Pedagogika kafedrasi

 
 
23-24-Mavzular: Ma’naviy tarbiya jarayonida milliy qadriyatlarning
ahamiyati 
Reja 
1. Milliy qadriyatlarning o‘ziga xos xususiyatlari. 
2. Yoshlar tarbiyasida milliy qadriyatlar, urf-odat, an’ana va marosimlarning 
ahamiyati. 
3. Yoshlar ma’naviyatini va ijtimoiy faolligini yuksaltirishda milliy 
qadriyatlar. 
4. Yoshlar dunyoqarashini shakllantirishda milliy qadriyatlar, urf-odat, an’ana 
va marosimlarning tayanish. 
Tayanch tushunchalar
: xalq pedagogikasi, hikmatli so‘zlar, milliy 
tarbiya, ma’naviyat, qadriyatlar, urf-odat, an’ana, marosim, tarixiy meros, afsona, 
diniy tarbiya, mahalla, xalq og‘zaki ijodi, maqollar, doston, globallashuv, 
modernizatsiya, innovatsiya, interfaol metodlar, pedagogik texnologiya, muammoli 
ta’lim. 
Ma’naviy yetuk va barkamol insonni tarbiyalashda xalq ma’naviyatining 
tiklanishi, boy tarixiy merosimizning keng o‘rganilishi, milliy an’analarimizning 
saqlanishi va mazmunan boyishi, shuningdek madaniyat va san’at, ilm- fan, ta’lim 
tarbiyaning har tomonlama rivojlanishi alohida kasb etadi. Ta’lim- tarbiya orqali 
mustaqil fikrlaydigan, erkin, bilimli, bir so‘z bilan aytganda, barkamol shaxsni 
voyaga yetkazish asosiy maqsad qilib belgilanadi. 
“Islom dini,- deb ta’kidlaydi Islom Karimov “Fidokor” gazetasi muxbiri 
savollariga javobida,- hayotimizning tub zamiriga chuqur singib ketgan. Bu – inkor 
etib bo‘lmaydigan haqiqat, Milliy qadriyatlarimizning zamonlar osha bezavol 

---

222 
yashab kelishiga sabab- avvalo muqaddas dinimiz hisobidan” 
41
. Bu holat 
xalqimizga, xususan yoshlarimizga milliy g‘oyani
Ta’lim –tarbiya jarayonida diniy qadriyatlardan foydalanmaslikning iloji 
yo‘qdir. Islomiy qadriyatlarning eng muhim tomonlaridan biri - ota-onaga izzat-
hurmat va sadoqat ko‘rsatish farzandlarning insoniy burchlari ekanligini 
ta’kidlashdir. Ta’lim-tarbiya jarayonida islom olamida katta shuxrat qozongan, 
hozirgi kungacha o‘z ahamiyatini yo‘qotmagan, dastur amal bo‘lib kelayotgan 
Hadislarning o‘rni nihoyatda kattadir. 
Shunday ekan farzandlarimizni muqaddas dinimizning moxiyati, uning 
insonparvarlik g‘oyalari, dinga sog‘lom munosabat masalalarini ular ongiga 
singdirishimiz zarur masalalardan biridir. Shu tariqa farzandlar tarbiyasidagi 
birinchi maqsadimiz bu xalqimizning qadimiy va boy tariximiz, yuksak 
madaniyatimiz va urf –odat, qadriyatlarimizga asosan mentalitetimiz asosida 
xayotga moslashishi, komil inson tarbiyasidagi buyuk maqsaddir. Bu insonga 
ibratli xulosalar beribgina qolmasdan, ba’zan achchiq saboqlarni ham tan olishga 
undaydi. Ushbu qadriyatlar milliy xususiyatlarni o‘zlashtirishi tavsiya etish 
mumkin: 

xalqimiz xayotida qadim qadimdan jamoa bo‘lib yashash ruxining 
ustunligi; 

jamoa timsoli bo‘lgan oila, mahalla, el yurt tushunchalarning 
muqaddasligi; 

ota- ona, mahalla –kuy, umuman jamoatga yuksak hurmat e’tibor; 

millatning o‘lmas ruxi bo‘lgan ona tiliga muhabbat; 

kattaga hurmat, go‘zallik va nafosat, hayot adabiyligining ramzi –ayol 
zotiga ehtirom; 

sabr –bardosh va mehnatsevarlik; 

halollik, mehr oqibat. 
Kabi masalalar ta’limning mazmuni bo‘lishi davr talabidir 
Barchaga ma'lumki, keyingi paytlarda ijtimoiy va ma'naviy muhitni 
soq’lomlashtirish, milliy urf-odat va an'analarimizni turgi behuda va zararli 
ko`rinishlardan tozalash, diyorimiz xalqini insoniy kamolot cho`qqilari sari 
yuksaltirish kabi xayrli ishlarga muhtaram Prezidentimiz I.A. Karimov tomonidan 
katta e'tibor berilmoqda.