Патологик анатомия” фани ямс ва янги педагогик технологиялар ўқув қўлланмаси



Download 118 Kb.
bet3/7
Sana10.03.2023
Hajmi118 Kb.
#917910
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
эпителиал ўсмалар

Макропрепаратлар:
1. Халқум раки.
2. МП раки.
3. тухумдон раки.
4. ўпканинг бронхоген раки.
5. ўпканинг метастатик раки.
6. болдир папилламатози.


- Орган ва тўқималардаги ривожланган морфологик ўзгаришларни микропрепаратларда аниқлаш:
1. Орган ёки тўқимани тўғри аниқлаш.
2. Тўқимадаги гистотопографик ўзгаришларни топиш.
3. Патологик жараённинг жойланиш жойини (паренхимадами, стромадами, махсус тузилмалардами) ва турини аниқлаш.
4. Топилган патологик жараённи тўғри номланишини билиш.


Микропрепаратлар:

  1. тери папилломаси;

  2. ракли «маржон»;

  3. ошқозон аденокарциномаси.

  4. тубуляр аденома




  1. Дарсда қўлланиладиган инновацион технология усуллари:

Ушбу дарс “Сўроқли тўп”, Бўш звено”, “Ким тез, ким кўп” усулларида олб борилади.
«Эпителиал ўсмалар» мавзуси бўйича
Бўш звено” иш ўйинини ўтказиш усули.

Иш учун зарур:


1.«Эпителиал ўсмалар» мавзуси бўйича саволлар тўплами.

    1. Ўйин баённомасини олиб бориш учун ажратилган гуруҳ рўйхати ёзилган бир варақ қоғоз.

    2. Секундомер.

Иш тартиби:

  1. Ўйинни ўқитувчи ва талабалардан бири ҳисобчи сифатида ўтказади.

  2. Қоғозга гуруҳ талабаларининг рўйхати, санаси, факультети, иш ўйинининг номи ёзилади.

  3. Ўқитувчи талабаларга мунтазам равишда савол беради.

  4. Талаба 5 секунд давомида жавоб бериши керак.

  5. Ўқитувчи “тўғри” ёки “нотўғри” сўзи билан жавобни баҳолайди, мабодо нотўғри жавоб бўлса тўғри жавобни беради.

  6. Талабалар саволнинг 2 даврасидан ўтадилар.

  7. Ҳисобчи талаба ҳар бир талаба исми шарифи қаршисига жавобга қараб “+” ёки “-” қўяди.

  8. Саволларни 2 давраси ўтиб бўлгандан сўнг, ўйин тўхтатилади ва 2 та “-” олган талаба “Бўш звено” сифатида ўйиндан четлатилади.

  9. Қолган талабалар билан янги доира бўйича ўйин давом этади. Уларга янги саволлар давраси таклиф этилади, яна 2 та “-” олган талаба ўйиндан четлатилади.

  10. Саволлар давраларини ўтказиб энг кўп саволларга жавоб берган кучли қатнашчи танланади.

  11. Ўқитувчи қоғоздаги ҳар бир талабаланинг фамилияси тўғрисида “бўш звено” бўлиб қайси саволлар доирасидан чиқиб кетганини белгилайди.

  12. Ўйин максимал 0,8 бал билан баҳоланади.

Биринчи 2 та даврадан кейин четлатилган талабалар – 0 балл олади.
Учинчидан кейин – 0,2 балл олади.
Тўртинчидан кейин – 0,4 балл олади.
Бешинчидан кейин – 0,6 балл олади.
Олтинчидан кейин – 0,8 балл олади.

  1. Дарсни назарий қисмини баҳолашда талабаларни ўйиндан олган баллари инобатга олинади.

  2. Журналда ўйин ўтказилганлиги ҳақида қайд қилинади, гуруҳ сардори қўл қўяди.

  3. Иш баённомаси сақланади.

«Эпителиал ўсмалар» мавзуси бўйича амалий машғулотда


Бўш звено” иш ўйинини ўтказиш учун саволлар рўйхати.
1) рак нима? –Эпителей тўқимасидан ўсувчи хавфли ўсма.
2) папиллома нима? –Кўп қаватли ясси ёки оралиқ қопловчи эпителей тўқимасидан ўсувчи хавфсиз ўсма.

3) концерогенлар турларини санаб беринг – химик, физик, биологик


4) ўсмалар классификацияси –ҳавфли,хавфсиз.
5) ҳавфли ўсмадан ҳавфсиз ўсманинг фарқи –Экспасив ўсадиган, ҳамда фақат тўқима атипизмига эга бўлган ўсмалардир.
6) ҳужайра атипизми нима? –Ҳужайраларнинг цитотипи фарқланишининг бузилиши, яъни полиморфизм, гиперхромлилиги, ядро\цитоплазма индексининг ўзгариши, митозларни ифодаловчи хужайралар пайдобўлиши.
7) тўқима атипизми нима? –бир турдаги тўқима ўрнига бошқа турдаги тўқиманинг ўсиши.
8) метаплазия нима? – бир турдаги ҳўжайра ўрнига бошқа турдаги ҳўжайранинг ўсиши.

9) қайси ўсмалар метастазланади ва қандай? –Ҳавфли ўсмалар, гемотоген, лимфоген, плиневрал ва контакт йўллар билан.


10) полип нима? – цилиндрсимон органлар эпителийсидан ўсувчи ҳавфсиз ўсма.
11)аденома нима? – безли органлар эпителийсидан ўсувчи ва ўсма ҳосил бўлган органнинг тўқимаси типида тузилган ҳавфсиз ўсма.

12)аденокарцинома нима? – безли органлар эпителийсидан ўсувчи ҳавфли ўсма шиллиқ парданинг призматик эпителийсидан ва без эпителийсидан ривожланади.


13)Ўсмалар вжудга келишини асословчи назариялар – физик химиявий, десонтогенитик, вирус генетик, кўпсабаблилик.


14)ўсма ўсишининг хафвли омиллари – сурункали яллиғланиш, сурункали склеротик бириктирувчи тўқиманинг ўсиши, сурункали сурункали десгормонал касалликлар,
15)химик концерогенлар –полициклик углеводородлар, автомобил чиқиндилари, аминокислоталар парчаланиш маҳсулотлари,
16)физик концерогенлар – узоқ муддатли юқори ҳарорат таъсири, радиоактив моддалар, жароҳатлар.
17)биологик концерогенлар –вируслар, паразитлар, риккетсиялар.
18)хавфсиз ўсманинг белгилари –чегаралари аниқ, экспансив ҳолда ўсади, тўқима ва ҳўжайра атипизмига эга эмас, метастаз бермайди.
19)хавфли ўсманинг белгилари – чегаралари ноаниқ, инфльтрловчи ўсадиган, тўқима ва ҳўжайра атипизмига эга, метастаз бера оладиган ўсмадир.
20)Базалиома нима? – кўп қаватли ясси эпителийнинг базал қаватидан ўсадиган ёки тери маҳсулидир.
21)Ўз ўрнидаги рак нима? – инвазияга учрамаган эпителиал ҳужайраларнинг юқори даражасидаги атипизми, пролифирацияси билан характерланади.
22) ўсма ўсишининг шакллари – экспансив, инфильтратив,
23) майда ҳужайрали рак нима – ўсма ҳеч қандай тузилма қилмайдиган мономорф ва лимфоцитларга ўхшаш ҳужайралардан тузилган, стромаси яхши ёритилмаган, митоз кўп, тез ўсади, эрта тарқалади.
24) Кўркам рак нима –ўсма атипик ҳужайралар билан тўлган безсимон трабекулалардан тузилган, бириктирувчи тўқима билан бир биридан ажралиб турувчи ўсма.
25) Органоспецифик эпителиал ҳавфсиз ўсмаларни сананг – фиброма, липома, миома, гемангиома, хондрома, остеома, синовиома.
26) Органоспецифик эпителиал ҳавфли ўсмаларни сананг – фибросаркома, липосаркома, миосаркома, гемангиосаркома, хондросаркома, остеосаркома, синовиосаркома.
аденома турлари.
27) Мия моддаларининг ҳавфсиз ўсмаларини сананг – астробластома, олигодиндробластома, ганглионеврома.
28) Мия моддаларининг ҳавфсиз ўсмаларини сананг – астроцитома, олигодиндроглиома, глиобластома, ганглионейробластома, медуллабластома.
29) Мия қоринчалари ўсмаларини сананг – эпиндимома, эпиндимобластома, хориоидэпителиома, хориоидкарцинома.
Олинган билимни назорат қилиш учун «Сўроқли тўп» усули қўлланилади.

  1. Ҳар бир ўсма учун характерли бўлган жойни танланг:

Бачадон танасида рак;
Бачадон бўйинида рак;

  • Кўпроқ силлиқ ҳужайрали рак тузилишига эга;

  • Касалликнинг пик даври – ўртача ёш;

  • Кўпинча эндометрий гиперплазияси фонида вужудгв келади;

  • HPV чақиради;

  • Касалликнинг доимий ўсиши кузатилади;

  • Кўпинча туғмайдиган аёлларда кузатилади.

  1. феохромацитомага нисбатан хамма холат тўғри, санаб ўтилганлардан ташқари:

    • буйрак устида жойлашиши;

    • купинча буйрак устида учрамайди;

    • баъзан икки томонлама бўлиши мумкин;

    • оилавий характерга эга бўлиши мумкин;

    • малигнизацияланиши мумкин.

    • Камдан кам холларда гипертензия билан кечади.

Тестлар тўплами.





  1. Ўсмада ҳужайралар кўпайишининг ўзига хос 3 та белгисини кўрсатинг

  • Организмга бўйсинмасдан кўпайиш

  • Автоном ҳолда кўпайиш

  • Назоратсиз кўпайиш

  • Организмга бўйсиниб кўпайиш

  • Тартибли кўпайиш

  • Мақсадли кўпайиш

  1. Ўсма ҳужайрасининг меёрга ўхшамас янги 2 та хусусиятини кўрсатинг

  • Анаплазия

  • Катаплазия

  • Гиперплазия

  • Метаплазия

  1. Хавфли ўсма ҳужайраси атипизмининг 4 та турларини кўрсатинг

  • Морфологик

  • Биокимёвий

  • Гистокимёвий

  • Антигенли

  • Паренхиматоз

  • Стромал

  • Томирли

  • Аралаш

  1. Ўсмада тўқима атипизмининг 3 та хос белгиларини кўрсатинг

  • Органотипиклигининг бузилиши

  • Гистотипиклигининг бузилиши

  • Тўқима элементлари муносабатининг бузилиши

  • Дистрофик бузилиш

  • Дисциркулятор бузилиш

  • Дисгормонал бузилиш

  1. Хавфсиз ўсмаларга хос 4 белгиларни кўрсатинг

  • Ҳужайралари етилган дифференцирланган

  • Тўқимаси гомологик

  • Тўқима атипизми хос

  • Экспансив ўсади

  • Ҳужайралари етилмаган атипик

  • Тўқимаси гетерологик

  • Ҳужайра атипизми хос

  • Инвазив ўсади

  1. Хавфли ўсмаларга хос 4 та белгиларни кўрсатинг

  • Ҳужайралари етилмаган атипик

  • Тўқимаси гетерологик

  • Ҳужайра атипизми хос

  • Инвазив ўсади

  • Ҳужайралари етилган дифференцирланган

  • Тўқимаси гомологик

  • Тўқима атипизми хос

  • Экспансив ўсади

  1. Хавфли ўсмаларнинг 4 хил метастазланиш йўлларини кўрсатинг

  • Лимфоген

  • Гематоген

  • Периневрал

  • Имплантацион

  • Экссудатив

  • Продуктив

  • Интерстициал

  • Интрамурал

  1. Органларга хос бўлмаган эпителиал хавфсиз ўсмаларни кўрсатинг

  • Папиллома

  • Аденома

  • Полип

  • Сирингоаденома

  • Гидроаденома

  • Трихоаденома

  1. Органларга хос бўлган хавфсиз ўсмаларни кўрсатинг

  • Сирингоаденома

  • Гидроаденома

  • Трихоаденома

  • Папиллома

  • Аденома

  • Полип

  1. Папилломанинг учраш жойларини кўрсатинг

  • Тери

  • Оғиз бўшлиғи

  • Овоз бойламлари

  • Сийдик пуфаги

  • Ошқозон

  • Эндометрий

  • Ичак

  • Бронхлар

  1. Полипнинг учраш жойларини кўрсатинг

  • Ошқозон

  • Ичак

  • Эндометрий

  • Бронхлар

  • Тери

  • Оғиз бўшлиғи

  • Овоз бойламлари

  • Сийдик пуфаги

  1. Аденоманинг микроскопик турларини кўрсатинг

  • Ацинар

  • Тубуляр

  • Трабекуляр

  • Сўрғичли

  • Паренхиматоз

  • Стромал

  • Интерстициал

  • Интрамурал

  1. Эпителий тўқимаси хавфли ўсмаларини кўрсатинг

  • Рак ўз жойида

  • Ясси эпителийли рак

  • Аденокарцинома

  • Шлимшиқли рак

  • Саркома

  • Фибросаркома

  • Хондросаркома

  • Бластома

  1. Эпителий тўқимаси хавфли ўсмаларини кўрсатинг

  • Трабекуляр рак

  • Майда ҳужайрали рак

  • Скирр

  • Мозговик

  • Саркома

  • Фибросаркома

  • Хондросаркома

  • Бластома

10. Асосий тушунчалар ва таянч билимлар: Эпителийдан ўсувчи ўсмани морфологик жиҳатдан ўрганишда, бу касалликларнинг структур белгиларини ҳужайра, тўқима даражасида ва макроскопик ўзгаришлар даражасида таҳлил қилиш касаллик сабаблари, шакллари, морфологик белгилари. Ўсмалар ранги, жойлашиши, ўлчами, кесимида ва жойлашган ўчоқдаги ўзгаришлар, бўшлиғи кенглиги, кесимидаги ўзгаришлар, патологик ўчоқнинг размери, кўндаланг кесимидаги ўзгаришлар ва булардаги патоморфологик ўзгаришларини тушиниш лозим. Юқорида таъкидланганларнинг гистологик ва биохимик тушунчаларни эслаш ва қайта ўзлаштириш.



Download 118 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish