Патентшунослик, лицензиялаш ва

ижобий самара. 
 
5.1. 
Патент
 
берилмайдиган
 
ҳоллар
 
Ихтирога
 
агар
у
янги
бўлса
, 
ихтиролик
даражаси
бўлса
ва
қўлланилиши
мумкин
бўлса
хуқуқий
ҳимоя
берилади
. 
Қўйидаги ҳолатларда ихтирога патент берилмайди
:
-
илмий назария ва математик услублар;
-
хўжаликни ташкил этиш ва бошқариш усуллари;
-
фикрий (руҳий) жараёнларни бажариш усуллари;
-
хисоблаш машиналар учун алгоритм ва дастурлар;
- 
бино, иншоот ва худудларнинг лойиҳалари ва уларни 
жойлаштириш;
- 
эстетик талабларга оид, маҳсулотларнинг фақат ташқи 
куринишини ўзгартиришга қаратилган таклифлар;
-
ўсимлик навлари ва ҳайвонлар зотлари;
-
интеграл микросхема топологиялари;
-
гуманизм, жамоат манфаатларига зид булган ечимлар.
Фойдали модель
агар у янги бўлган, ишлаб чиқаришда 
қўлланиш имконияти бўлган ишлаб чикариш ва истеъмол буюмлар 
ва уларнинг таркибий қисмларининг конструктив ечимларига 
берилади.
Моддалар, усуллар, микроорганизм штаммлари, ўсимлик ва 
ҳайвонлар клеткаларининг турлари ва уларни бошқа бир, янги 
мақсадда фойдаланишга қаратилган ечимларга ҳимоялаш хуқуқи 
берилмайди.

---

34 
Агарда фойдали модель
муаллифи, ёки муаллиф номидан 
бошқа бир шахс, фойдали модель
аломатларини ва 
маълумотларини оммавий равишда баён этса ва бунда ҳимоя 
қилиш учун патент идорасига маълумотлар баён этилгандан кейин 
6 ой ичида ариза топширилган бўлса фойдали моделнинг янгилик 
хусусияти йуқолмайди. Бу ҳолатни исботлаш вазифаси ариза 
берувчининг зиммасига юклатилади.