Patogen mikroorganizmlar

3.4. Infektsiya turlari, manbalari va uning o’tish yo’llari.

Infektsiya turlari o’tkir va xronik infektsiyalarga tafovut qiladi. O’tkir infektsiyalar to’satdan boshlanishi va qisqa davom etishi bilan ta‘riflanadi (qizamiq, toshmali va qaytalovchi tiflar). Ba‘zi infek­tsiyalar, masalan, tuberkulyoz yoki brutsellyoz ko’pincha xronik tusda o’tib, hamisha uzoq davom etishi bilan farq qiladi.

Kasallik yuqqan odam yoki hayvon infektsiya manbai hisoblanadi.

Odamdan infektsiya o’tish yo’llari juda xilma–xil bo’lishi mumkin:

Kontakt–maishiy yo’l – kasallik bevosita kontakt (bemorni parva­rish qilish, o’pish, jinsiy aloqa) yoki bemorning tevarak–atrofdagi nar­salar (mebel, idish–tovoq, kiyim–kechak, o’yinchoqlar va h.k.) orqali yuqadi.

Havo orqali o’tish – a) havo–tomchilar orqali yuqishi; b) havo chang orqali yuqishi.

Infektsiyaning suv orqali o’tishi.

Infektsiyaning sut va oziq–ovqat orqali o’tishi.

Infektsiyaning qon so’rar bo’g’im oyoqlilar (hashoratlar) orqali o’tishi.

Infektsiyaning tuproq orqali o’tishi.

Infektsiyalar nasldan–naslga o’tmaydi. Ba‘zi kasalliklar (zaxm, bezgak) da infektsiya onadan bolaga platsenta orqali (ona qornida) o’tadi.