapira 
ketdi. Akm al aka ham Saidni xalaqit berib chalg‘itm aslik u ch u n diqqat 
bilan eshitib turdi.
U S aid n i m u v a ffa q iy a tid a n q u v o n g a n in i y a sh irib o ‘tirm a d i. 
0 ‘quvchi o ‘zining hikoyasini tugatgandan so ‘ng:
— Balli! Barakalla! Sen ham m asini, hatto darslikda yozilganidan 
k o ‘ra k o ‘proq va a ’loroq bilasan, — dedi.
— Said qizarib, yerga qarab tu rard i. T anaffusda xuddi haqiqiy q ah- 
ram onlard ek yurdi.