БАЪЗИ БИР САБАБЛАР
- Тўғри! Мана сизга шунчаки ғаройиб сабаблардан бири,
дедим мен. - Мен яқинда етти ёшли ўғлини ёлғиз тарбияла-
сгган Питер исмли йигит билан суҳбатлашдим. Унинг ҳико-
яси қуйидагича: “Ўзим муҳандисман, ишларим кўп. Ўғлим
билан эрталаблари бир неча дақиқага кўриша оламан, холос,
қолаверса, уни синфдошларининг ота-оналари мактабга
олиб кетишади. Мен ишдан баъзан эртароқ бўшасам, унинг
ухлаб қолмаганига етиб кела оламан, кўпинча ухлаб ётга-
нида келаман. Менинг молиявий мустақилликка эришишга
ҳаракат қилишимга сабаб - ҳар куни ўғлимни ўзим мактабга
гашлаб қўйишни истадим. Бунга мен тўрт йилда эришдим ва
ҳозирда озодман. Сармоялашдан олаётган даромадим кун-
лик харажатимга бемалол етади ва мен ўғлим билан шаҳар
бўйлаб айлана оламан. Лос-Анжелас кўчаларидаги тирбан-
дликларда ушланиб жиғи-бийрон бўлаётган бошқа ота-она-
лардан фарқли ўлароқ, менинг чеҳрамда ҳамиши табассум”.
Менимча, бу сабабни ишончли сабаблардан деса бўлади.
- Қўшним ёдимга тушиб кетди, - қўшилиб кетди Лес-
ли. - У аёл ҳам ёлғиз болаларни тарбия қилади. Бир куни у
менга кўнглини очиб қолди. Айтишича, унинг ҳам ота-онаси
беш ёшлигида ажрашиб кетишган экан ва у отаси билан қол-
ган. Отаси эса унинг ёнида деярли бўлмаган: у ишлаган ёки
бирор сабабларга кўра доим йўқ бўлган. Уни доим алмашиб
турувчи энагалар тарбия қилишган. Хуллас, у ота-она меҳри
ва тарбиясига муҳтож бўлиб вояга етган. Ўзининг болала-
ри пайдо бўлгандан кейин эса ўзи ёшлигида ҳис қилмаган,
кўрмаган меҳр ва илтифотларни болаларига бермоқчи бўлиб
интилади. Аммо менинг қўшним ҳам ҳамма ёлғиз оналар
тўқнаш келадиган муаммога дуч келган: оилани боқиш учун
кўп ишлаши керак, баъзан тунлари ҳам. Унда ҳам ҳақиқий
сабаб бор, лекин бу вазиятдан қандай чиқишни билмай боши
гаранг.
65
/
- Мен синглим ҳақида айтиб беришим мукин, - деди
Пэт. - У илк бор китобни ўқишни бошлашни ўргангандан
бери саёҳатга чиқишни орзу қилади. Унинг мактабдаги ёзган
баёнларида доим қандайдир экзотик саёҳат акс этиб турган.
У бормоқчи бўлган мамлакатлар ҳақида унда шунчалар кўп
сурат ва лавҳалар борки, асти қўяверасиз. У доим кексайиб
қолмасимдан саёҳатга чиқиб, ўша орзуларимга эришишни
истайман, деб таъкидлайди. Менимча, бугунги суҳбатимиз-
нинг мавзуси уни қизиқтириб қўйган бўларди.
- - Бунга ўхшаш сабабларни юзлаб топиш мумкин. Мен
ишонаман, бундай сабаб ҳаммамизда бор, фақат шунча-
ки ўтириб, яхшилаб ўйлаб кўриб, уларни топиш керак, хо-
лос. Аммо баъзан шундай бўладики, улар ноқулай пайтда
“қўркинчли товуш”лар билан ўзлари намоён бўлишади.
- “Қўрқинчли товуш” деганда нимани назарда тутяпсан?
- сўради Женис.
- Тиш доктори бўлган дугонам ҳақида айтиб бердим-ку!
У ўзининг асосий сабабини врач унда ракни аниқлаганидан
сўнггина англади. Унга бирданига иккита товуш эшитилди.
Биринчиси соғлиги ҳақида қайғуриш, ракнинг пайдо бў-
лиши ва даволаш йўлларини аниқлаши кераклиги ҳақида
огоҳлантирган бўлса, иккинчиси молиявий аҳволига боғлиқ
огохдантириш товуши эди. У тушундики, агар ишламаса,
биргина келиб турган даромадидан айрилади. Иигиб-терга-
ни ҳеч қанчага етмайди ва у ҳеч вақосиз қолади. Бу фикр уни
ақлан иш кўришга ва молиявий келажаги ҳақида қайғуришга
ундади.
- Гап соғликка бориб тақалса, ҳамиша шундай бўлади,
- қўшилди Женис. - Биз соғлигимиз ҳақида бирор муаммо
юзага келмагунча ўйламаймиз. Мисол учун мен ҳар сафар
соат жиринглаб уйғотганда доим иккиланиб қоламан: спорт
залга борайми ёки бошқа томонга ёнбошлаб, ухлашни давом
эттирайми?
- Бир-икки бор мен шундай қилдим, - деди Лесли.
- Мен кўпроқ шундай қилдим, - дедим мен. - Келинглар,
яна ўша асосий баҳонамизга қайтайлик: “Мени вақтим йўқ”
66
Лгар сиз сармоялаш ва, борингки, янги ишни бошлаш учун
асил сабабни топсангиз, бу баҳона ўз-ўзидан ғойиб бўлади.
- Чунки бу иш бизнинг ҳаётимизда биринчи ўринни
згаллайди, - деб тугатди менинг фикримни Пэт. - Негаки,
биз бу иш нима учун кераклигини аниқ биламиз-да.
- Амалда бундан йигирма йил олдинги нарса қайтари-
ляпти-да. Ўша пайтларда биз учун асосийси карьера эди ва
бор эътиборимиз айнан унга қаратилганди. Биз унга учра-
шув ва пляжлардан ҳам кўра кўп вақт ажратгандик. Биз ўзи-
мизни бошқа бир мавқеда кўришни жуда истардик! Ва биз
нимагадир эришдик ҳам. Бироқ, менимча, мен ҳаммасини
ўз ўрнига қўйишнинг ўрнига вазиятнинг менинг устимдан
ҳукмронлик қилиб, ҳаётимни бошқаришига йўл қўйиб бер-
ганга ўхшайман, - деб қўшиб қўйди Лесли.
- Биз фалсафий фикрлашга келиб, бош билан урилганга
ўхшаяпмиз, - ҳазиллашди Женис. - Аммо ростини айтсам,
суҳбатимиз ажойиб бўлди. Мен ўзимга биргина йўналишни
танлаганимни тушуниб боряпман: ўз бизнесимни ташкил
қилиш ва уни сотиш. Агар ўйлаганларим амалга ошса, нур
устига аъло нур. Лекин кутилмаган бирор иш бўлса-чи ёки
касал бўлиб қолсам-чи? Бошқа йўналиш ҳам аслида бўлга-
ни маъқул ва менга ишламай, ҳар ой даромад олиш ғояси
ёқяпти. Бу ҳақда менга аниқроқ қилиб гапириб берсанг, чун-
ки мен бу соҳада умуман олганда “ғалча”ман. Шунда балки
мен ҳам асил сабабларни топиб, ўз бизнесимда молиявий
мустақил бўлишга эришарман.
- Бу гаплардан кейин мен ҳам тушунишни бошлаяпман,
- деди Пэт. - Ўз ҳаракатларим сабаблари ҳақида ҳеч ўйлаб
кўрмаган эканман. Мен ҳамиша зарур нарсаларни қилибман.
Бирор марта ҳам ўзимга: “Мана шу менинг йўналишларим”,
демабман. Мен шунчаки “Буларни нима учун қиляпман?”
деган саволни бермай, кунларни ўтказаверибман. Сезяпман,
бугундан бошлаб ўз ҳаётимга жиддий ёндашаман.
Шу пайт Лесли гапга қўшилди:
- Бундай суҳбат қуришимизга донолик бизда қаердан
пайдо бўлди? Мажбуриятсиз ширин хотиралардан бошлаб,
67
энди бўлса, келажак ҳаётимизни ўзгартириш ҳақида мулоҳа-
за юритяпмиз! Ким бу мавзуни очди ўзи? - жимгини атроф-1
га алангладик. - Майли, ким бўлишидан катъий назар унга
раҳмат. Бу айнан мен эшитишим керак бўлган нарсалар эди.
Хайрлашар эканмиз, бир-биримизни кўздан қочирмас-
ликка ва келаси сафар олтитамиз биргаликда учрашишга ҳа-
ракат қилишимизни айтдик. Учрашув ажойиб бўлди! Биз яна
бир бор учрашувни уюштирган Пэтга миннатдорчилик бил-
дирдик ва совуқ ҳавога чиқиб, такси чақиришни бошладик.
Женис таксига ўтирар экан, соатига қараб қичқириб юборди:
- О, йўқ! Мен презентацияга ярим соат кеч қолибман-ку!
Соатга қарашни унутибман! - Ва эшикни ёпар экан, - Сиз-
ларни кўрганимдан хурсандман! Қўнғироқ қилинглар! - деб
қўшиб қўйди.
У бўрондай учиб кетди. Биз ортидан қараб қолдик: ҳа,
нарсалар бор, одамлар бор - ҳеч қачон ўзгаришмайди.
Do'stlaringiz bilan baham: |