4.) Adiabatik jarayonda gazning ichki energiyasi qanday o’zgaradi ?
Adiabatik jarayon uchun termodinamikaning birinchi qonuni Q=0;ΔU+A=0
ΔV<0 gaz siqiladi va ΔU>0; ΔT>0 (temperature ortadi)
ΔV>0 gaz kengayadi va ΔU<0; ΔT<0 (temperature kamayadi)
ΔU=-A
5.) Adiabatik jaroayonda gazning temperaturasi qanday o’zgaradi ?
ΔV<0 gaz siqiladi va ΔU>0; ΔT>0 (temperature ortadi)
ΔV>0 gaz kengayadi va ΔU<0; ΔT<0 (temperature kamayadi)
6.) Solishtirma issiqlik sig’imi deb nimaga aytiladi ?
Jismning issiqlik sig‘imi deb, shu jism haroratini bir darajaga ko‘tarish uchun unga berish lozim bo‘lgan issiqlik miqdoriga aytiladi. Jism bir darajaga soviganda u shuncha miqdordagi issiqlikni beradi. Issiqlik sig‘imi jism massasiga proporsional. Jism massa birligining issiqlik sig‘imi solishtirma issiqlik sig‘imi, solishtirma issiqlik sig‘imining atom yoki, molekula massasiga ko‘paytmasi mos ravishda atom yoki, molekulyar issiqlik sig‘imi deyiladi.
Turli moddalarning issiqlik sig‘imlari bir-birida katta farq qiladi. Masalan suvning 20 °C dagi issiqlik sig‘imi – 4200, qayin daraxtiniki 1700, havoniki 1010 J/(kg·K) ni tashkil qiladi. Metallarda u kichikdir: alyumiyniyniki 880, temirniki 460, misniki 385, qo‘rg‘oshinniki 130 J/(kg·K). Solishtirma issiqlik sig‘imi harorat ortishi bilan sekin o‘sadi (90 °C da suvning issiqlik sig‘imi 4220 J/(kg·K) ni tashkil qiladi) va fazaviy o‘tishlarda keskin o‘zgaradi: 0 °C dagi muzning issiqlik sig‘imi, shu haroratdagi suvnikidan 2 marta kichik; 100 °C dagi suv bug‘ining issiqlik sig‘imi 1500 J/(kg·K) ga yaqin.
7.) Ishni bajarish tartibini aytib bering.
1-S jumrak tajriba boshlanishidan oldin ochib qo’yiladi va Д jumrakni ochib, C jumrak esa berkitiladi, so’ng A shisha idishga nasos bilan ohista havo haydaladi. Manometr naylaridagi suyuqlik ustunlarining farqi (sathlar ayirmasi) 6-8 sm ga etganda, Д jumrak berkitiladi. Idish ichidagi havoning bosimi barqarorlashgach, manometr naychalaridagi suyuqlik ustunlarining farqi h1 topiladi va C jumrak tez ochilib, A idish ichidagi havo bir lahzada tashqariga chiqariladi va o’sha zahotiyoq C jumrak qaytadan berkitiladi. Idish ichidagi bosim barqarorlashgach, manometr naychalaridagi suyuqlik ustunchalarining farqi h2 topiladi. Har gal h1 ni boshqa qiymatlarda olib, tajriba 10-12 marta takrorlanadi. (9) formulaga h1 va h2 ning ayrim kuzatishlardan olingan qiymatlarini qo’yib, va uning o’rtacha arifmetik qiymati o’rt topiladi so’ngra Tajribadan olingan natijalar quyidagi jadvalga yoziladi va nisbiy xatolik ning qiymati hisoblanadi.
0>0>0>0>
Do'stlaringiz bilan baham: |