Педагог-тренер: Садриддинов С. Мавзу: Темперамент ва характер Темперамент нима? Темперамент

психологияда характернинг қуйидаги тизими эътироф этилади:

• Меҳнат фаолиятида намоён бўладиган характерологик хусусиятлар - меҳнатсеварлик, меҳнаткашлик, ташаббускорлик, ишга лаёқат, ишга қобиллик, масъулият, дангасалик, қўнимсизлик ва бошқалар.
• Инсонларга нисбатан бўлган муносабатларда намоён бўладиган характерологик сифатлар - одоблилик, меҳрибонлик, такт, жонсараклик, дилгирлик, мулоқотга киришувчанлик, альтруизм, ғамҳўрлик, раҳм - шафқат ва бошқалар.
• Ўз - ўзига муносабатга алоқадор херектерологик сифатлар - камтарлик, камсуқумлилик, мағрурлик, ўзига бино қўйиш, ўз ўзини танқид, ибо, шарму - ҳаё, манмансираш ва бошқалар.
• Нарсалар ва ходисаларга муносабатларда намоён бўладиган хусусиятлар - тартиблилик, оқиллик, саронжом - саришталик, қўли очиқлик, зиқналик, тежамкорлик, покизалик ва бошқалар.

Характер хусусиятларининг нималарда намоён бўлиши, уларнинг белгилари масаласи ҳам амалий жиҳатдан муҳимдир.

• Характер хусусиятларининг нималарда намоён бўлиши, уларнинг белгилари масаласи ҳам амалий жиҳатдан муҳимдир.
• Аввало характер инсоннинг хатти- қаракатлари ва амалларида намоён бўлади - одамнинг онгли ва мақсадга қаратилган харакатлари унинг
• к и м эканлигидан дарак беради.
• Нутқининг хусусиятлари (баланд товуш билан ёки секин гапириши, тез ёки босиқлиги, эмоционал бой ёки жонсиз) ҳам характернинг йўналишини белгилайди.
• Ташқи қиёфа - юзининг очиқ ёки тунд эканлиги, кўзларининг самимий ёки жоҳиллиги, қадам босишлари - тез ёки босиқ, майда қадам ёки салобатли, туриши - виқорли ёки камтарона, буларнинг ҳаммаси характерни ташқаридан кузатиб ўрганиш белгиларидир.

• Ирода билан боғлиқ характер хислатлари

Баъзи одамларнинг иродаси туйғу-ҳиссиётларида устун туради. Бундай одамлар ўз мақсадига етишига ҳалал бериш мумкин бўлган ҳар қандай ҳис-туйғуларини дарҳол бостира олади. Одатда бундай одамларни иродаси кучли, мустаҳкам иродали одам дейилади.