Payvandlash jihozlari

2.1.12-rasm. To‘g‘ri va teskari qutblilikda payvandlashda nominal yoy
kuchlanishiga nisbatan erish koeffitsienti.

2. 
   Sarf bo‘lish koeffitsienti. Bu koeffitsient elektrod metali­ning sachrashiga, bug‘lanishiga va oksidlanishiga sarf bo‘lishini bildiradi.
   

G-G
T = s— — ^100%
Gs
bu yerda: Y — sarf bo’lish koeffitsienti;
GE — eritib yopishtirilgan metalning og’irligi, g;
Gs — suyuqlangan metalning og’irligi, g.
Sarf bo‘lish koeffitsienti faqat elektrod simining va uning qoplama- si tarkibiga emas, shuningdek, payvandlash rejimiga hamda payvand birikmalarining turiga ham bog‘liq. Tok zichligi va yoy uzunligi ort- ganida sarf bo‘lish koeffitsienti kattalashadi. Bu koeffitsient tavr qilib payvandlash, chekkalarini bo‘lib payvandlaganda eritib yopishtirgan- dagidan kichik bo‘ladi. Elektrod materialini sarf bo‘lish koeffitsienti 3-20% tashkil qiladi. Elektrod materialini atrofga sachrashi 3% dan kam bo‘lmasligi kerak. Elektrod materialining atrofga sachrashi 20% dan oshganda payvandlash usuli noratsional hisoblanadi.

3. 
   Eritib qoplash koeffitsienti. Eritib qoplash jarayonini baho-
   

lash uchun eritib qoplash koeffitsienti tushunchasi kiritiladi:




Ge
^ro,_oy ■ t

g/ (A ■soat)

^ae


bu yerda: ae — eritib qoplash koeffitsienti;
Ge — t vaqt ichida eritib qoplangan metall miqdori, g (isroflar hisobga olingan).
Eritib qoplash koeffitsienti tokning turi va qutbliligiga, elek- trod simining turiga va qoplamasiga, shuningdek, payvandlash fazoning qaysi vaziyatida bajarilayotganiga ham bog‘liq. Odatda ae < as; 1...3 g/(A-soat) ga.

4.