Pedagogika instituti maxsus pedagogika kafedrasi inklyuziv ta

Jamiyatni inklyuziv ta’limga tayyorlash va ijobiy munosabatni uyg’otish va amalga oshirish

Jamiyatda insonlar orasida nogiron bolalar haqida bilimlarning yetishmasligi oqibatida maxsus ehtiyojli bolalar ta’limdan chetda qolib ketmoqdalar. Bundan tashqari nogiron bolaning qobiliyatlari, huquqlari va ehtiyojlari muntazam ravishda qadrlanmasa, bolalarda o’ziga va qobiliyatlariga nisbatan salbiy munosabat shakllanib boradi. Har qanday jamiyatda har bir bola noyob, maxsus ehtiyojli bolalar esa boshqa bolalar singari huquq va intilishlarga ega degan, dalilni idrok etish zarurati mavjuddir. Ushbu bilimlarni chuqurlashtirish bo’yicha ish olib borish bola, oila, jamiyat darajasida hamma uchun muhimdir.

• 
  ta’lim muassasasida kompleks tibbiy-pedagogik yordam ko’rsatiladi, ular to’liq davlat ta’minotida bo’ladi
  
• 
  defektolog-pedagoglar bolalarning maxsus ehtiyojlarini to’liq qondiradilar, korretsion-rivojlantiruvchi ishlar to’liq amalga oshiriladi
  
• 
  o’quvchilar va tarbiyalanuvchilar maxsus o’quv metodik qo’llanma va texnik vositalardan foydalanish imkoniyatiga ega bo’ladilar
  
• 
  sinflarda o’quvchilar soni 12-16 nafardan oshmaydi, indi­vidual yondashuvni to’liq amalga oshirish imkoni mavjud
  
• 
  darsdan oldin va keyin tevarak-atrofda yo’naltirish, nutqiy muloqotni shakllantirish, o’z-o’ziga xizmat ko’rsatish kabi maxsus ko’nikmalarning shakllanishn uchun qulay shart - sharoitlar mavjud
  
• 
  o’quvchilar tomonidan o’zlashtirish qiyin bo’lgan o’quv fanlaridan alohida darsliklardan foydalanish mumkin.
  
• 
  inklyuziv ta’lim qashshoqlik va ajratish iskanjasidan qutulishga imkon beradi;
  
• 
  kamsitishlarning oldini oladi, imkoniyati cheklangan bola­larning teng huquqliligini ta’minlaydi;
  
• 
  inklyuziv ta’lim maxsus ehtiyojli bolaning o’z oilasi va jamiyat orasida bo’lishiga imkon beradi;
  
• 
  inklyuziv ta’lim yanada inklyuzivlikka olib keladi;
  
• 
  inklyuziv ta’lim barcha uchun ta’lim sifatini yaxshilaydi;
  
• 
  imkoniyati cheklangan bolalar sog’lom tengdoshlari orasida tabiiy sharoitda yashash va mehnat qilishga moslashadilar;
  
• 
  ularning ijtimoiy jamiyaga moslashishi samarali kechadi.
  

Yuqorida keltirib o’tilganlarni hayotga joriy etish uchun o’qituvchilar o’quvchilar bilan hap kuni ularni qiziqtiruvchi va bezovta qiluvchi istalgan mavzuda gaplashish imkoniyatini topish kerak. Bu insonlarga munosabatni muhokama qilishning boshlanishi bo’lishi mumkin, masalan, agar bola o’z tajribasi haqida gapira olmasa ham qolgan sinf esa uni qo’llab-quvvatlasa, bu bola qarashlarini ifodalashga o’rgaitishi mumkin. Bunda bolalar o’zlarini xavfsiz sezadilar va o’z qo’rquvlarini tinch holda bayon etadilar. Pedagog diskriminatsiya ildizlarini tarixiy va zamonaviy holda shunday tushuntirnshi kerakki, bolalar insonlardagi istalgan fikrlarini tushunish va qabul qilish mumkinligini anglab, insonlar, ayniqsa imkoniyati cheklangan bolalar bilan ishlash osondir. CHunki ular jo’shqin haqiqat hislarini qo’llashi va tun bo’yi muloqot qilishi mumkin. Bunday muammolarni ayrim bolalar bilan tanaffuzda muhokama qilishdan kura ochiq muhokamaga olib chiqish va jamoat bilan ko’rib chiqish ko’proq natija beradi. Lekin ayrim holatlarda yakka holdagi muhokama eng yaxshi variant bo’lishi mumkin. va buni muhokama qilishi lozim. Muhokamaning maqsadi ijobiy munosabatni rivojlantirishdir.