1-jadval. 14 yoshli futbolchilar uchun yillik siklda oʻquv soatlarining taqsimlanish reja-grafigi
“PEDAGOGIK MAHORAT” ILMIY-NAZARIY VA METODIK JURNAL 2021, Maxsus son
26
№
Oylar
Tayyorgar
lik turlari
Y
anvar
Fevral
Mart
A
prel
May
Iyun
Iyul
A
vgust
Sentyabr
O
ktyabr
N
oyabr
D
ekabr
H
am
m
as
i
1.
Nazariy tay-
yorgarlik
2
2,8%
1
1,4%
1
1,2%
2
2,2%
1
1,1%
1
1,2%
1
1,2%
2
2,2%
1
1,2%
2
2,5%
1
1,3%
1
1,5%
16
17%
2.
UJT
18
26%
20
28,1%
20
25,6%
18
20,2%
18
20,9%
18
22,2%
20
24,3%
20
22,9%
18
23,0%
16
20,2%
14
10,4%
14
21,8%
214
22,8%
3.
MJT
16
23,1%
18
25,3%
20
25,6%
22
24,7%
22
25,5%
22
27,1%
24
20,2%
22
25,2%
20
25,6%
20
25,3%
18
25%
16
25%
240
25,6%
4.
Texnik
tayyorgarlik
18
26%
20
28,1%
24
30,7%
26
20,2%
26
30,2%
24
29,6%
20
24,3%
24
27,5%
20
25,6%
20
25,3%
20
27,7%
18
28,1%
260
27,7%
5.
Taktik
tayyorgarlik
10
14,4%
12
16,9%
12
15,3%
10
20,2%
10
20,9%
10
19,7%
14
17,0%
16
18,3%
18
23,0%
18
22,7%
16
22,7%
14
21,8%
180
19,2%
6.
Psixologik
tayyorgarlik
1
1,4%
−
1
1,2%
1
1,1%
1
1,1%
−
1
1,2%
1
1,1%
1
1,2%
1
1,2%
1
1,3%
1
1,5%
10
1,06%
7.
Testdan
oʻtkazish
2
2,8%
2
2,2%
2
2,2%
2
2,7%
8
0,85%
8.
Nazorat
oʻyinlari
Musobaqalar taqvimi boʻyicha
9.
Musobaqa-
larda ishti-
rok etish
10
.
Tibbiy tek-
shiruvdan
oʻtkazish
2
2,8%
2
2,2%
2
2,4%
2
2,5%
8
0,85%
Jami
69
7,3%
71
7,5%
78
8,3%
89
9,5%
86
9,1%
61
8,6%
82
8,7%
87
9,2%
78
8,3%
79
8,4%
72
7,6%
64
6,8%
936
100%
Eslatma: yuqorigi qator – soatlar soni, pastki qator – foizlar
2-jadval. 15 yoshli futbolchilar uchun yillik siklda oʻquv soatlarining taqsimlanish reja-grafigi
№
Oylar
Tayyorgar-
lik turlari
Y
anvar
Fevral
Mart
A
prel
May
Iyun
Iyul
A
vgust
Sentyabr
O
ktyabr
N
oyabr
D
ekabr
H
am
m
as
i
1.
Nazariy
tayyorgarlik
2
2,8%
2
2,6%
2
2,3%
2
2,1%
-
2
2,8%
2
2,0%
2
2,2%
2
2,2%
-
2
2,5%
2
2,5%
20
0,52%
2. UJT
18
25,3%
22
29,3%
24
28,5%
22
23,1%
22
21,5%
20
21,0%
22
22,6%
24
26,6%
20
22,4%
20
23,2%
18
22,7%
18
23,3%
250
24,0%
3. MJT
17
23,9%
19
25,3%
20
23,8%
26
24,7%
30
29,4%
29
30,5%
29
30,5%
22
24,4%
19
21,3%
18
20,9%
17
21,5%
17
22%
200
25%
4.
Texnik
tayyorgarlik
10
25,3%
20
26,6%
22
26,3%
25
26,3%
30
29,4%
24
25,2%
22
22,6%
22
24,4%
24
26,9%
24
27,9%
22
27,8%
22
28,5%
275
26,4%
5.
Taktik
tayyorgarlik
10
14,0%
12
16%
14
16,6%
16
16,8%
18
17,6%
20
21,0%
20
20,6%
20
22,2%
22
24,7%
20
23,2%
18
22,7%
16
20,7%
206
19,8%
6.
Psixologik
tayyorgarlik
2
2,8%
-
-
2
2,1%
-
-
2
2,0%
-
-
2
2,3%
-
2
2,5%
10
0,96%
7.
Testdan
oʻtkazish
2
2,8%
-
-
2
2,1%
-
-
-
-
2
2,2%
-
2
2,5%
-
8
0,76%
8.
Nazorat
oʻyinlari
Musobaqalar taqvimi boʻyicha
9.
Musobaqalarda
ishtirok etish
10
Tibbiy
tekshiruvdan
oʻtkazish
2
2,8%
2
2,3%
2
1,9%
3
3,0%
2
2,3%
11
1,0%
Jami
71
6,8%
75
7,2%
84
8,0%
95
9,1%
102
9,8%
95
9,1%
97
9,3%
90
8,6%
88
8,5%
82
8,2%
77
7,5%
77
7,4%
1040
100%
Eslatma: yuqorigi qator – soatlar soni, pastki qator - foizlar
“PEDAGOGIK MAHORAT” ILMIY-NAZARIY VA METODIK JURNAL 2021, Maxsus son
27
Shunday qilib, avvaldan amal qilgan reja-grafiklarga tuzatishlar kiritishda biz oʻsmirlik yoshida
futbolchilarni tayyorlashning zaruriy masalalari hal qilinadigan asosiy tayyorgarlik turlariga ajratiladigan
soatlar sonini oshirdik.
Ma’lumki, jismoniy sifatlar va funksional tayyorgarlikni rivojlantirish va takomillashtirish qiyin ish,
ba’zan esa, ayniqsa, Oʻzbekistondagi yuqori harorat sharoitlarida uzoq musobaqalar davri davomida buning
iloji ham boʻlmaydi. Shu bois ikki siklli yillik rejalashtirish taklif qilingan (3-jadval), u oliy malakali
futbolchilar tomonidan muvaffaqiyatli qoʻllanilmoqda.
3-jadval. Yosh futbolchilarni tayyorlashni yillik davrlashtirish rejasi
I-sikl
II-sikl
Oʻtish
davri
Tayyorgarlik davri
Musobaqa
davri
Tayyorgarlik davri
Musobaqa
davri
U
m
umi
y
tayyorgar
-
li
k
bosqst
ichi
Maxs
us
tayyo
rgar
-
li
k
bosqic
hi
I
davra
m
usoba
-
qalar
i
U
m
umi
y
tayyorgar
-
li
k
bosqic
hi
Maxs
us
tayyorgar
-
li
k
bosqic
hi
II
davra
m
usoba
-
qalar
i
Yanvar
Fevral
Mart
Aprel
May
Iyun
Iyul
Avgust
Sentyabr
Oktyabr
Noyabr
Dekabr
Keltirilgan yillik siklning strukturasi yilning issiq paytida rasmiy oʻyinlarni, asosiysi, yosh futbolchilar
bilan qoʻshimcha bazaviy (funksional) tayyorgarlikni oʻtkazishni istisno qiladi. Ushbu ikki siklli yillik
rejalashtirishda asosiy e’tibor tayyorgarlik davrining ikkinchi qoʻshimcha siklini tashkil qilishga qaratiladi.
Bu yerda, xuddi birinchi sikldagi kabi, ikkinchi siklning umumiy tayyorgarlik bosqichida vaqtning
uchdan birdan koʻprog’ini funksional imkomiyatlarni nospestifik vositalar bilan takomillashtirishga ajratish
maqsadga muvofiq boʻladi. Bunday holda, birinchidan, yosh futbolchilarni trenirovka samarasi eng yuqori
boʻladi, ikkinchidan, nospestifik mashqlarda yuklamani aniqroq dozalash mumkin [6, 7, 9]. Maxsus
tayyorgarlik bosqichida nospestifik mashqlar vaqtining foizi spestifik mashqlarning solishtirma og’irligini
oshirish hisobiga kamaytirilgan. Toʻp bilan bajariladigan spestifik mashqlarning qoʻllanilishi texnik-taktik
mahorat va jismoniy sifatlarga tutashgan ta’sir koʻrsatgan. Xulosa shu bosqichda nazorat oʻyinlari oʻtkazilgan,
ularda ishtirok etish musobaqa amaliyotini qoʻllab-quvvatlaydi va taktik fikrlashni rivojlantiradi.
Xulosa
qilib aytganda bolalar-oʻsmirlar organizmida rivojlanishning sensitiv davrlarini hisobga olish
bilan jismoniy sifatlarni rivojlantirish va funksional imkoniyatlarni oshirishda tayyorgarlik davrining ikkinchi
siklini kiritish toʻliq asoslangan boʻlib hisoblanadi. Bu 14 va 15 yoshli oʻsmirlar uchun ayniqsa muhim boʻladi,
chunki aynan ana shu yoshda barcha harakat sifatlari shiddat bilan rivojlanadi va bunga tezlik, tezlik kuch va
chidamkorlilik, asab jarayonlarining yuqori qoʻzg’aluvchanligi, organizmning plastikligi ayniqsa koʻproq
koʻmaklashadi.
Adabiyotlar
1.
Ш.Мирзиёев 30.10.2020 йилдаги ПФ-6099 сонли “Соғлом турмуш тарзини кенг татбиқ этиш
ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида” Фармони. – Тошкент, 2020
йил 30 октябрь. Lex.uz
2.
Ўзбекистон Республикасининг “Жисмоний тарбия ва спорт тўғрисида”ги
Ўзбекистон
республикаси қонунига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш ҳақида”ги
Қонуни. – Тошкент, 2015
йил 4 сентябрь. Lex.uz.
3.
Абдурахмонов Ф.А., Акромов Ж.А. Исследование возможностей моделирования тактических
взаимодействий при нападении против организованной защиты гандбольных команд. В некой
квалификации. В момент международной научной тактической конференции “Проблемы совершен-
ствования системы подготовки высококвалифицированных спортсменов к олимпийским играм”. -
Ташкент, 2006, с.11-14.
4.
Абидов Ш.У. Автореф. дисс... канд.пед.наук. -Тошкент, 2011.
5.
Айрапетьянц Л.Р., Годик М.А. Спортивные игры. -Т.: “Ибн Сино”, 1991- 156с.
6.
Гакаме Р.З. Функциональное состояние и физическое развитие футболистов 9-22 лет:
Автореф.дис. ... канд.билог.наук. - Краснодар, 1995. с.-17.
7.
Лисенчук Г.А. Теоретико-методические основы управления подготовкой футболистов.
Автореф. дисс. доктора наук. -Киев, 2004.
8.
Абдуллаев М.Ж. Бошланғич тайёргарлик босқичида шуғулланувчи ўсмир енгил
“PEDAGOGIK MAHORAT” ILMIY-NAZARIY VA METODIK JURNAL 2021, Maxsus son
28
атлетикачиларнинг жисмоний тайёргарлиги динамикаси // “Фан-спортга” илмий назарий журнал. –
Тошкент, 2018, №2. 13-15 б. [13.00.00№16].
9.
Абдуллаев М.Ж. О некоторых особенностях кинематики метания диска с места // Система
менеджмента качества в вузе: здоровье, образованность, конкурентоспособность. Сб. науч. тр. VII
Междунар. науч. - практ. конф., 2018, С. 7-10.
10.
Абдуллаев М.Ж. Физкультурно-оздоровительные подходы в процессе физического
воспитания студентов вузов // Система менеджмента качества в вузе: здоровье, образованность,
конкурентоспособность. Сб. науч. тр. VII Междунар. науч. - практ. конф., 2018, С. 10-14.
11.
Абдуллаев М.Ж. Swot-анализ в структуре информационных технологий физического
воспитания
//
Система
менеджмента
качества
в
вузе:
здоровье,
образованность,
конкурентоспособность. Сб. науч. тр. VII Междунар. науч. - практ. конф., 2018, С. 14-18.
12.
Абдуллаев М.Ж. Взаимосвязь физическоо и психического развития детей в процессе
физического воспитания. // Журнал. Вестник интегративной психологии. -Ярославл, 2018. №17. 10-13
б. [13.00.00№23].
13.
Абдуллаев М.Ж., Олимов М.С., Тўхтабоев Н.Т. Енгил атлетика ва уни ўқитиш методикаси.
Дарслик. –Тошкент: “Баркамол файз медиа” нашриёти, 2017 й. 620 бет
14.
M.J. Abdullaev. Methodology of application games in the training of young athletes //
ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. ISSN: 2249-7137 Vol. 10, Issue 11,
November 2020 Impact Factor: SJIF 2020 = 7.13/ 497-504 pg.
15.
M.J. Abdullaev. Characteristics, forms and methods of extracurricular activities with athletes of
different ages // European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol. 8 No. 11, 2020
ISSN 2056-5852. 110-114 pg.
16.
M.J. Abdullaev. Methodology of application games in the training of young athletes // European
Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol. 8 No. 11, 2020 ISSN 2056-5852. 115-122
pg.
17.
S.S., M.J.Abdullayev, A.T., O.Yu.. Improving Methodology Of Action Games In Training Athletes
Of Different Ages // European Journal of Molecular & Clinical Medicine
,
2021, Volume 8, Issue 1, Pages 806-
813. https://ejmcm.com/article_6556.html
18.
M.J.Abdullayev, O.I. Berdiyev, N.R. Omonova. Methodology Of Organization Of" Physical
Education And Sports" Lessons In Higher Educational Institutions // The American journal of social science
and education innovations (TAJSSEI) SJIF-5.857 DOI-10.37547/TAJSSEI Volume 3 Issue 02, 2021 ISSN
2689-100X. 3 (02), 312-320
19.
M.J.Abdullayev, Z.M.Turayeva Methodology Of Teaching 18-20 Year Old Girls For Healthy
Aerobic Exercises // The American Journal of Medical Sciences and Pharmaceutical Research (ISSN – 2689-
1026) Published: February 28, 2021 | Pages: 77-85
20.
S.S.Tajibaev, M.J.Abdullaev, A.T.Niyazov, O.YuNiyazova. This article scientifically analyzes and
substantiates the methodology of using movement games in the development of physical and psychological
training of 11-12-year-old athletes in the primary training group // European Journal of Molecular & Clinical
Medicine
,
2020, Volume 7, Issue 6, Pages 2907-2914
21.
A.K.Ibragimov. Catalog of training tasks for training special endurance of yong gril handboll players
// Academical.An International Multidisciplenary Research Journal 2.35-39p
22.
A.K.Ibragimov, F.I.Moʻminov. Methodology of optimization of trainingfor young players //
International Journal For Innovative Engineering and Management Research Vol 10 Issue02, Feb2021 ISSN
2456 – 5083 Page 43-48.
23.
R.R.Raxmonov. Distribution of training loads at the stage of competitive preparation for middle
runners // ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal https://saarj.com ISSN: 2249-
7137 Vol. 11, Issue 2, February 2021 Impact Factor: SJIF 2021 = 7.492 Pages 768-777.
Do'stlaringiz bilan baham: |