Педагогика фанининг мақсади, вазифалари ва илмий тадқИҚот методлари, педагогика фанининг жамиятда тутган ўрни

билим
шахснинг муайян фаолиятни ташкил эта олиш қобилияти.
кўникма
муайян ҳаракат ёки фаолиятни бажаришнинг автоматлаштирилган шакли.
малака
таълим-тарбия натижасида ўзлаштирилган ва тизимлаштирилган билим, ҳосил қилинган кўникма ва малакалар ҳамда таркиб топган дунёқараш мажмуи.
маълумот
шахснинг физиологик ва интеллектуал ўсишида намоён бўладиган миқдор ва сифат ўзгаришлар моҳиятини ифода этувчи мураккаб жараён.
ривожланиш
Сурдопедагогика
Тифлопедагогика
Олигофренопедагогика
Дефектология
Педагогиканинг махсус тармоқлари .

• кар ва гунг тарбияланувчилар таълим-тарбияси масалалари билан шуғулланади.

Сурдопедагогика

• кўзи ожизлар таълим-тарбияси билан шуғулланади.

Тифлопедагогика

• ақли ожизлар таълим-тарбияси билан шуғулланади.

Олигофренопедагогика
Педагогика фани билан қуйидаги фанлар ўртасида яқин алоқадорлик мавжуд:
Фалсафа
Иқтисод
Социология
Этика
Эстетика
Физиология
Гигиена
Психология
Тарих
Маданиятшунослик
Фалсафа

• шахс ривожланиши жараёнининг диалектик хусусиятлари, муайян педагогик ғоя, қараш ҳамда таълимотларнинг фалсафий жиҳатлари каби масалаларни таҳлил этишга имкон беради.

Иқтисод

• таълим муассасаларининг фаолиятини йўлга қўйиш, ўқув биноларини қуриш, таълим-тарбия жараёнларини ташкил этиш ва уларнинг моддий-техника ва замонавий технологиялар билан жиҳозлаш каби масалаларнинг иқтисодий жиҳатларини англашга хизмат қилади.

Социология

• ижтимоий муносабатлар мазмуни, уларни ташкил этиш шартлари хусусида маълумотларга эга бўлиш асосида таълим-тарбия жараёни иштирокчиларининг ўзаро муносабатларини самарали ташкил этиш учун имконият яратади.

Этика

• шахс маънавиятини шакллантириш, унда энг олий инсоний сифатлар, ахлоқий онг ва маънавий-ахлоқий маданиятни тарбиялашда муҳим ўрин тутувчи назарий ғояларни педагогик жараёнга татбиқ этишда алоҳида ўрин тутади.

Эстетика

• шахс томонидан гўзалликнинг ҳис этилиши, унга интилиши, шунингдек, унда эстетик дидни тарбиялашда муҳим йўналишларни аниқлашга хизмат қилади.

Физиология

• ўқув-тарбия жараёнида болаларнинг физиологик, анатомик хусусиятлардиалектик ини инобатга олиниши учун бошланғич асосларни беради.

Гигиена

• ўқувчиларнинг саломатлигини муҳофазалаш, уларнинг жинсий жиҳатдан тўғри шакллантиришда назарий ва амалий ғоялари билан ёрдам беради.

Психология

• шахсда маънавий-ахлоқий, руҳий-интеллектуал, ҳиссий-иродавий сифатларни таркиб топтириш учун замин яратади.

Тарих

• педагогика фани тараққиёти, таълим-тарбия жараёнларининг динамик, хусусиятларини инобатга олиш, шунингдек, халқ педагогикаси ғояларини келгуси авлодга узатиш учун йўналтирилади.

Маданиятшунослик

• ўқувчиларда инсоният томонидан яратилган моддий ва маънавий маданият асослари ҳақидаги тасаввурни шакллантириш, уларда маданий хулқ-атвор хислатларини таркиб топтириш учун хизмат қилади.

Тиббий фанлар

• шахснинг физиологик-анатомик жиҳатидан тўғри ривожланишини таъминлаш, унинг организмида намоён бўлаётган айрим нуқсонларни бартараф этишга амалий ёндашув, шунингдек, нуқсонли болаларни ўқитиш ҳамда тарбиялаш муаммоларини ўрганишда кўмаклашади.

Глоссарий

• Маънавият – араб тилидаги “маъно” ёки “маънавиятун”, “маънои ғоя” сўзларидан олинган бўлиб, “рухий холат” деган маънони англатади.
• Ғоя-инсонларнинг эзгу ниятлар, фикри асосидаги амалга оширилаётган жараёнлар, ишлар, истиқбол режалари, тамойилларидан иборат.
• Мафкура – муайян тузум даврида инсонларни давлат, жамият ўз-ўзига, халқи, оламга муносабатлари ва улар ривожининг маънавий-илмий тизимидан иборат.
• Онг ости. Дунёвий ва хаётий хақиқат асосидаги инсон шахсий фаолиятининг маънавий-рухий йўли.
• Инсон онги - унинг идроки, ақли орқали хаётий ва дунёвий хақиқатни фахмлаш асосида маънавий истиқболли фаолият даражасидир.
• Фахмлаш – англаш – бирор хақиқатни қалбан, рухан фикрий сезиш.
• Инсон фири – ўз онги ва идроки асосида хаёти хамда дунёвий нарсалар, жараёнлар хақидаги мушохадавий фаолият.
• Инсон қалби – шахсий онг, маънавият узвийлиги асосида инсонни хиссий ва амалий фаолиятга ундовчи куч. У виждон, онг, фикр билан уйғунлашиб қалб нигохи, кўзи ва қувватига айланади.
• Инсон рухи. Инсонни хар қандай тўсиқлардан олиб ўта оладиган, уни улуғ эзгу ишларга бошловчи маънавий қувват.