Paxta va kanop uslubiy qo'llanma 2017 Yangi

a
v
i 
If
lo
sl
ig
i 
b
o
’y
ic
h
a 
h
is
o
b
m
e’
y
o
ri
n
in
g
v
az
n
iy
u
lu
sh
i,
%
N
am
li
k
n
in
g
h
is
o
b
iy
v
az
n
iy
n
is
b
at
i,
%
Paxtaning sinflari bo’yicha iflos aralashmalarning vazniy ulushi va 
namlikning vazniy nisbati me’yori, ko’pi bilan,% 
1-sinf 
2-sinf 
3-sinf 
Iflos aralash
malarning 
vazniy ulushi 
Namlik 
ning 
vazniy 
ulushi 
Iflos aralash 
malarning 
vazniy ulushi 
Namlik 
ning 
vazniy 
ulushi 
Iflos aralash 
malarning 
vazniy ulushi 
Namlik 
ning 
vazniy 
ulushi 
I 
2 
9 
3 
9 
10 
12 
16 
14 
II 
2 
9 
5 
10 
10 
13 
16 
16 
III 
2 
9 
8 
11 
12 
15 
18 
18 
IV 
2 
9 
12 
13 
16 
17 
20 
20 
V 
2 
9 
- 
- 
- 
- 
22 
22 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Paxta to’dalar bo’yicha qabul qilib olinadi. Sifat ko’rsatkichi bo’yicha bitta 
hujjat bilan rasmiylashtirilgan, bir xil seleksion va sanoat naviga xos, tip va sinfdagi 
paxta miqdori to’da deb hisoblanadi. Agar bir to’dada seleksion va sanoat navi, tipi 
har xil va boshqa sinf paxtalari aralashgan bo’lsa, bunday paxta shu to’dadagi eng 
past tip, nav yoki sinf bo’yicha qabul qilinadi. 
I, II, III, IV va V-navlar bo’yicha 3-sinf uchun belgilangan ifloslik yoki namlik 
me’yoridan oshgan hollarda paxta uni topshiruvchiga qaytariladi yoki past narx bilan 
paxta qabul qilinadi. 
a) chigitli paxtaning iflosligini hisobga olgan holda hisoblanadigan massasi (
M
r
) 
quyidagi formula orqali aniqlanadi: 
r
f
f
r
Z
Z
M
M
−
−
×
=
100
100
 
Bunda:
 M
f
 – chigitli paxtaning haqiqiy massasi, kg %; 
Z
f
 – chigitli paxtaning haqiqiy iflosligi,%;
Z
r
 – chigitli paxtaning bazisli ifloslik me’yori, %; 
b) chigitli paxtaning iflosligini va namligini hisobga olingan kondision massasi (M
k
) 
quydagi formula bilan aniqlanadi: 
f
b
r
k
W
W
M
M
+
+
×
=
100
100
 
Bunda:
 M
r
 – chigitli paxtaning hisoblanadigan massasi, kg; 
W
b
 – chigitli paxtaning, bazis namligi, %; 
W
f
 – chigitli paxtaning haqiqiy namligi, %.
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

 
2-rasm.
 
Paxta g’arami (to’dasi).
 
TOPSHIRIQ: 
1-misol.
Qo’lda terilgan 3000 kg paxta I-sanoat navining 1-sinfiga topshirildi. 
Laboratoriyada aniqlanganda haqiqiy iflosligi 10 %, namligi 12 % bo’ldi. Kondisiya 
og’irligini toping? 
2-misol
. Mashinada terilgan 6000 kg paxta II-sanoat navining 2 sinfiga topshirildi. 
Laboratoriyada iflosligi 8 %, namligi 10 % ekanligi aniqlandi. Bu topshirilgan 
paxtaning kondisiya og’irligini toping? 
3-misol.
Mashinada terilgan 10 000 kg paxta III-sanoat navining 2-sinfiga 
topshirilgan. Iflosligi 13 %, namligi 16 % chiqqan. Kondisiya og’irligini toping? 
4-misol.
Mashinada terilgan 1500 kg paxta IV-sanoat navining 2-sinfiga topshirildi. 
Laboratoriyada iflosligi 20 %, namligi 20 %. Kondisiya og’irligi qancha?