I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

RASM 

Xarajatlar 

Ishlab chiqarish 

hajmi 

Oddiy  bir  firma  uchun 

xarajatlar egri chizig’i 

 

---

 

217 

darajasi berilgan. Unda shuningdek, uzoq muddatli xarajat darajasi berilgan, zavod 

xarajatlari ishlab chiqarish xarajatlariga moslashtirilgan. 

Bu chizma qisqa va uzoq muddatli xarajatlar bilan bog`liqdir. Uzoq muddatli 

o`rtacha  umumiy  xarajat  egri  chizig`i  qisqa  muddatli  o`rtacha  umumiy  xarajatga 

qaraganda, ancha U shaklida egilgandir. Qo`shimcha qilib aytganda, hamma qisqa 

muddatli egri chiziqlar uzoq muddatli egri chiziqlar ustida yotadi. Bu xususiyatlar 

o`sishi  firmaning  uzoq  muddatda  ko`proq  egiluvchan  bo`lganligidadir.  Natijada, 

uzoq  muddatda,  firma  xohlagandek  qisqa  muddatli  egri  chiziqni  tanlaydi.  Lekin, 

qisqa  muddatda  avval  tanlangan  qisqa  muddatli  egri  chiziqdan  foydalanilgan 

bo`ladi.  Ushbu  miqdor  bu  misolda  ishlab  chiqarishda  o`zgarish  turli  davr 

oralig`idagi xarajatlarni o`zgartirishni ko`rsatadi. 

 

 

Uzoq  muddatda  o`zgarmas  xarajatlar  turli  xil,  o`rtacha  umumiy  xarajat  egri 

chizig`i qisqa muddatda uzoq muddatdagi o`rtacha umumiy xarajat egri chizig`idan 

farq qiladi. 

Qachonki  Ford  kuniga  mashina  ishlab  chiqarishni  1000  ta  dan  1200  taga 

oshirishni xohlaganda, qisqa vaqt ichida buning imkoni yoq edi. Lekin o`zining bu 

mavjud  kichkina  zavodiga  ko`proq  ishchilarni  yollash  kerak  edi.  Kichik 

mahsulotlarni kamaytirish sababli, o`rtacha umumiy xarajat har bir mashina uchun