Pedagogika kafedrasi «pedagogik riskologiya»

Muslihiddin Sa’diy : “GULISTON”

Muslihiddin Sa’diyning jahonshumul ahamiyatga ega bo’lgan “Guliston” va “Bo’ston” sarlari allomaning ta’limiy-axloqiy qarashlari o’z ifodasini topgan.

Asarda Abu Nasr Farobiy, Yusuf Xos Hojib, hamda Nizomul-mulk kabi mutafakkirlarning asarlarida bayon etilgani kabi insonning baxt-saodatli bo’lishini ta’minlay oluvchi jamiyat, fozil, odil va adolatli hukmdor hamda uning fazilatlari, saroy a’yonlari va ularning ma’naviy-axloqiy qiyofasi, davlatni adolatli boshqarish shartlari xususida so’z yuritiladi. Mutafakkirning nuqtai nazariga ko’ra, hukmdor ham oddiy inson sanaladi, u ham shaxsiy manfaatlari yo’lida harakat qilish huquqiga ega, biroq zimmzisiga yuklangan ijtimoiy vazifasiga ko’ra u el-yurt manfaatlarini shaxsiy manfaatlaridan yuqori qo’yishi shart. Hukmdor eng avvalo, yurt tinchligi va xalq farovonligini ta’minlash yo’lida sabot bilan kurashsa, jamiyat taraqqiy etadi.

Sa’diy podshohlarning yuksak insoniy sifatlariga ega bo’lishlarini orzu qiladi. Elu-yurt hukmdori sifatida e’tirof etilgan inson quyidagi fazilatlarni o’z qiyofasida namoyon eta olishi maqsadga muvofiqdir: adolatli, tadbirli, g’ayratli, shijoatli, fahm-farosatli, bilimdon, dono, ziyrak, olijanob, saxovatli, jasur, mard hamda fuqarolariga nisbatan g’amxo’r, do’st bilan dushmanning farqiga bora olish.

Muslihiddin Sa’diy jismoniy yetuklik axloqiy kamolot bilan uyg’un bo’lishiga alohida e’tibor beradi. Darhaqiqat, jismoniy yetuklikning muhim belgisi kuchli iroda hamda mustahkam xarakter yordamida jamiyat tomonidan e’tirof etilgan axloqiy me’yorlarga amal qilishga erishilsa, ayni vaqtda axloqiy sifatlarni o’zida aks ettira olish xususan mehnatga muhabbat qo’yish iroda va xarakterni tarbiyalaydi.¹³