Ijtimoiy-psixologik usul – odamlarni rag‗batlantirish va ularga ma‘naviy ta‘sir
ko‗rsatish usullariga tayanadi va ―ishontirish usuli‖ sifatida tanilgan.
Ta‘lim muassasalari va maktab boshkaruvi
Umuman olganda, ta‘lim boshkaruvi hamma ta‘lim tizimidagi muassasalarni o‗z
ichiga kamrab oladi, Ta‘lim vazirligidan boshlab ta‘lim sohasiga oid har bitta
lavozimigacha. Shu borada eng muhim ta‘lim boshqaruvining bosqichlari quyidagilar
hisoblanadi:
Ta‘lim vazirligi;
Ta‘lim vazirligiga qarashli boshqarmalar, bo‗limlar va ixtisoslashtirilgan
muassasalari;
Hududiy (tuman, shahar, viloyat) ta‘lim organlari, shu jumladan, maktab
faoliyatini muvofiqlashtiruvchi organ (metodik ta‘minlash, tashkil etish);
Maktab direktori;
Maktab direktori o‗rinboslari;
Ota-onalar ko‗mitasi;
O‗qituvchilar uyushmalari (metodik birlashma);
O‗qituvchilar.
Ta‘lim tizimiga tegishli muhokama va qarorlar ta‘lim tizimining xar bitta bosqichda
muhokama qilinib qo‗llanilishi shart. Lekin har bitta qarorning bajarilishi maktab
rahbariyatiga/direktoriga bog‗lik. Bu mavzuning asosiy maqsadi ta‘lim menejment va
maktab boshqaruvining asosiy omillarni ko‗rib chiqish va ta‘lim boshkaruviga oid
muammolarni ko‗rib chiqish.
Boshqaruv jarayonida har birimiz u yoki bu darajada ko‗p martalab ishtirok etamiz.
G‗arbda, so‗nggi paytlarda esa, bizda ham korxona, firma, muassasa
boshqaruvchilarini tez-tez «menejer» so‗zi bilan, ular faoliyatini esa menejment (fransuzcha
«menajement» — xo‗jalik faoliyati bilan shug‗ullanish) so‗zi bilan atamokdalar. «Menejer»
so‗zi aslida nimani anglatadi?
«Menejer» va «menejment» so‗zlari hozirgi talqinda korxona egalari o‗z mulklarini
va odamlarni o‗zlari boshqarganlaridan ko‗ra, shunday ish uchun maxsus tanlab olingan va
o‗qitilgan professionallarni jalb qilish juda afzal ekanini tushunib yetganlaridagina paydo
bo‗ldi. Menejer rivojlangan mamlakatlarda nufuzli kasblardan biri hisoblanadi.
«Menejer» va «menejment» tushunchalaridan ko‗ra, ta‘lim tizimida «boshqaruv»
tushunchasi keng qo‗llanilayotganligini inobatga olib, biz boshqarish haqida so‗z yuritamiz.
Menejment jarayoni strategik va taktik rejalar, ularni amalga oshirish boskichlari,
vosita va usullari bilan xarakterlanadi. Boshqaruv davrining izchil o‗zgarib turuvchi
bosqichlariga muvofiq holda strategik va taktik rejalar, rahbarning xatti-xarakati boshqarish
funksiyasini o‗zida namoyon etadi. Bu funksiyalar kuyidagilar:
- rejalashtirish;
- tashkil etish;
- motivlashtirish;
- nazorat.
7
Do'stlaringiz bilan baham: |