Pedagogik vaziyatlar va ularning o’qituvchi kasbiy shakllanishidagi o’rni

Pedagogik vaziyatlar va ularning o’qituvchi kasbiy shakllanishidagi o’rni

REJA:

• Pedagogik faoliyatda o’quvchilar faoliyati boshqarish va pedagogik vaziyatlar.
• Vaziyatlarni tashkil etish metodikasi va murakkab jarayonlar.
• Pedagogik vaziyatlar va ularning o’qituvchi kasbiy shakllanishidagi o’rni.
• Xulosa.
• Faydalanilgan adabiyotlar.

IJTIMOIY FAOLLIK MOTIVASTIYASI

• Pedagogik amaliyot va vaziyatlar jarayonidagi ijtimoiy faollik motivastiyasi ayni paytda pedagogik omil vazifasini o’tashi mumkin ekan. Chunki, amaliyot jarayonida talabada kasbiga nisbatan qiziqish ortib borishi yaqqol ko’zga tashlanadi.

Shu bilan birga o’quvchi, ya’ni shaxs olamiga xos muhitning tobora ichiga kirib borishga intilgani sari o’qituvchilik kasbining ijtimoiy rivojlanishidagi o’rnini anglay boshlaydi.

• Shu bilan birga o’quvchi, ya’ni shaxs olamiga xos muhitning tobora ichiga kirib borishga intilgani sari o’qituvchilik kasbining ijtimoiy rivojlanishidagi o’rnini anglay boshlaydi.

O’QITUVCHILIK KASBINING IJODKORLIK XARAKTERI

• O’qituvchilik kasbining ijodkorlik xarakteri o’qituvchining doimo izlanish hamda faol harakat sari undashi bu kasbning ijtimoiy mazmunini tashkil etishini talaba tushunib etadi. Shaxsning ijtimoiylashuvi uzluksiz jarayon bo’lgani kabi, ta’lim tizimi ham uzluksiz, izchil hamda uyg`un xarakterda bo’lishligi talabada yangicha tafakkurning tub mohiyatini anglab etishi sari undaydi.

PEDAGOGIK FAOLIYAT

• Pedagogik faoliyat xar doim boshqa faoliyat ustidan boshqarishga o’xshaydi, bu esa o’quvchilar faoliyatini boshqarish demakdir. Pedagog faoliyat ko’rsatayotgan o’quvchiga nisbatan asabiylashmasligi, ovozini ko’tarmasligi kerak. U o’quvchiga shunday muomala qilishni bilsinki, bola o’qituvchi maqsadini amalga oshirish uchun kerakli qaror qabul qilsin bunday qarorga kelish o’quvchidan o’sha aqlliylikni talab qilmasada pedagog maqsadni amalga oshirishi bilan axamiyatlidir.

O’qituvchi pedagogik vaziyatida:

• A) Maqsadni ijodiy tushinish
• B) vazifalarni aniq bajarish
• V) bola qiziqishini hisobga olish,
• G) o’quv jarayonida bolani maqsadga yo’naltirib turish yotadi.

Vaziyatlarni tashkil etish:

• 2-qoida: "Nimani so’zlaganiga qaramasdan, tengdoshingni «tanqid qilma». Ushbu qoida o’ar bir kishiga nisbatan xushmuomalalikni o’z ichiga oladi. O’ar bir insonni shaxsiy fikrini inobatga olish kerak va umumiy munozaraga qqshilganligi sababli qadrlash kerak. Ikkinchi qoidani amalga oshirish, birovga nisbatan salbiy bao’o berishni, dqstona bo’lmagan o’atti-o’arakatlar va imo-ishoralarni oldini oladi. Natijada, bolalar o’z fikrlarini bayon etishda tanqiddan qqrqmasdan erkin fikr yuritadilar.

• l-qoida: "Gapirib turgan kishini yaxshi tingla" ushbu qoida o’ar bir bolaga, uning so’zlari va hissiyotlariga nisbatan e’tiborli bo’lishni o’z ichiga oladi. Qoidani amalga oshirganda har bir bola uni eshitganingizni hamda tushunganligingizni his qilish kerak.

3-qoida: "Agar gapirishni o’oxlamasang, indamasliging mumkin." Ushbu qoida o’ar bir bolaga nisbatan erkin muloqot qilish imkoniyatini yaratadi. Sinfdagi muammolarni echishga, hamda hissiyotga beriluvchan bolalarga nisbatan eo’tiyotkorlik bilan muomala qilishga yordam beradi.

• 3-qoida: "Agar gapirishni o’oxlamasang, indamasliging mumkin." Ushbu qoida o’ar bir bolaga nisbatan erkin muloqot qilish imkoniyatini yaratadi. Sinfdagi muammolarni echishga, hamda hissiyotga beriluvchan bolalarga nisbatan eo’tiyotkorlik bilan muomala qilishga yordam beradi.

• 4-qoida: "Boshqalar senga qanday munosabatda bo’lishlarini o’oxlasang, sen o’am ularga nisbatan shunday munosabatda bo’lgin". Ushbu qoida insonlar qrtasida o’zaro xurmat, qadr-qimmatni tan olishga yordam beradi. Guruhda o’zaro hurmat munosabatlari bo’lganda, yuzaga kelgan qarama-qarshiliklarni xushmuomalalik bilan qal qilishadi. Bunday qaytar bog`liqlik bolalar o’rtasida shaxsiy yuksalishga olib keladi.

Xulosa qilib aytganda,

• Mohir o’qituvchi dars o’tish metodikasini doimo takomillashtirib boradi. Muammoni qo’yar ekan talabani uni hal qilishidagi ichki ziddiyatlarni, ovoz chiqarib mulohaza yuritadi, o’z fikrlarini bayon qiladi va ularni muhokamaga qo’yadi. Sodir bo’ladigan e’tirozlarni oldindan bartaraf qiladi, haqiqatni tajribada (uni namoyish qilib yoki olimlar o’tkazgan tajribalar asosida) isbotlaydi. O’qituvchi talabalar oldida ilmiy tafakko’r yuritish yo’llarini namoyish qiladi. Talabalarni ilmiy izlanish yordamida haqiqat tomon yo’llaydi, ularni bunda ishtirokchi bo’lishlarini ta’minlaydi.