Pedagogik va psixologiya yo'nalishi 118 gurux talabasi Shermatov Jasurbek Qoʻchqor og'li

Tabiat va hayotda ellipslar.

Ellipslarni biz hayotimizda tez-tez uchratib turamiz. Agar masalan uv quyilgan stakanni qiyalatsak, u holda suvning yuqori qatlamining tasviri ellips bo`ladi. . Shunga o`xshash agarda silindrik kolbasani qiyg`och holda bo`laklarga ajratsak, u holda bu bo`lakchalar ellips ko`rinishini oladi. Umuman to`g`ri silindr ( yoki konus) ni qiyg`och kesib bo`laklarga ajratsak, bu bo`laklar ellips shakliga ega bo`ladi.

Kepler (1571-1630) sezdiki oldin o`ylangan tasavvur, ya’ni sayyoralar Quyosh atrofida aylana bo`yicha harakatlanmasdan, balki ular ellips bo`yicha harakatlanar ekan. Bunga Quyosh har bir ellipsning fokusi bo`ladi . Planeta aylanish vaqti davomida bir marta ellipsning A₁ uchida bo`ladi. Bunda Quyoshga eng yaqin bo`ladi. Bu holat perigeli deyiladi, va bir marta ellipsning A₂ uchida bo`ladi. Bunda Quyosh eng uzoqlikda bo`ladi. Bu holat afeliy deyiladi. Masalan, bizning yarim sharda qish bo`lsa, Yer afeliy holatida, agar yoz bo`lsa Yer perigeliy holatida bo`ladi.

Aim.uz