I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

 

4 ta imkoniyatli 

sotuvchining xarajatlari 

Sotuvchi 

Narx 

Märy 

Frida 

Georgiya 

Grandma 

$ 900 

800 

600 

500 

---

 

103 

miqdorida  esa  taklif  egri  chizig’ining  yuqorisi  900$  ga  teng,  bu  Mariya  xizmati 

uchun  belgilagan  narx.  3ta  uy  miqdorida  taklif  chizig’i  800$  ga  teng.  Bu  Frida 

belgilagan narx. Taklif egri chizig’i sotuvchilarning narxida aks etishi sababli, biz 

buni ishlab chiqaruvchi ortiqchaligini o`lchash uchun ishlatishimiz mumkin. 

 

5-rasm taklif egri chizig’i bizning 2ta misolimizdagi ishlab chiqarish ortiqchaligini 

hisoblash uchun ishlatiladi. (a) chizmada biz narx 600$ deb hisoblaymiz. Bu holda 

taklif miqdori 1ga teng. Narx va taklif egri chizig’i orasidagi maydon 100$ga teng. 

Biz buni Grentmaning ishlab chiqarish ortiqchaligi sifatida hisoblagandik. 5- rasm 

(b)  chizmasi  $800  narxdagi  ishlab  chiqarish  ortiqchaligini  ko`rsatadi.  Bu  holatda 

narxning  past  va  taklif  egri  chizig’ining  yuqorisi  2ta  burchakning  umumiy 

maydoniga  teng.  Bu  maydon  $500ga  teng.  Ishlab  chiqarish  ortiqchaligi  biz  oldin 

hisoblaganimizdek  Grendma  va  Jorjiyani  ikkita  uyni  bo`yaganida  ko`rinadi.  Bu 

misol  taklif  egri  chizig’iga  tegishli,  past  narx  taklif  egri  chizig’ining  yuqorisi 

bozordagi  ishlab  chiqarish  ortiqchaligini  o`lchaydi.  Mazmun  shundaki:  taklif  egri 

chizig’ining  yuqorisi  sotuvchilarning  narxini  ishlab  chiqarish  va  narx  o`rtasidagi 

farqni o`lchaydi. Bundan kelib chiqadiki, umumiy maydon bu barcha sotuvchilarni 

ishlab chiqarish  ortiqchaligining yig’indisiga teng.